Ba Chúc là xã biên giới giữ vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng – an ninh của tỉnh An Giang. Lần đầu đặt chân đến đây, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng khi đi trên đường Ngô Tự Lợi và bắt gặp một cây dầu cổ thụ cao lớn, đứng sừng sững giữa tuyến đường.
Cây dầu cao khoảng 15m, thân to đến mức 3-4 người ôm mới xuể, rễ xòe rộng, tầng tầng lớp lớp quấn chặt lấy gốc. Dù vậy, phần thân bên trong đã có dấu hiệu mục ruỗng từ nhiều năm nay.
Người dân địa phương cho biết, cây đã tồn tại khoảng 300 năm, là “nhân chứng sống” cho bao biến cố và mất mát trên vùng đất biên giới này.
Ba Chúc từng là nơi ghi dấu cuộc thảm sát bi thương khi quân Pol Pot đồng loạt tấn công nhiều xã biên giới của An Giang. Đỉnh điểm của tội ác là vụ sát hại hơn 3.000 người dân Ba Chúc chỉ trong 12 ngày (18-30/4/1978). Theo nhiều người trong vùng, khu đất nơi cây dầu mọc được cho là một trong những điểm mà đồng bào ta bị sát hại, máu đổ xuống mảnh đất này.
Về sau, khi cây dầu phát triển sum sê, một vị sư đến xin dựng chùa Thanh Lương bên cạnh. Từ khi ngôi chùa hình thành, người dân bắt đầu tụ họp về sinh hoạt, lập nhà cửa xung quanh, hình thành một khu dân cư đông đúc.
Từ đó, cây dầu cổ thụ được truyền tai như “vị thần hộ mệnh” của dân làng, che chở cho bà con, nên không ai dám xâm hại hay chặt bỏ.
Lãnh đạo Phòng Văn hóa – Xã hội xã Ba Chúc cho biết, cây dầu trên đường Ngô Tự Lợi có niên đại rất lâu đời, gắn liền với lịch sử, tín ngưỡng và đời sống tinh thần của cộng đồng địa phương.
“Để đảm bảo an toàn giao thông, xã đã lắp đèn trang trí và đèn chiếu sáng quanh cây, vừa tạo điểm nhấn cảnh quan, vừa cảnh báo từ xa cho người đi đường”, vị này cho hay.
Xã Ba Chúc đang vận động người dân tháo dỡ các công trình lấn chiếm, trả lại hành lang lộ giới để triển khai dự án mở rộng đoạn ngã ba cây dầu. Tuyến đường dự kiến mở rộng mặt đường từ 2,5m lên 4m, dài khoảng 1,5km; tổng kinh phí gần 3 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước và nguồn xã hội hóa.
Việc giải phóng mặt bằng nhằm đảm bảo an toàn giao thông, tạo thuận lợi cho việc lưu thông và góp phần nâng cấp hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
