Một bà mẹ ở Thanh Hóa mới đây đăng bức ảnh chụp bảng thu-chi quỹ lớp kèm dòng trạng thái đầy băn khoăn: “Dạo này thấy mọi người lên án hội phụ huynh nhiều quá. Mình làm hội trưởng, cứ cấn cấn nên muốn hỏi: mọi người bảo ‘ăn bớt’, ‘ăn chặn’ thì là ăn cái gì? Mình toàn phải bỏ tiền túi, đây chỉ là một phần nhỏ công khai, còn nhiều khoản khác mình không nói”.
Bài đăng nhanh chóng thu hút hàng nghìn bình luận. Bảng thu-chi lớp 7A được công khai chi tiết cho thấy tổng thu học kỳ là 9,46 triệu đồng, nhưng tổng chi vượt lên 10 triệu, khiến quỹ lớp âm 584.000 đồng, số tiền mà người đăng nói rằng chị đã tự bỏ tiền túi để bù cho con lớp có buổi liên hoan đủ đầy.
Câu chuyện tưởng như bình thường nhưng bất ngờ chạm đúng “điểm nóng” mỗi mùa tổng kết: quỹ lớp, hội phụ huynh và những hoài nghi xoay quanh hai chữ tự nguyện.
Bài đăng thu hút chú ý
“Làm hội phụ huynh: ăn cơm nhà, vác tù và hàng tổng”
Dưới bài đăng, rất nhiều phụ huynh từng làm lớp trưởng, chi hội trưởng chia sẻ họ đồng cảm tuyệt đối với người mẹ Thanh Hóa.
Nhiều người kể rằng việc bù tiền túi cho các con trong lớp là… chuyện quá đỗi bình thường. Từ bánh kẹo hòa chung liên hoan, nước uống trong buổi tập văn nghệ, vài chục hay vài trăm nghìn trang trí gian hàng STEM - phần lớn đều đến từ… ví của hội phụ huynh.
Một phụ huynh khác nói rằng bạn bè trong nhóm phụ huynh ở trường con mình cũng thừa nhận: mỗi lần có hoạt động của lớp, hội trưởng thường là người phải “đứng mũi chịu sào”, vừa tự bỏ thời gian, vừa đổ xăng xe, tự mua đồ, đứng ra lo hậu cần.
Có người còn kể: “Chẳng ai muốn nhận vì vất vả, không ai dám đứng ra, cuối cùng mình bị ‘trúng cử’. Làm vì thương các con thôi”.
Một nhóm phụ huynh khác thì nhìn vấn đề ở góc nhẹ nhàng hơn: không phải hội phụ huynh nào cũng bị tiếng xấu. Họ cho rằng nếu ban đại diện biết tiết chế, không bày vẽ, chỉ làm theo khả năng và theo những hoạt động thật sự cần thiết, thì mọi việc đều suôn sẻ. “Phụ huynh bức xúc chủ yếu vì những nơi thu quá mức, còn nhiều lớp làm rất gọn, rất minh bạch”, một ý kiến cho hay.
Nhưng vì sao hội phụ huynh lại bị… ghét?
Bên cạnh những tiếng nói bênh vực, cũng có không ít người thẳng thắn chia sẻ sự hoài nghi của mình. Một phụ huynh cho rằng câu chuyện “ăn bớt” không phải từ những hội trưởng hết lòng vì lớp, mà từ một bộ phận khác, những người quá nhiệt tình theo kiểu… hưởng ứng mọi khoản thu từ trường đưa xuống.
Một số bình luận nhắc lại những bài viết từng gây xôn xao: chuyện hội phụ huynh “đề xuất” đóng thêm các khoản ngoài quy định, chuyện “tự nguyện nhưng nếu không đóng thì nửa lớp nhìn mình”, hay chuyện có nơi tổ chức quá nhiều hoạt động khiến phụ huynh áp lực, đồng thời khiến hình ảnh hội phụ huynh bị đánh đồng và nhìn nhận tiêu cực.
Có ý kiến cho rằng bản chất vấn đề không nằm ở hội trưởng mà nằm ở… cơ chế. Nếu vai trò ban đại diện mập mờ, không có quy định rõ ràng, dễ dẫn đến tình trạng mỗi nơi làm một kiểu. Vì vậy, không ít phụ huynh bày tỏ mong muốn: hoặc là có hướng dẫn cụ thể, hoặc mạnh tay hơn… giải tán mô hình ban đại diện theo cấp lớp để tránh áp lực và tránh hiểu lầm không đáng có.
Điều khiến bài đăng của phụ huynh này gây chú ý chính là sự minh bạch. Chị công khai từng khoản thu, khoản chi. Khi mọi thứ minh bạch, niềm tin sẽ trở lại. Nhiều người không ngại đóng góp, chỉ ngại việc… không rõ tiền đi đâu.
Sau cùng, dù tranh cãi thế nào, điểm chung mà tất cả đều đồng thuận là: những người làm hội phụ huynh đa phần đều xuất phát từ mong muốn các con có một năm học vui vẻ, đầy đủ, chỉn chu.
Có lớp cần thuê đồ múa, có lớp cần chuẩn bị gian hàng STEAM, có lúc cần phụ tập văn nghệ… Tất cả đều cần người đứng ra tổ chức. Và người ấy, gần như lúc nào cũng chịu thiệt về thời gian, công sức và đôi khi cả tiền bạc.
Câu chuyện lần này cho thấy một thực tế: hội phụ huynh không xấu. Vấn đề nằm ở cách vận hành, cách thu chi và cách giao tiếp giữa nhà trường - phụ huynh - ban đại diện.
Khi mọi khoản thu được thống nhất rõ ràng, mọi chi được công khai minh bạch, mọi hoạt động đều có giới hạn hợp lý thì hội phụ huynh không còn là nỗi ám ảnh, mà lại trở thành cầu nối để các con có những kỷ niệm đẹp tại trường.
Bà mẹ Thanh Hóa không biết “ăn bớt ở đâu”. Nhưng điều chắc chắn là bài đăng của chị đã mở ra một cuộc đối thoại quan trọng: chúng ta đang cần một hội phụ huynh như thế nào – và phụ huynh cần gì ở hội phụ huynh?
Có thể vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều, nhưng ít nhất, câu chuyện này cho thấy điều đẹp nhất vẫn là tấm lòng dành cho học sinh - những người mà tất cả sự tranh luận kia cũng chỉ xoay quanh vì các con.
