Thiết bị an toàn cho trẻ em là một trang bị bổ sung nhằm góp phần bảo vệ an toàn cho trẻ nhỏ khi được chở trên ô tô. Tuy nhiên, từ trước đến nay phần lớn người dùng ô tô tại Việt Nam thường rất ít quan tâm đến việc trang bị các thiết bị như ghế, nôi, đệm hay dây đai an toàn… để bảo vệ con em mình khi chở trên ô tô. Điều này một phần xuất phát từ ý thức chủ quan của người dùng ô tô cũng như quy định liên quan đến việc bắt buộc trang bị thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em trên ô tô chưa được thắt chặt.
Dù vậy, thời gian gần đây vấn trang bị đề thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em trên ô tô lại rất được người dùng cũng như dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Bởi, theo quy định mới từ 1.1.2026, tài xế sẽ bị phạt từ 800 ngàn đến 1 triệu đồng nếu chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 m trên ô tô ngồi cùng hàng ghế với người lái xe (trừ loại ô tô chỉ có một hàng ghế), hoặc không sử dụng thiết bị an toàn phù hợp với trẻ em theo quy định.
Quy định mới giúp người dùng ô tô hiểu rõ cũng như ý thức về sự nguy hiểm, rủi ro khi chở trẻ em trên ô tô nhưng thiếu thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em
Ảnh: Paultan
Dù vẫn còn gây ra khá nhiều tranh cãi, tuy nhiên quy định mới giúp nhiều cá nhân, gia đình cũng như người dùng ô tô hiểu rõ và ý thức về sự nguy hiểm, rủi ro khi chở trẻ em trên ô tô nhưng thiếu thiết bị an toàn bảo vệ trẻ. Thực tế, nhiều người từng nghĩ rằng ôm trẻ vào lòng là an toàn, nhưng khi xảy ra va chạm, trẻ có thể bị văng, gây chấn thương. Khi xe phanh gấp, trẻ cũng có thể bị xô ra phía trước, gây nguy hiểm. Trong khi đó, theo đại diện Cục CSGT, khi trẻ dưới 1,35 m việc sử dụng dây đai an toàn theo xe sẽ không đảm bảo an toàn khi có va chạm xảy ra, bởi với chiều cao đó của trẻ, dây đai an toàn chỉ kéo tới phần đầu, cổ không phù hợp với trẻ, không đảm bảo độ an toàn của dây với trẻ.
Nhận thức được điều này cũng như lo lắng sẽ bị xử phạt, những ngày gần đây nhiều gia đình rất quan tâm, tìm mua các thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em như nôi, ghế, đệm hay dây đai để trang bị trên xe. Dù vậy, không ít trường hợp từ trước đến nay chưa từng trang bị, sử dụng các thiết bị này nên vẫn lúng túng, khó khăn trong việc lắp đặt.
Vừa mua một chiếc ghế bảo vệ trẻ em cho con trai 3 tuổi sử dụng chị Hoàng Ngọc Thư ngụ tại một khu chung cư ở phường Cát Lái, TP.HCM cho biết: "Còn hơn một tháng nữa quy định mới chính thức áp dụng và xử phạt, tuy nhiên tôi vẫn mua ghế an toàn để cho con sử dụng quen dần. Thú thật, do từ trước đến nay không hề dùng đến nên sau khi mất nhiều thời gian lựa chọn, cũng phải loay hoay mất cả buổi xem hướng dẫn mới lắp được trên xe".
Việc lắp đặt các thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em trên ô tô không khó nhưng cần chọn loại ghế, đệm phù hợp với độ tuổi, chiều cao của trẻ và lắp đặt đúng vị trí
Ảnh: Paultan
Thực tế, việc lắp đặt các thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em trên ô tô không khó nhưng để thiết bị phát huy tối đa hiệu quả, các bậc phụ huynh nên lựa chọn loại ghế, đệm hay dây đai phù hợp với độ tuổi, chiều cao của trẻ cũng như chú ý việc lắp đặt đúng vị trí.
