“KOL, KOC có quyền hỏi ngược lại nhãn hàng để tự đi kiểm định, chỉ có tin chính mình”

Ngày 2/12 tại TP.HCM, hàng loạt KOL, KOC nổi tiếng mạng xã hội Việt Nam như Á hậu 1 Miss Grand Vietnam 2024 Lê Phan Hạnh Nguyên, Vy Cát Lai, Việt Anh Qủa Chanh, Dương Mẫn Nhi, Hoàng Việt… đồng loạt xuất hiện trong một buổi họp mặt đặc biệt.

Đó là sự kiện Họp mặt hội viên Câu Lạc Bộ KOL&KOC Trực thuộc hiệp hội quảng cáo Việt Nam (VAA).

Đây là CLB đầu tiên của giới influencer tại Việt Nam trực thuộc Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam. Đồng thời, người nổi tiếng có cơ hội được lắng nghe những thông điệp, giải đáp 1001 thắc mắc quan trọng trước thềm Luật Quảng cáo sửa đổi có hiệu lực từ 1/1/2026.

Ngay trong phần phát biểu khai mạc, bà Trần Thị Đan Thanh, Tổng Giám đốc MVOT -  Chủ nhiệm Câu lạc bộ KOL & KOC Việt Nam, nhấn mạnh vai trò đặc biệt của CLB trong việc tạo ra một môi trường minh bạch, chuyên nghiệp hơn cho những người làm nghề: “Câu lạc bộ KOL & KOC Việt Nam là cầu nối doanh nghiệp, cộng đồng với KOL & KOC Việt Nam, đồng thời là nơi hỗ trợ về an toàn pháp lý tối đa, xác minh uy tín KOL & KOC. Những hoạt động này nhằm giúp hội viên hoạt động an toàn hơn, chuyên nghiệp hơn và đáp ứng lực lượng, đồng thời đảm bảo doanh nghiệp có được đối tác tuân thủ và minh bạch.”

Với vai trò là đơn vị trực thuộc Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam, CLB KOL & KOC Việt Nam được định hướng vận hành như một tổ chức tự quản chuyên nghiệp. 

CLB đã bắt đầu triển khai nhiều hoạt động nền tảng như xây dựng Bộ Quy tắc Đạo đức nghề KOL & KOC đầu tiên tại Việt Nam, tổ chức các khóa đào tạo miễn phí về content chuẩn pháp lý và các kỹ năng đo lường hiệu quả chiến dịch.

Trách nhiệm không thể thoái thác của KOL, KOC từ 1/1/2026

Ông Nguyễn Trường Sơn, Chủ tịch VAA, khẳng định đây là thời điểm lịch sử để chuẩn hóa nghề: “Sứ mệnh quan trọng là trang bị tri thức thông qua việc phổ biến pháp luật, nâng tầm nghề nghiệp bằng việc đào tạo bài bản, chuẩn hóa kỹ năng… Chúng ta không chỉ tạo ra một sân chơi mà còn xây dựng một nghề nghiệp đúng nghĩa. Nơi cá nhân phải có trách nhiệm, trí tuệ, bản lĩnh và sự tôn trọng đường lối chính sách, tôn trọng sự thật.

Chúng ta không chỉ tạo ra một sân chơi mà còn xây dựng một nghề nghiệp đúng nghĩa. Nơi cá nhân phải có trách nhiệm, trí tuệ, bản lĩnh và sự tôn trọng đường lối chính sách, tôn trọng sự thật.”

