Ông Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (Ảnh: Duy Thành).
Tại Tọa đàm thu hút nhân tài trong giáo dục đại học - khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, ông Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, cho rằng để thu hút nhân tài trong giáo dục thì việc đầu tiên cần có chính sách đãi ngộ thực tế.
“Cho một mức lương cao gấp đôi rồi cho một mảnh đất để xây nhà không phải quá quan trọng với người làm khoa học. Nhiều nơi mời nhà khoa học về nhưng cả năm không thấy giao việc gì nên họ lại ra đi", ông Nguyễn Quân cho hay.
Theo nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, khi mời các nhà khoa học về đơn vị, cần trao cho họ quyền tự chủ cao. Ví dụ, họ được đứng đầu các nhóm nghiên cứu, có thể tự chủ mời được những đồng nghiệp ở các trường/viện khác về làm việc chung; được đặt hàng đề tài, tạo trách nhiệm theo dõi, đôn đốc tổ chức, tiếp nhận kết quả và chịu trách nhiệm với đề tài…
Cùng quan điểm trên PGS.TS Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc ĐH Bách khoa Hà Nội, cho rằng nếu chỉ dùng lương cao để thu hút nhân tài thì chưa đúng bởi nếu muốn nhiều tiền, nhà khoa học sẽ lựa chọn làm việc khác.
Bà Nguyễn Ngọc Duyên, Điều phối viên Dự án Quốc gia, Văn phòng ILO tại Việt Nam (Ảnh: Duy Thành).
Dưới góc nhìn khác, bà Nguyễn Ngọc Duyên, Điều phối viên Dự án Quốc gia, Văn phòng ILO tại Việt Nam cho rằng, lương, điều kiện sống, các ưu đãi giáo dục, chăm sóc sức khỏe, thái độ công nhận kỹ năng, bằng cấp… là các yếu tố quan trọng để thu hút nhân tài.
Thiếu cơ hội việc làm phù hợp có thể dẫn đến tình trạng lao động có kỹ năng và nhân tài di cư ra nước ngoài. Vì thế, việc làm chất lượng cao và phù hợp năng lực sẽ giúp giữ chân lao động có kỹ năng, giảm phụ thuộc vào lao động nước ngoài.
Cũng theo ông Nguyễn Quân, tình trạng chảy máu chất xám đang diễn ra từ khu vực công sang khu vực tư, từ trong nước ra nước ngoài và sẽ không dừng lại nếu không có những giải pháp mang tính đột phá và kịp thời.
Chia sẻ về vấn đề này, PGS.TS Huỳnh Quyết Thắng cho rằng nhiều người trẻ tài năng của Việt Nam khi làm việc ở nước ngoài đã không trở về.
Tuy nhiên, ông cho rằng, không thể gọi đây là chảy máu chất xám. Trước mắt, họ tìm được cơ hội phù hợp ở nước ngoài, có thể họ sẽ trở về nước khi đã trở thành những nhà công nghệ giỏi.
“Tôi nghĩ rằng, trước mắt chúng ta mất người nhưng trong tương lai, chúng ta có thể có được những chuyên gia giỏi. Chúng ta không coi đấy là chảy máu chất xám mà đang “nuôi dưỡng chất xám”, ông nói.
