Sáng 29.11, tại TP.HCM, Bộ Y tế tổ chức mít tinh kỷ niệm 35 năm Việt Nam ứng phó với HIV/AIDS và hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS.
Đoàn kết là sức mạnh, chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS
Phát biểu khai mạc GS - TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế, nhấn mạnh chủ đề năm nay "Đoàn kết là sức mạnh, chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS". Đây không chỉ là lời kêu gọi mà còn là cam kết chiến lược của toàn hệ thống chính trị trong nỗ lực chấm dứt dịch bệnh vào năm 2030.
Thứ trưởng điểm lại hành trình 35 năm kể từ ca nhiễm HIV đầu tiên tại TP.HCM năm 1990. Từ một thách thức y tế chưa từng có, Việt Nam đã xây dựng được hệ thống phòng, chống HIV/AIDS toàn diện, trở thành điểm sáng của khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong tư vấn, xét nghiệm, điều trị và dự phòng.
GS - TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại lễ mít tinh
ẢNH: TRÚC QUỲNH
Cụ thể, mỗi năm có 3,4 - 3,5 triệu lượt người được xét nghiệm HIV, phát hiện khoảng 13.000 ca nhiễm mới. Dịch vụ PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng vi rút) tiếp tục mở rộng với hơn 129.000 người đang sử dụng. Việt Nam được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đánh giá là quốc gia dẫn đầu khu vực về công tác PrEP năm 2023.
Hiện cả nước có khoảng 184.000 người nhiễm HIV đang điều trị, trong đó 96% đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế, đồng nghĩa không còn khả năng lây truyền. Đây được xem là chỉ số phản ánh mức độ trưởng thành của hệ thống phòng, chống HIV/AIDS Việt Nam.
Thứ trưởng Trần Văn Thuấn ghi nhận nguồn lực trong nước ngày càng được củng cố, đồng thời đánh giá cao sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế như Chính phủ Mỹ, thông qua CDC và chương trình PEPFAR, cùng WHO, UNAIDS và Quỹ toàn cầu. Ông khẳng định sự đồng hành này có ý nghĩa chiến lược, góp phần duy trì và mở rộng các dịch vụ quan trọng.
Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định mục tiêu căn bản đến năm 2030 chấm dứt dịch AIDS tại Việt Nam, phù hợp với định hướng của Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Trong đó lấy phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân theo vòng đời làm trọng tâm.
Mục tiêu căn bản đến năm 2030 chấm dứt dịch AIDS tại Việt Nam
ẢNH: TRÚC QUỲNH
TP.HCM công bố kết quả "94 - 92 - 99"
Tại lễ mít tinh, Phó chủ tịch UBND TP.HCM ông Nguyễn Công Vinh, khẳng định TP.HCM nhiều năm nay là địa phương tiên phong trong các mô hình xét nghiệm cộng đồng, điều trị toàn diện và kết nối điều trị nhanh, với tỷ lệ duy trì điều trị đạt trên 98%. Những kết quả này cho thấy hệ thống y tế thành phố đã phát triển đồng bộ, thích ứng tốt với từng giai đoạn của dịch HIV/AIDS.
TP.HCM chính thức vận hành mô hình đô thị mới gần 14 triệu dân, áp lực kiểm soát bệnh truyền nhiễm ngày càng gia tăng. TP.HCM đã cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 72, tập trung nâng cao năng lực y tế dự phòng, củng cố y tế cơ sở và mở rộng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo hướng bền vững.
Người tham dự chăm chú xem các hình ảnh và sản phẩm trưng bày tại buổi mít tinh, tìm hiểu về phòng, chống HIV/AIDS
ẢNH: TRÚC QUỲNH
Đối với mục tiêu quốc gia 95 - 95 - 95 (95% người nhiễm HIV biết tình trạng nhiễm của mình; 95% người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV; 95% người điều trị bằng thuốc ARV đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế) TP.HCM hiện đạt kết quả 94 - 92 - 99. Tỷ lệ người điều trị đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế lên đến 99%, cao nhất cả nước. Đây là cơ sở để thành phố tự tin hướng đến mục tiêu chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030.
Để đạt được mục tiêu này, ông Vinh nêu 4 nhóm giải pháp trọng tâm. Thứ nhất, tăng truyền thông - giáo dục sức khỏe, xóa bỏ kỳ thị. Thứ hai, mở rộng phát hiện sớm qua tự xét nghiệm, xét nghiệm cộng đồng và lưu động. Thứ ba, tăng bao phủ dự phòng, đặc biệt trong nhóm MSM và người sử dụng ma túy. Cuối cùng là bảo đảm tài chính bền vững kết hợp ngân sách địa phương, bảo hiểm y tế, xã hội hóa và hợp tác quốc tế.
Điểm sáng phòng chống HIV/AIDS nhưng đối mặt thách thức tài chính
Ông Raman Hailevich, Giám đốc Chương trình Phối hợp của Liên Hiệp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) ghi nhận những nỗ lực bền bỉ của Việt Nam trong ứng phó HIV/AIDS suốt nhiều năm qua. Theo ông, Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia dẫn đầu khu vực và là "hình mẫu toàn cầu" trong ứng phó HIV/AIDS.
Tuy vậy, Việt Nam đối mặt thách thức tài chính khi một phần trụ cột của chương trình vẫn phụ thuộc vào nguồn viện trợ quốc tế vốn đang giảm mạnh. Hiện nguồn lực nội địa mới đáp ứng được khoảng 50% tổng chi phí dành cho phòng, chống HIV/AIDS. Nếu khoảng trống tài chính này không được lấp đầy kịp thời, nguy cơ số ca nhiễm HIV mới tăng trở lại là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
Phụ huynh dẫn con trẻ đến tham dự buổi mít tinh, nhằm giúp các em tiếp cận kiến thức về phòng, chống HIV/AIDS từ sớm
ẢNH: TRÚC QUỲNH
Những con số đáng chú ý về HIV/AIDS tại Việt Nam
Hiện cả nước có khoảng 184.000 người nhiễm HIV đang điều trị ARV; 96% đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế.
Mỗi năm có 3,4 - 3,5 triệu lượt xét nghiệm HIV; phát hiện khoảng 13.000 ca nhiễm mới.
129.000 người phơi nhiễm đang sử dụng PrEP - Việt Nam đứng đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương về mở rộng PrEP năm 2023.
Số ca nhiễm HIV mới giảm gần 60% so với năm 2010; tử vong liên quan AIDS giảm 57% so với 2006.
Giai đoạn 2004 - 2024, ước tính 1,2 triệu ca lây nhiễm được ngăn chặn và hơn 320.000 ca tử vong tránh được nhờ các can thiệp.
Nguồn lực trong nước mới đáp ứng khoảng 50% chi phí chương trình phòng, chống HIV/AIDSthách thức tài chính lớn nhất trong giai đoạn tiến tới mục tiêu 2030.