Đồng thời, ông Nguyễn Trường Sơn cũng nhấn mạnh thực tế thị trường đã xuất hiện nhiều vụ việc quảng cáo sai sự thật trong năm 2025, cho thấy sự cần thiết của những tổ chức có chức năng định hướng hỗ trợ như CLB KOL & KOC Việt Nam: 

“Nghề KOL, KOC nhìn bên ngoài thì lung linh nhưng đằng sau là vô vàn nỗ lực. Một phút trên màn hình đôi khi là kết quả của hàng ngàn ngày lao động, phản biện và chỉnh sửa. Bởi vậy, họ xứng đáng được bảo vệ và hơn hết là sự tôn trọng. Và chỉ khi được quản lý đúng, được soi sáng bằng pháp luật và đạo đức, nghề KOL, KOC mới có thể phát triển bền vững, đàng hoàng và đáng được trân trọng. ”

Việc CLB ra đời càng có ý nghĩa hơn khi đặt trong bối cảnh Luật Quảng cáo sửa đổi (Luật số 75/2025/QH15) sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 - bổ sung hàng loạt quy định mới liên quan trực tiếp đến hoạt động quảng cáo trên môi trường mạng và trách nhiệm pháp lý của KOL, KOC. 

Trong bối cảnh đó, một vấn đề lớn được đặt ra: KOL, KOC cần xác minh thông tin như thế nào, ở mức độ ra sao, và cơ quan quản lý sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp, cộng đồng sáng tạo nội dung bằng phương thức nào?

Giải đáp câu hỏi này, bà Ninh Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Văn hoá Cơ sở, Gia đình và Thư viện (Bộ VHTT&DL) nhấn mạnh tính bắt buộc của việc hiểu và tuân thủ các quy định mới: “Nhiều người chúng ta ngồi đây chưa biết xác minh các tài liệu như thế nào, làm sao mới đúng. Thì lần này luật cũng đưa ra các quy định rất rõ ràng”.

Từ đó, bà Hương đưa ra hai “chìa khóa vàng” để tự bảo vệ:

Trong hợp đồng phải có một câu duy nhất: “Nội dung quảng cáo do KOL, KOC thực hiện thuộc trách nhiệm của bên thuê nếu sai lệch so với giấy phép đã được cơ quan nhà nước cấp”.

Với sản phẩm sức khỏe, KOL, KOC phải tự kiểm tra giấy xác nhận công bố của Sở Y tế hoặc Bộ Y tế trước khi lên sóng.

“Cho dù là sáng tạo hay gì đi chăng nữa thì chúng ta chỉ nói những điều được cho phép, điều đúng - phải tôn trọng pháp luật.

Còn về vấn đề các cơ quan chức năng sẽ đồng hành với doanh nghiệp, KOL, KOC như thế nào thì trước hết, điều này đã có trong luật rất rõ rồi. Chúng tôi thông qua những tổ chức xã hội để quản lý, phổ cập các văn bản đến cho KOL, KOC”, bà Hương nhấn mạnh. 

Tất cả thành phần tham gia quảng cáo sai sự thật đều bị liên đới - không ai đứng ngoài cuộc

Đặt trong bối cảnh nghề sáng tạo nội dung bùng nổ và thị trường quảng cáo trực tuyến ngày càng lớn, nhiều KOL, KOC được các nhãn hàng “nhắm tới” như một kênh truyền thông hiệu quả. Tuy nhiên, chính sự tin tưởng quá mức vào thông tin từ phía nhãn hàng lại khiến họ dễ rơi vào tình trạng “vô tình phạm luật” hoặc quảng bá sai lệch. 

Theo bà Ninh Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Văn hoá Cơ sở, Gia đình và Thư viện (Bộ VHTT&DL), thực tế cho thấy phần lớn sai lầm bắt nguồn từ việc KOL&KOC không tự tìm hiểu, xác minh sản phẩm trước khi nhận quảng cáo: “Cái quan trọng nhất mà chúng tôi thấy rõ nhất đó là chính bản thân những KOL, KOC không tự đi tìm hiểu, xác minh sản phẩm mà chúng ta nhận được trong quá trình thực hiện hợp đồng. 

