Sáng 14/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ X, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi).
Tham gia thảo luận, đại biểu Đinh Ngọc Minh (đoàn Cà Mau) nêu quan điểm về việc miễn giấy phép đối với nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng, ông Minh đánh giá phạm vi được miễn gần như không mở rộng, vẫn chủ yếu là công trình ở nông thôn như Luật hiện hành.
Vì vậy ông đề xuất cần miễn thêm giấy phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng tại đô thị và giao Bộ Xây dựng đưa ra quy chuẩn, tiêu chuẩn chi tiết.
" Nếu đã xác định cải cách, tôi đề nghị mạnh dạn miễn hoàn toàn, không kèm điều kiện như trong dự thảo. Đồng thời, giao Bộ Xây dựng ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn đối với nhà ở dưới 7 tầng; cơ quan quản lý chỉ cần kiểm soát các yếu tố như cốt nền, ranh giới xây dựng ", ông Minh nói.
Đại biểu Đinh Ngọc Minh. (Ảnh: Media Quốc hội).
Ông cũng chỉ ra rằng Điều 89 của Luật Xây dựng hiện hành cho phép các công trình tư nhân tại vùng sâu, vùng xa, vùng chưa có quy hoạch xây dựng được miễn giấy phép. Tuy nhiên, dự thảo Luật lần này thu hẹp phạm vi, chỉ miễn đối với công trình cấp 4 và nhà ở riêng lẻ, dẫn đến số lượng công trình phải xin phép tăng lên so với luật hiện hành.
Theo ông Minh, thực tế nhiều địa bàn vùng sâu, vùng xa có rất nhiều công trình thuộc diện được miễn theo quy định hiện hành, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ chế biến nông - lâm sản.
"Nếu buộc họ xin giấy phép xây dựng, chi phí và thủ tục sẽ rất tốn kém, trong khi chưa có đánh giá tác động nào về vấn đề này. Hiện nay chúng ta đang áp dụng cơ chế miễn và không ghi nhận bất cứ bất cập nào. Vì vậy, tôi đề nghị giữ nguyên quy định của Điều 89 Luật Xây dựng hiện hành là tiếp tục miễn giấy phép cho công trình ở vùng sâu, vùng xa và khu vực chưa có quy hoạch xây dựng", ông Minh góp ý.
Về trách nhiệm kỹ thuật, vị đại biểu cho rằng, thay vì cơ quan Nhà nước phải cấp phép cho từng hộ dân, đặc biệt ở đô thị thì đề nghị chuyển sang cơ chế cấp phép, xác nhận năng lực cho đơn vị tư vấn. Nghĩa là Nhà nước không cấp phép cho từng công trình riêng lẻ, thay vào đó, đơn vị tư vấn được phép thiết kế loại công trình này và chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật.
"Tôi cho rằng người dân không mong phải xin giấy phép, vì thủ tục tốn nhiều thời gian và chi phí. Do đó, tôi đề nghị miễn giấy phép xây dựng đối với toàn bộ công trình nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng, kể cả tại đô thị, đồng thời áp dụng cơ chế kiểm soát bằng tiêu chuẩn - quy chuẩn và trách nhiệm của đơn vị tư vấn", đại biểu kết luận.
Cũng góp ý cho dự luật, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP.HCM) cho biết, dự thảo luật đã phân cấp mạnh mẽ khi giao cấp xã quản lý trật tự xây dựng gắn với thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7 đến nay.
Tuy nhiên, đề nghị quy định cụ thể hơn nhằm tạo thuận lợi khi thực hiện, đơn cử như ủy quyền cho UBND cấp xã kiểm tra hiện trường, lập biên bản vi phạm, tạm dừng thi công đối với công trình nhà ở riêng lẻ và các công trình nhỏ lẻ.
Thực hiện tiếp nhận, trả kết quả một số thủ tục đơn giản theo cơ chế một cửa điện tử liên thông với cấp tỉnh. Đồng thời, có chế tài trách nhiệm với người đứng đầu nếu để xảy ra vi phạm trật tự xây dựng kéo dài.
"Việc này sẽ rút ngắn khoảng cách quản lý, phát huy hiệu quả của chính quyền địa phương cơ sở, đặc biệt là cấp xã", đại biểu nói.
Trong khi đó, Phó trưởng đoàn đại biểu Hải Phòng Nguyễn Thị Việt Nga e ngại cán bộ cấp xã không có chuyên môn sâu về lĩnh vực xây dựng, phần lớn họ là kiêm nhiệm. Ngoài ra, cán bộ cấp xã không đủ lực lượng để giám sát, phát hiện kịp thời các công trình xây dựng vi phạm khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.
Theo bà, những năm qua, tình trạng công trình xây dựng không phép, sai phép như lấn chiếm vỉa hè, đất công, vượt tầng, thay đổi công năng diễn ra ở nhiều nơi. " Nhiều công trình không được phát hiện từ sớm, chỉ khi xây gần xong hoặc hoàn thiện mới bị xử lý ", bà Nga cho hay.
Vì thế, bà đề xuất bổ sung cơ chế tăng hậu kiểm, trách nhiệm của UBND cấp xã, người đứng đầu trong kiểm tra, xử lý các vi phạm xây dựng ngay giai đoạn đầu. Việc này nhằm phát hiện, xử lý vi phạm kịp thời.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng nói gì?
Sau khi nghe ý kiến thảo luận của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã có phát biểu tiếp thu, giải trình các vấn đề, trong đó có vấn đề đại biểu kiến nghị bỏ cấp giấy phép xây dựng công trình nhà ở dưới 7 tầng.
Ông Minh nhìn nhận: " Về cấp giấy phép quản lý trật tự xây dựng, từ xưa đều phải cấp giấy phép. Nhưng vô lý ở một điều, quy hoạch chi tiết cũng đề xuất hết, quy mô, mục tiêu, đầu tư, kiến trúc, kết cấu, đảm bảo an toàn phòng cháy…
Đến lập dự án, nghiên cứu tiền khả thi cũng đề cập như thế. Rồi dự án nghiên cứu khả thi cũng tương tự như thế. Đến bước thứ tư thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công cũng tương tự như thế, chỉ là kỹ hơn. Đến bước thứ năm, trước khi làm thì người dân, doanh nghiệp lại phải xây dựng giấy phép thì hết sức là vô lý ".
Đại biểu đề xuất miễn giấy phép xây dựng nhà ở dưới 7 tầng. (Ảnh minh họa)
Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết luật sửa đổi theo hướng chỉ một trong những bước này cần thẩm định. Ví dụ, dự án được thẩm định xong thì không phải cấp giấy phép. "Nhưng vẫn còn những công trình không nằm trong quy hoạch và lớn hơn 7 tầng thì vẫn cần giấy phép xây dựng", ông Minh nói và cho biết đã hướng dẫn cho các địa phương thực hiện.