Dưới đây là những lưu ý khi lắp ghế an toàn bảo vệ trẻ em trên ô tô:
Chọn thiết bị an toàn phù hợp độ tuổi, chiều cao của trẻ
Nhiều người vẫn nghĩ rằng thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em trên ô tô là ghế an toàn dành cho trẻ em. Tuy nhiên, tùy thuộc vào độ tuổi, chiều cao của trẻ có rất nhiều sản phẩm được xếp vào thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em chứ không nhất thiết phải là ghế an toàn.
Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô có thể bao gồm một số loại, cụ thể: Nôi trẻ em sơ sinh (thường phù hợp sử dụng cho trẻ dưới 2 tuổi); ghế trẻ em nhỏ (cho trẻ từ 2 - 6 tuổi); các loại ghế nâng hoặc đệm nâng (cho trẻ từ 6 - 10 tuổi) và dây đai an toàn dành cho trẻ em. Mỗi loại thiết bị có thể dùng cho trẻ ở những mức tuổi khác nhau. Người dùng ô tô có thể sử dụng đai trẻ em, ghế trẻ em hoặc đệm trẻ em trên ô tô phù hợp với điều kiện của trẻ, của gia đình và phù hợp với điều kiện sử dụng trên ô tô.
Tùy thuộc vào độ tuổi, chiều cao của trẻ có rất nhiều sản phẩm được xếp vào thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em chứ không nhất thiết phải là ghế an toàn
Ảnh: Paultan
Do đó, để thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em trên ô tô phát huy tối đa hiệu quả, trước hết các bậc phụ huynh cần lựa chọn loại đúng loại nôi, ghế, đệm hay dây đai phù hợp với độ tuổi, vóc dáng của con em mình cũng như kiểu loại ô tô đang sử dụng. Nếu chọn không đúng, không chỉ khiến việc lắp đặt trở nên khó khăn hơn mà có thể khiến khả năng bảo vệ giảm đáng kể khi xảy ra va chạm.
Lắp đặt đúng kỹ thuật, không tùy tiện thay đổi cấu trúc
Một trong những lỗi phổ biến nhất của người dùng ô tô, khiến thiết bị an toàn bảo vệ trẻ em trên ô tô dù được trang bị nhưng lại không phát huy hiệu quả là do lắp ghế sai cách, sai vị trí. Các chuyên gia khuyến cáo phụ huynh nên đọc kỹ hướng dẫn hoặc nhờ kỹ thuật viên hỗ trợ, đặc biệt với những dòng ghế có nhiều cơ cấu điều chỉnh.
Đối với ghế có hệ thống Isofix, khi người dùng gắn đúng, khóa Isofix sẽ phát ra tiếng "click"
Ảnh: New York Times
Hiện nay, nhiều mẫu ô tô có trang bị hệ thống Isofix để giữ cố định thiết bị an toàn bằng 2 cơ cấu khóa cũng như dây buộc (top-tether). Một số mẫu xe không có hệ thống Isofix mà chỉ có dây buộc (top-tether). Chính vì vậy, các loại nôi, ghế, đệm an toàn bảo vệ trẻ em cũng được thiết kế để lắp đặt phù hợp.
Đối với ghế có hệ thống Isofix, khi người dùng gắn đúng, khóa Isofix sẽ phát ra tiếng "click" và chỉ báo trên chốt ghế chuyển từ đỏ sang xanh để báo hiệu an toàn. Nên kiểm tra độ chặt bằng cách lắc nhẹ ghế. Với ghế sử dụng dây đai an toàn 3 điểm, dây phải được luồn đúng rãnh và siết đủ lực để ghế không lắc quá 2,5 cm sang hai bên.
Nên lắp ở hàng ghế sau
Các nhà sản xuất ô tô cảnh báo không nên lắp ghế trẻ em ở hàng ghế trước
Ảnh: B.H
Hàng ghế sau luôn là lựa chọn an toàn nhất cho trẻ em. Nếu xe hỗ trợ Isofix ở vị trí giữa hàng ghế sau, đây thường là vị trí tối ưu. Các nhà sản xuất ô tô cũng cảnh báo không nên lắp ghế trẻ em ở hàng ghế trước, đặc biệt khi xe có túi khí phía trước, bởi túi khí bung có thể gây chấn thương nghiêm trọng cho trẻ nhỏ.