Các công ty người ta ký hợp đồng với những người có tầm ảnh hưởng để quảng cáo, thì bao giờ từ phía họ cũng có những thông tin, nội dung để các bạn quảng cáo. Nhưng cái quan trọng là khi các bạn nhận sản phẩm đó thì không biết nó đúng hay sai. Điều này cũng khó. Những sản phẩm đó gắn với tính mạng sức khỏe và chất lượng cuộc sống của con người rất lớn nên bao giờ trong luật cũng có quy định là trước khi một người quảng cáo bất kỳ một sản phẩm nào đó thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép - duyệt về mặt nội dung. Nhưng, bản chất của quảng cáo là độc đáo, nổi bật, giật gân mới có thể thu hút được lượt xem. Bởi thế, lúc này người ta chưa chắc đã tuân thủ giấy phép trước đó, có thể nói quá, thổi phồng và đến cuối cùng là những người truyền tải sản phẩm - những KOL, KOC thì cứ dựa vào quảng cáo - nội dung đã được người thuê cung cấp để đọc mà chúng ta bỏ qua một khâu rất quan trọng mà lần này Luật đã quy định. Đó chính là phải xác minh được sản phẩm quảng cáo. 

Chứ KOL, KOC không thể nào nói rằng chúng tôi chỉ nhận hợp đồng của anh B, quảng cáo cho sản phẩm B. mà tôi không hề biết gì đến tác dụng của sản phẩm B., tôi chỉ nói theo anh A. thì trách nhiệm thuộc về KOL, KOC - người truyền tải vấn đề phải chịu trách nhiệm, sau đó mới đến người thuê”.

Ông Nguyễn Trường Sơn - Chủ tịch Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam nhìn vấn đề ở góc độ dài hơi hơn. Ông cho rằng nghề KOL, KOC đang đứng trước ngã rẽ lịch sử: hoặc chuyên nghiệp hóa, hoặc bị đào thải. Muốn đạt được thành công, KOL/KOC cần hội đủ 3 yếu tố: Thu hút khách hàng, duy trì lượng người theo dõi và quan trọng nhất là thúc đẩy họ đưa ra quyết định mua hàng. Muốn đạt được 3 yếu tố này, KOL/KOC buộc phải liên tục sáng tạo, thử nghiệm và tạo sự khác biệt. Lúc này, vấn đề đặt ra là làm sao để đột phá mà không chạm vào vùng vi phạm?”.

“Muốn làm được điều đó thì chúng ta phải sáng tạo - đột phá không ngừng nhưng phải có điểm dừng. Giống như cái cách các bạn đi trên đường và gặp đèn tín hiệu giao thông, đèn đỏ thì dừng, đèn vàng thì đi chậm mà đèn xanh thì đi. Nếu đèn vàng còn khoảng 7 giây, có thể tăng tốc để vượt qua an toàn; nhưng khi chỉ còn khoảng 5 giây, tốt nhất nên dừng lại để tránh vượt đèn đỏ. Luật pháp bây giờ cũng quy định rõ, những thành phần nào tham gia vào quảng cáo sai sự thật thì đều bị liên đới chịu trách nhiệm - từ nhà sản xuất đến người làm sáng tạo, người truyền tải nội dung. Cho nên chúng ta phải tự bảo vệ chính mình - phải kiểm tra chất lượng hàng hóa, các giấy phép liên quan. Khi là KOL, KOC, các bạn có quyền hỏi ngược lại nhãn hàng để tự đi kiểm định. Chỉ có mình mới tin tưởng bản thân mình và có quyền yêu cầu người ta chịu trách nhiệm về số tiền bỏ ra để đi kiểm định. Bảo vệ chính mình là điều đầu tiên, còn sáng tạo hay đột phá chỉ là điều thứ hai”.

Trước bối cảnh đó, Câu lạc bộ KOL & KOC Việt Nam ra đời với sứ mệnh mà bà Trần Thị Đan Thanh - Chủ nhiệm CLB - gọi là “vừa bảo vệ, vừa buộc hội viên phải trưởng thành”: 

“Chúng tôi xây dựng hệ sinh thái bao gồm các đơn vị, chuyên gia trong việc tư vấn về luật, kiểm tra giấy, hồ sơ khi các bạn làm việc với các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đồng hành với các bạn bằng việc chia sẻ các kiến thức chuyên môn, phổ cập pháp luật,... thông qua những hoạt động workshop, đào tạo chuyên sâu cùng với các bạn KOL, KOC.”