Chiều 2.12, Quốc hội thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035.
Theo đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TP.HCM), trong hơn 20 năm qua, đã có nhiều mô hình luân chuyển, thu hút giáo viên về vùng khó khăn, đây là chính sách đúng, góp phần bổ sung nhân lực cho các điểm trường xa xôi. Tuy nhiên, số giáo viên sẵn sàng gắn bó lâu dài chưa nhiều và hiệu quả của chính sách luân chuyển truyền thống có dấu hiệu giảm dần.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TP.HCM)
ẢNH: PHẠM THẮNG
Theo bà Trân, thực tế "giáo viên không chỉ cần phụ cấp mà cần một con đường phát triển nghề nghiệp rõ ràng, một môi trường làm việc an toàn, ổn định, công bằng, được hỗ trợ về chuyên môn và được ghi nhận xứng đáng".
Vì vậy, nữ đại biểu đề xuất nhóm giải pháp mang tính hệ thống để tích hợp vào chương trình mục tiêu quốc gia, theo đó, cần có cơ chế học, trải nghiệm, cống hiến cho giáo viên trẻ thay vì yêu cầu "luân chuyển cứng".
Xây dựng đội ngũ giáo viên nòng cốt, lưu động, đây là lực lượng gồm những giáo viên giỏi nhất, được đào tạo thêm kỹ năng hỗ trợ cộng đồng, trường học. Đánh giá năng lực công khai dựa trên dữ liệu thực...
Đặc biệt, để "giữ người bằng cơ hội", theo đại biểu Bảo Trân, không thể chỉ bằng cấp mà phải có chính sách hỗ trợ đặc thù. Bà đề nghị hỗ trợ nhà ở giáo viên theo chuẩn tối thiểu. Ở vùng cao, hải đảo, nhiều giáo viên phải ở tạm, thiếu điện, thiếu nước, cần đầu tư nhà công vụ đạt chuẩn, không sang trọng nhưng an toàn và đủ điều kiện cơ bản.
Hai là hỗ trợ học bổng cho con em giáo viên. Đây là chính sách nhân văn, tạo sự yên tâm, giảm gánh nặng cho gia đình, khuyến khích giáo viên gắn bó.
Ba là học bổng phát triển nghề nghiệp cho giáo viên vùng khó, hỗ trợ giáo viên giỏi đi học nâng cao, tham dự các khóa bồi dưỡng chất lượng cao trong và ngoài nước.
Góp ý cho dự án phát triển đội ngũ nhà giáo trong chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) cho rằng, điều quan trọng không phải quy mô vốn cho dự án mà phải thực hiện cho được chính sách ưu đãi đặc thù vượt trội cho đội ngũ nhà giáo, nhân lực trong ngành giáo dục.
"Nâng lương, nâng phụ cấp ưu đãi nghề ngay từ đầu năm 2026 và cam kết thực hiện lâu dài, ổn định. Có như vậy chúng ta mới có thể thu hút được nguồn đội ngũ giảng dạy cho các bậc học từ mầm non, tiểu học cho đến giáo dục phổ thông", ông Ngân nói.
Không nên học kiểu "nhồi nhét"
Đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Vĩnh Long) cho rằng, để phát triển nhân lực chất lượng cao, cần xây dựng cơ chế học bổng có điều kiện gắn với cam kết phục vụ tại địa phương sau đào tạo, nhất là con em vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn.
Theo ông, với đội ngũ giáo viên ở vùng khó khăn, cần có cơ chế đãi ngộ đủ sức hấp dẫn như đề xuất tăng phụ cấp thu hút lên mức 70 - 100% lương cơ bản, hỗ trợ nhà công vụ, đảm bảo đủ biên chế và điều kiện đào tạo, bồi dưỡng tại chỗ.
Đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP.HCM)
ẢNH: PHẠM THẮNG
Đối với giáo dục phổ thông, ở vùng sâu, vùng xa cần ưu tiên kiên cố hóa trường lớp tại 248 xã biên giới, vùng dân tộc thiểu số, nơi điều kiện cơ sở vật chất còn rất thiếu thốn. Đồng thời, cải thiện điều kiện sống thiết yếu cho giáo viên như nhà ở, nước sạch, hạ tầng số.
Đánh giá về chất lượng dạy học, đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP.HCM) băn khoăn khi "số môn học ở các cấp của nước ta rất nhiều, tức là học sinh phải học với một số môn học lớn, rất nhồi nhét".
So sánh với các nước đang phát triển, ông Tuấn cho biết, số môn học một học kỳ của Việt Nam thuộc hàng cao. Còn nếu so với các nước đã phát triển thì số môn học một học kỳ gần gấp đôi.
"Như thế chất lượng, khả năng hấp thụ của học sinh, sinh viên đối với số lượng kiến thức các môn học đã truyền tải ra rất lớn", đại biểu nói và đề nghị xem lại, đánh giá lại số lượng môn học, phương pháp giảng dạy trên một học kỳ các cấp học.
