Ngày 2/12, đại diện Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết sau phẫu thuật, bé Lâm (12 tuổi) và Tuyết (13 tuổi, người dân tộc Xê Đăng) có thể đứng thẳng, bước đi vững chãi, nằm ngửa thoải mái và hô hấp dễ dàng. Đây là hai trường hợp vẹo cột sống rất nặng, từng bị nhiều cơ sở y tế từ chối điều trị do nguy cơ biến chứng cao.
Góc cong vẹo cột sống của bé Tuyết trước mổ, khiến bé không thể nằm ngửa. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
ThS.BS.CK2 Đặng Khải Minh, Khoa Chấn thương Chỉnh hình, cho biết êkíp quyết định áp dụng "phẫu thuật hai thì" để giải cứu cột sống cho các bệnh nhi. Đây là lần đầu tiên bệnh viện triển khai kỹ thuật này cho các ca vẹo cột sống mức độ nghiêm trọng. Ở thì đầu, bác sĩ cắt mấu khớp, đặt vít chân cung và sử dụng khung Halo kéo giãn cột sống liên tục trong 2-4 tuần nhằm giúp tủy sống thích nghi. Ở thì hai, phẫu thuật viên tiến hành nắn chỉnh bằng thanh dọc và hàn xương cố định. Quy trình có sự hỗ trợ chuyên môn từ PGS.TS.BS Võ Quang Đình Nam, Trưởng khoa Chấn thương Chỉnh hình Nhi, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TP HCM.
Trường hợp bé Lâm nhập viện với góc vẹo tăng nhanh từ 78 lên 104 độ chỉ trong 7 tháng, đe dọa chèn ép tủy gây liệt và suy hô hấp. Ca mổ đối diện nhiều thách thức do bệnh nhi mắc bệnh lý nhược cơ, đột biến nhiễm sắc thể và có nguy cơ sốt cao ác tính, ngưng tim hoặc rối loạn đông máu ngay trên bàn mổ. Mẹ bệnh nhi từng run rẩy không dám đặt bút ký giấy cam kết phẫu thuật.
Để đảm bảo an toàn, bác sĩ Phan Huỳnh Bảo Nghi, Khoa Gây mê Hồi sức, cùng êkíp lên nhiều phương án dự phòng, chuẩn bị các loại thuốc đặc biệt để kiểm soát thân nhiệt. Trải qua hai cuộc đại phẫu kéo dài 12 tiếng, các bác sĩ đã kiểm soát tốt tình trạng gây mê, giúp bé vượt qua cửa tử an toàn. Từ chỗ chỉ có thể nằm sấp khi ngủ, hiện bé Lâm đã sinh hoạt bình thường.
Bệnh nhi thứ hai là bé Tuyết, nhập viện với tình trạng suy dinh dưỡng nặng (chỉ nặng 28 kg), cột sống cong 128 độ gây gù vẹo rõ rệt và hạn chế hô hấp. Trước đó, bé từng được một tổ chức từ thiện dự định đưa sang Australia điều trị nhưng sau hội chẩn, các chuyên gia quyết định giữ lại phẫu thuật tại Việt Nam.
Trước khi mổ, bác sĩ phải điều trị dinh dưỡng tích cực trong 4 tháng giúp bé tăng thêm 3 kg để đủ sức khỏe chịu đựng ca phẫu thuật. Sau hai lần can thiệp dao kéo, chiều cao của Tuyết tăng từ 130 cm lên 140 cm. Toàn bộ chi phí điều trị được bệnh viện vận động mạnh thường quân tài trợ.
Theo bác sĩ Minh, thành công của các ca mổ còn nhờ áp dụng chương trình ERAS (hồi phục sớm sau phẫu thuật). Bệnh viện tối ưu hóa từ khâu dinh dưỡng, tâm lý, gây mê ít xâm lấn đến kiểm soát đau đa mô thức, giúp bệnh nhi rút nội khí quản sớm và vận động trở lại chỉ sau vài ngày.
Bé Lâm trò chuyện cùng bác sĩ Đặng Khải Minh và Phan Huỳnh Bảo Nghi, ngày 2/12. Ảnh: Lê Phương
Vẹo cột sống vô căn thường tiến triển âm thầm và tăng nặng ở tuổi dậy thì. Bác sĩ khuyến cáo phụ huynh cần quan sát kỹ trẻ, nếu thấy dấu hiệu lệch vai, lưng gù khi cúi người cần đưa đến chuyên khoa chấn thương chỉnh hình nhi sớm. Với độ cong dưới 20 độ, trẻ chỉ cần tập vật lý trị liệu; từ 20 đến 45 độ cần kết hợp mang áo nẹp; trên 45 độ mới cân nhắc phẫu thuật. Việc phát hiện sớm giúp trẻ tránh phải chịu những cuộc đại phẫu nguy hiểm.
Từ năm 2022 đến nay, Bệnh viện Nhi đồng 1 đã phẫu thuật hơn 30 ca vẹo cột sống, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm phẫu thuật cột sống nhi chuyên sâu của TP HCM, đủ năng lực xử lý các ca bệnh khó.
