Xuyên đêm vào rốn lũ
Ngay khi được tin suốt đêm 18 và cả ngày 19/11, lũ dâng lên mỗi lúc một dữ ở rất nhiều vùng, từ miền núi đến miền xuôi, từ làng quê đến đô thị Tuy Hòa của tỉnh Phú Yên cũ, nay là phía đông tỉnh Đắk Lắk, anh Trung đã cùng với nhóm Ứng Cứu “Chung tay vì cộng đồng” Đà Nẵng đi xuyên đêm tới rốn lũ để phối hợp với các cơ quan chức năng địa phương ứng cứu và di dời dân vùng trũng thấp.
Em bé 1 tháng tuổi được nhóm anh Đào Đặng Công Trung giải cứu ở trận lụt Hội An vừa qua
Ở đây phải nói qua một chút về “lai lịch” của con người đặc biệt này: anh Trung là quản lý cho một thương hiệu nghỉ dưỡng lớn, chủ một công ty thể thao nước, có niềm đam mê đặc biệt là làm sạch biển, làm sạch môi trường. Trong hàng chục năm liền, anh tình nguyện mỗi ngày, khi đi làm về, đều lượn qua núi Sơn Trà nhặt rác để mang đến nơi tập kết. Về sau, hành động kiên trì của anh được lan tỏa mạnh mẽ, những người tham gia nhặt rác ở Sơn Trà ngày một đông, vị “công nhân môi trường không lương” quyết định chuyển địa bàn hoạt động xuống đáy biển.
Tiếp tế cho những người bị cô lập trong trận lũ lịch sử ở Đắk Lắk
Để phục vụ cho việc... nhặt rác dưới nước, anh Trung bỏ tiền túi học hết khóa lặn này đến khóa cứu hộ biển khác. Riêng bộ đồ lặn, bình hơi, mặt nạ, chân vịt... sơ sơ cũng đã tốn gần trăm triệu đồng. Một bình ô xy (chỉ thợ lặn chuyên nghiệp mới được phép sử dụng) cho một lần nhặt rác hết 100.000 đồng, mà muốn sạc lại phải chạy ngược Hội An mới có dịch vụ. Công việc “vác tù và” của anh kéo dài cho đến tận bây giờ.
Bạn bè Facebook đã quen với hình ảnh dăm bữa nửa tháng Trung Đào (nick facebook của anh Trung) lại xuất hiện bên một cái thuyền đầy rác. Lúc là đám lưới “ma” khổng lồ, khi là bịch hàng trăm cái vỏ lon, chai nhựa, lúc lại là cả cái thùng phuy. Những loại rác ấy đều được anh lôi lên từ những rạn san hô dưới biển Đà Nẵng, Hội An, Nha Trang... Có khi anh có trợ thủ, nhiều khi chỉ một mình.
Nhắc lại để biết rằng, đối với môi trường nước và việc hoạt động dưới nước, Đào Đặng Công Trung tuyệt đối được coi là “người trong nghề”. Lý thuyết là thế, nhưng khi anh và những người bạn kéo theo con cano “thần gió” vào Phú Yên, người thân, bạn bè và cả “người qua đường trên Facebook” đều thấp thỏm dõi theo từng dòng trạng thái báo bình an giữa cơn đại hồng thủy hơn 30 năm mới có một lần.
Trên đường vào rốn lũ Hòa Thịnh, nơi có đến 85% nhà cấp 4, thanh niên trong làng đa phần đi làm xa nhà, anh Trung kể: “Không thể tả hết sự tàn phá, những con hẻm nhỏ từng chật kín nhà dân nay lổn nhổn bùn đất, gạch đá, rác rến; dòng nước lũ đã cuốn phăng mọi thứ chắn ngang, kéo theo tài sản, vật dụng, thậm chí cả hy vọng của nhiều gia đình”.
Trong suốt hành trình 7 ngày đêm ấy, theo lời anh Trung, đã có lúc cano hỏng máy giữa dòng, thuyền thủng do va chạm chướng ngại vật nước tràn cả vào khoang tưởng như không thể đi tiếp. Lại có lần, năm anh em trên chiếc cano nhỏ lao thẳng vào vùng lũ dữ lúc chiều tối để ứng cứu bà con. Nước cuộn, gió quật khiến con thuyền bất ngờ bị lật. Trong tích tắc sinh tử, cả nhóm buông cano, bám vội vào những tàu lá dừa trôi giữa dòng. Lần từng chút một, họ men theo dòng nước xiết để bám được vào sợi dây điện cao thế, rồi đu sang trú tạm trên mái nhà dân. May mắn, các “chiến binh” đều đi đến nơi, về đến chốn.
Cũng trong quãng ấy, họ cùng lực lượng địa phương tìm người mất tích, thậm chí hỗ trợ kéo thuyền hải quân vào bờ khi động cơ quá yếu trước nước lũ, và tiếp tế nhu yếu phẩm cho hàng nghìn hộ dân ở những vùng sâu, vùng xa, vùng khó tiếp cận nhất.
Khi nước lũ rút và việc cứu trợ đã đi vào ổn định, anh Trung mới có thời gian nhìn lại đôi chân đã ngâm nước suốt những ngày lũ lịch sử từ Hội An vào Đắk Lắk của mình, mới thấy da chân bị ăn bợt như da cá, móng thì hoại tử “đau xóc óc”, không biết bao giờ mới trở lại bình thường.
