Vì sao mức thuế suất vẫn 35%?
Bộ Tài chính vừa xin ý kiến các thành viên Chính phủ về dự thảo một số nội dung tiếp thu, giải trình dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Giải trình các vấn đề về biểu thuế lũy tiến từng phần, Bộ Tài chính cho biết đã rà soát, điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần (áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công) tại dự thảo luật.
Theo đó, cơ quan soạn thảo đã điều chỉnh lại hai bậc thuế suất của biểu thuế là giảm mức thuế suất 15% (ở bậc 2) xuống 10% và thuế suất 25% (ở bậc 3) xuống 20%, cụ thể như sau:
Với biểu thuế mới này, theo Bộ Tài chính, tất cả các cá nhân đang thực hiện nộp thuế ở các bậc hiện nay đều được giảm nghĩa vụ thuế so với biểu thuế hiện hành. Bên cạnh đó, biểu thuế mới cũng khắc phục được việc tăng đột ngột tại một số bậc, đảm bảo tính hợp lý hơn của biểu thuế.
Đáng chú ý, tại biểu thuế, đối với mức thuế suất cao nhất 35% ở bậc 5, Bộ Tài chính cho rằng đây là đề xuất hợp lý. Đây là mức thuế suất trung bình, không quá cao cũng không thấp so với các nước trên thế giới và trong khu vực ASEAN (Thái Lan, Indonesia, Philippines cũng quy định mức thuế suất ở bậc thuế cao nhất là 35%; Trung Quốc là 45%).
Ngoài ra, theo Bộ Tài chính, trường hợp điều chỉnh mức 35% xuống 30% thì sẽ bị cho rằng là chính sách giảm thuế cho người giàu.
Trao đổi với PV VietNamNet, bà Lê Thị Thủy, CEO Công ty TNHH Dịch vụ tư vấn Bách Khoa, cho rằng, việc điều chỉnh giảm thuế suất ở bậc 2 và bậc 3 cho thấy ý kiến đóng góp đã được lắng nghe. Tuy vậy, điều đáng tiếc là mức thuế suất 35% vẫn được giữ nguyên, dù bà và nhiều chuyên gia đã nhiều lần phân tích, kiến nghị rằng đây là mức quá cao và nên được bãi bỏ.
TS Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, cũng từng góp ý nhiều lần nên bỏ mức thuế suất 35% vì "quá cao, không phù hợp". Ông lo ngại mức thuế suất cao sẽ khiến Việt Nam khó cạnh tranh trong thu hút nhân lực chất lượng cao từ nước ngoài.
Theo vị chuyên gia, hiện trong khu vực chỉ có Thái Lan, Philippines và Indonesia áp dụng mức thuế suất 35%, nhưng đều đánh vào nhóm thu nhập rất cao. Tại Indonesia, ngưỡng thu nhập chịu thuế suất 35% tương đương 8 tỷ đồng/năm; ở Thái Lan 2,6-3 tỷ đồng/năm và Philippines khoảng 4 tỷ đồng/năm. Nghĩa là người nộp thuế phải có thu nhập 330-660 triệu đồng/tháng mới phải chịu thuế suất này.
Trong khi đó, tại Việt Nam, chỉ cần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng đã phải chịu mức 35%. Ông cũng dẫn chứng, Singapore là nơi thuế suất cao nhất chỉ 24% để thu hút nhân tài và mức thuế này chỉ áp dụng với thu nhập trên 1 triệu SGD/năm (khoảng 20,5 tỷ đồng).
Từ đó, TS Nguyễn Ngọc Tú cho rằng nếu tiếp tục duy trì thuế suất 35% với người làm công ăn lương thì cần điều chỉnh mạnh ngưỡng thu nhập chịu thuế ở bậc này. Mức thu nhập tính thuế trên 80 triệu đồng/tháng đã được áp dụng suốt 17 năm, vì vậy việc nâng lên 100 triệu đồng/tháng là chưa tương xứng.
Theo ông Tú, trong trường hợp không bỏ mức thuế suất 35% thì ngưỡng thu nhập chịu thuế nên được nâng lên khoảng 300 triệu đồng/tháng để tiệm cận thông lệ trong khu vực.
Đề xuất giãn khoảng cách thu nhập từng bậc
Theo phương án mới nhất tại dự thảo luật, khoảng cách thu nhập từng bậc thuế đang để mức 10, 20, 30, 40 triệu đồng. Bà Lê Thị Thủy kiến nghị khoảng cách này cần giãn lớn hơn để thu nhập đảm bảo được cuộc sống của người làm công ăn lương, việc nộp thuế hài hòa lợi ích hơn giữa người lao động và nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân.
Cụ thể, bà đề xuất, bậc 1 vẫn để 10 triệu đồng/tháng, nhưng bậc 2 nên nới rộng từ 10-40 triệu đồng và bậc 3 từ 40-80 triệu đồng.
Đồng quan điểm, TS Nguyễn Ngọc Tú nhận xét ba bậc thuế đầu tiên trong dự thảo mới rơi vào nhóm đông người thu nhập trung bình nhưng lại tăng mạnh về thuế suất khi mỗi bậc nhảy tới 10%; đồng thời khoảng cách thu nhập giữa các bậc quá hẹp khiến áp lực “nhảy bậc” tăng.
Do đó, ông Tú kiến nghị nới rộng khoảng cách thu nhập giữa các bậc thuế theo hướng: bậc 1 trên 20 triệu đồng/tháng; bậc 2 từ 20-70 triệu đồng; bậc 3 từ 70-120 triệu đồng; bậc 4 từ 120-180 triệu đồng; bậc 5 trên 180 triệu đồng/tháng.
Việc giảm thuế suất, giãn rộng khoảng cách giữa các bậc, theo ông Tú sẽ giúp người nộp thuế không bị tăng nghĩa vụ đột ngột và thể hiện tinh thần “khoan sức dân”. Khi thu nhập giữa các bậc quá sát, tốc độ nhảy bậc nhanh làm tỷ lệ thuế trên thu nhập tăng mạnh, tạo áp lực lớn với người làm công ăn lương.
