Đoàn công tác của Bộ GD-ĐT vừa có cuộc kiểm tra, làm việc với Sở GD-ĐT tỉnh Quảng Ninh về việc sáp nhập trường công tại địa phương này.
Theo đó, từ cuối tháng 10 vừa qua, thực hiện chủ trương sắp xếp lại mạng lưới cơ sở giáo dục, tỉnh Quảng Ninh đã tiến hành sáp nhập quy mô lớn các trường học, nhằm tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, quá trình triển khai nhanh, phạm vi rộng đã khiến nhiều bất cập nảy sinh, tác động đến chất lượng giáo dục và sự ổn định của đội ngũ.
Nhiều trường tại Quảng Ninh sau khi sáp nhập đã lộ ra nhiều bất cập
ẢNH: N.H
Đại diện Vụ Giáo dục phổ thông (Bộ GD-ĐT) cho biết, theo thống kê, toàn tỉnh đã giảm 280 trong tổng số 570 cơ sở giáo dục công lập, tương đương gần 50%, chỉ trong thời gian ngắn. Riêng khối trường trực thuộc UBND cấp xã là 477 trường đã được sắp xếp còn 212 trường, giảm hơn một nửa. Ở cấp THCS, có nơi sáp nhập 3 - 4 trường thành một trường, vượt xa khuyến nghị chuyên môn của Bộ GD-ĐT.
Theo đánh giá của Bộ GD-ĐT, hệ quả của việc sáp nhập dẫn tới quy mô trường, lớp và điểm trường tăng đột biến. Báo cáo của Sở GD-ĐT Quảng Ninh cho thấy, có 81 cơ sở giáo dục tại 36 xã, phường vượt quá quy định của Thông tư 13/2020 và Thông tư 23/2024. Trong đó, 13 trường có từ 10 - 16 điểm trường, 7 trường có trên 70 lớp, cá biệt như Trường tiểu học Bãi Cháy có 95 lớp và Trường tiểu học Lý Thường Kiệt có 97 lớp, gấp 2,5 lần mức cho phép.
Nhiều trường tại Quảng Ninh tăng số lớp, vượt quy định
ẢNH: N.H
Tình trạng dôi dư cán bộ quản lý và nhân viên xảy ra ở nhiều nơi, trong khi bộ máy tổ chức chưa ổn định, việc điều động giáo viên giữa các điểm trường gặp nhiều khó khăn.
Cũng theo đánh giá của Bộ GD-ĐT, không chỉ quá tải nhân sự, việc sáp nhập trường tại Quảng Ninh còn ảnh hưởng đến các mô hình giáo dục đặc thù, nhất là trường dân tộc nội trú, bán trú. Nhiều trường sau khi hợp nhất không còn đủ tỷ lệ học sinh bán trú theo quy định của Thông tư 03/2023, dẫn đến mất quyền thụ hưởng chính sách hỗ trợ vùng dân tộc, miền núi. Học sinh ở vùng sâu, vùng xa gặp khó khăn hơn trong việc đi lại và tiếp cận giáo dục.
Cơ sở vật chất cũng là điểm nghẽn lớn. Dù đầu mối trường giảm, nhưng số học sinh, lớp học và nhu cầu bán trú lại tăng, trong khi nhiều nơi chưa được đầu tư mở rộng phòng học, bếp ăn, nhà vệ sinh, ký túc xá hoặc phương tiện đưa đón. Tình trạng này tiềm ẩn nguy cơ quá tải và mất an toàn trong sinh hoạt học đường.
Ngoài ra, việc sáp nhập với tốc độ nhanh khiến giáo viên, học sinh và phụ huynh xáo trộn, tâm lý không ổn định. Một số trường phải tổ chức dạy học ở nhiều điểm khác nhau, gây bất tiện trong quản lý và sinh hoạt chuyên môn, ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy.
Yêu cầu có đánh giá tác động toàn diện
Trước những bất cập trên, Bộ GD-ĐT đã có văn bản yêu cầu tỉnh Quảng Ninh tạm dừng các phương án sáp nhập tiếp theo để tiến hành đánh giá tác động toàn diện, bao gồm khía cạnh chuyên môn, xã hội và tài chính.
Bộ GD-ĐT yêu cầu Quảng Ninh tạm dừng triển khai các phương án sáp nhập tiếp theo để đánh giá tác động toàn diện
ẢNH: N.H
Bộ GD-ĐT cũng đề nghị tỉnh kiện toàn lại cơ cấu nhân sự theo quy định tại Thông tư 19/2023 và 20/2023, rà soát số lượng phó hiệu trưởng, nhân viên, điều chỉnh biên chế phù hợp thực tế. Đồng thời, giao Sở GD-ĐT quyền linh hoạt trong tuyển dụng, điều động giáo viên liên xã, nhằm đảm bảo dạy học không bị gián đoạn.
Bộ GD-ĐT yêu cầu rà soát, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đặc biệt với các khu vực miền núi, nông thôn, hải đảo; duy trì điểm trường tại nơi khó khăn, tránh sáp nhập gây mất điều kiện bán trú, nội trú của học sinh dân tộc.
Ngoài ra, Bộ GD-ĐT đề nghị nghiên cứu cơ chế hỗ trợ giáo viên bị ảnh hưởng bởi việc sáp nhập, nhất là người phải dạy ở nhiều điểm trường hoặc các trường chuyên biệt bị thay đổi mô hình.
Đánh giá của Vụ Giáo dục phổ thông cũng cho thấy, việc sáp nhập trường học ở Quảng Ninh dù xuất phát từ mục tiêu tinh gọn và hiện đại hóa hệ thống giáo dục, nhưng đã bộc lộ nhiều vấn đề trong khâu tổ chức và quản lý. Yêu cầu tạm dừng của Bộ GD-ĐT được xem là bước cần thiết để đánh giá, điều chỉnh chính sách, bảo đảm quá trình cải cách giáo dục diễn ra hiệu quả, bền vững và nhân văn hơn".