Tiêu chuẩn đầu tiên của một người cứu hộ (kể cả cứu hộ người hay cứu hộ san hô), theo anh Trung trước tiên phải đảm bảo an toàn cho bản thân. Anh Trung biết bơi từ 5 tuổi, xuống nước “như rái cá” nhưng vẫn phải qua rất nhiều khóa huấn luyện mới dám tự tin tham gia những công việc này. Trở về từ vùng lũ, anh tiếp tục làm vệ sĩ cho san hô. Đã có một số bạn đồng hành muốn đăng ký tham gia nhặt rác dưới biển cùng anh. “Nói chung khá phức tạp, vì cứ một nhóm 5 người trở lên cùng lặn đã trở thành “lặn có tổ chức” và vì vậy phải xin phép. Chưa kể, thợ lặn bình thường chỉ xuống đến độ sâu 5-7m, phần lớn những chuyến nhặt rác ở độ sâu dưới 7m, tôi đều đi một mình, tiện đâu làm đó, gặp rác đâu nhặt đó”, anh Trung cho biết.
Rất mong được thông cảm!
Ngồi nghĩ lại hành trình trong suốt một tuần ăn ngủ cùng lũ, anh Trung ngậm ngùi bảo: “Rất muốn nói với tất cả mọi người là: mong đư ợ c thông c ả m. Bởi anh em chúng tôi muốn lắm có thể cứu hết bà con ra ngoài, nhưng thật sự bất lực. Có rất nhiều cuộc gọi, tin nhắn, chúng tôi không kiểm soát được hết, địa bàn cách nhau khá xa, di chuyển trên nước lũ đục ngầu chảy xiết vô cùng thử thách. Mong bà con đừng trách chúng tôi sao gọi không bắt máy, không liên lạc được và không tiếp cận nhanh chóng. Vì mưa lớn, các cột sóng ngập hết, mọi liên lạc gần như tê liệt, nên cứ gặp ai là cứu người đó thôi”...
Khi được mọi người hỏi điều gì khiến anh ấn tượng nhất trong những ngày trực tiếp tham gia cứu trợ tại “cõi đại hồng thủy Phú Yên”, anh Trung kể: “Trong những ngày nước lên nhanh, tại khu vực trại gà có một cụ bà 98 tuổi sống một mình. Nhà cụ ngập sâu, dòng nước chảy xiết khiến chuyến cano của chúng tôi gặp vô vàn thử thách. Ở khu vực ấy còn có một sản phụ chuyển dạ cần cấp cứu khẩn cấp.
Chúng tôi mất gần 3 giờ tìm lối tiếp cận, nhưng nước quá mạnh, mọi hướng đi đều bị chặn. Khi buộc phải rút lui đảm bảo an toàn, cả đội chỉ biết chắp tay cầu nguyện và hứa rằng: “Khi nước rút, chúng tôi sẽ quay lại bằng được”.
Giữ đúng lời hứa, khi nước rút hoàn toàn, anh Trung quay trở lại thì thấy hình ảnh một cụ bà đứng co ro ở hiên nhà, bên bếp lửa nhỏ, dáng người hiền lành nhưng ánh mắt vẫn ánh lên nghị lực, đôi tai còn nghe rất rõ. “Ngay khoảnh khắc ấy, tôi đã không kìm được nước mắt. Tôi nhanh chóng khoác lên vai bà tấm mền mới, mở vội gói cháo, đưa bà ít nước và dặn bà ăn chậm, ăn từng chút một. Trong gian nhà đơn sơ, tôi thấy một bàn thờ nhỏ đặt tượng Quán Thế Âm Bồ Tát trang nghiêm giữa hoang tàn sau lũ. Bà bảo, nghèo nhưng phải giữ lòng hướng Phật để mà sống. Sống sao cho có đức. Trong suốt cuộc đời gần một thế kỷ, bà chưa bao giờ chứng kiến trận lũ nào sâu và dữ như lần này. Điều khiến tôi xúc động hơn là sự bình thản, lòng kiên định và niềm tin của bà giữa nghịch cảnh. Bà đã sống sót qua cơn đại hồng thủy này một cách thật kỳ diệu”.
Anh Trung bên bà cụ 98 tuổi sống sót một cách diệu kỳ qua cơn đại hồng thủy
Chỉ mong muốn một điều
Nhìn lại quãng đường vừa qua, anh Trung nói rằng nhóm sẽ khó mà "hoàn thành nhiệm vụ" nếu không có sự chung tay của rất nhiều nhà hảo tâm, những người đã âm thầm tiếp sức để chuyến đi có thể diễn ra.
Ở mỗi điểm dừng chân, luôn có người góp xăng, góp cano, góp thuyền, áo phao, lương thực, thực phẩm, nước uống, thuốc men, thậm chí cả băng vệ sinh, tã bỉm, sữa cho em bé… mà không cần nêu tên. Tất cả nghĩa tình ấy đã góp phần sưởi ấm hàng trăm gia đình giữa lúc hoạn nạn.
Sau khi trở về, Đào Đặng Công Trung nói rằng "giờ đây, tôi chỉ muốn một điều". Anh ước có một chiếc cano đủ công suất để băng dòng nước xiết mà không phải nương nhờ may rủi, chở được 8 đến 12 người, động cơ từ 120 đến 150 mã lực, kèm xe kéo để cơ động giữa các điểm xấu. Anh nói rõ, chỉ nhận hiện vật, vì phương tiện hiện hữu sẽ là chiếc cầu nối của sự sống, là niềm tin của nhiều người giữa cơn hoạn nạn. Đó là phương án khả thi nhất để những lần sau, nếu buộc phải đối mặt với nước dâng, sóng lớn, nhóm của anh có thể đến kịp lúc hơn.
