Khám sức khỏe định kỳ giúp đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể và phát hiện sớm các bệnh lý nếu có. Quy trình khám sẽ kiểm tra chức năng các cơ quan, từ đó bác sĩ tư vấn hướng chăm sóc và điều trị.
Khám sức khỏe định kỳ cho nhân viên tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương. Ảnh: Quang Hải
Ai nên khám sức khỏe định kỳ?
Dựa trên độ tuổi, giới tính và yếu tố nguy cơ, người khám sẽ được khuyến nghị các gói khám bệnh, tầm soát phù hợp.
Theo bác sĩ Nguyễn Quốc Nhật, Phó trưởng khoa Điều trị hóa chất, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo, người bình thường nên khám sức khỏe 1 – 2 lần/năm, tương đương khoảng cách giữa 2 lần khám sức khỏe là 6 – 12 tháng.
Đối tượng nên khám sức khỏe định kỳ là trẻ em, người trưởng thành hoặc người cao tuổi có những kế hoạch khám sức khỏe khác nhau. Tuy nhiên, tất cả mọi người trong độ tuổi nào, sống ở đâu hay làm công việc nào cũng đều được khuyến cáo nên đi khám sức khỏe định kỳ.
Ngoài những xét nghiệm cơ bản, những nhóm đối tượng nên thực hiện các thăm khám và xét nghiệm như sau:
Với trẻ em khám sức khỏe cho trẻ em nên lựa chọn những gói khám sức khỏe có tầm soát dinh dưỡng, tầm soát vấn đề vi chất như kiểm soát tình trạng suy dinh dưỡng, béo phì, thừa cân bằng các xét nghiệm, thăm khám lâm sàng và các thang điểm đánh giá.
Với thanh niên và người trưởng thành, nhóm đối tượng này có thể tầm soát các bệnh lý chung. Người trong độ tuổi kết hôn và sinh đẻ, các cặp đôi chuẩn bị kết hôn nên xét nghiệm tiền hôn nhân để tầm soát các bệnh truyền nhiễm, các bệnh lý sinh sản. Đặc biệt, nên ưu tiên xét nghiệm tầm soát các bệnh lý di truyền để giúp phát hiện nguy cơ bệnh lý di truyền sang thế hệ sau.
Nhóm người trưởng thành và cao tuổi nên tập trung vào các bệnh lý liên quan đến vấn đề chuyển hóa như rối loạn chuyển hóa lipid, gout, tiểu đường, các bệnh lý về gan, thận, tầm soát ung thư.
Khám sức khỏe định kỳ gồm những gì?
Khám lâm sàng bao gồm thăm khám nội khoa, mắt, tai–mũi–họng, răng–hàm–mặt, đo các chỉ số sinh tồn…
Xét nghiệm máu là bước quan trọng, giúp đánh giá thành phần máu, phát hiện bất thường tế bào và các bệnh lý như thiếu máu hay bệnh ác tính về máu. Các xét nghiệm sinh hóa máu cũng thường được chỉ định để đánh giá hoạt động gan, thận qua các chỉ số AST, ALT, GGT, Bilirubin, Ure, Creatinin; cùng các xét nghiệm mỡ máu và Acid Uric.
Người bình thường nên khám sức khỏe 1 – 2 lần/năm
Thăm dò chức năng có thể bao gồm siêu âm tổng quát, siêu âm tuyến giáp, tim mạch, vú hoặc phần phụ ở nữ, tuyến tiền liệt ở nam; điện tâm đồ, chụp X-quang tim phổi, CT Scanner liều thấp hoặc MRI nếu cần tầm soát sâu.
Theo khuyến cáo của WHO, với người ở độ tuổi trung niên ngoài khám lâm sàng, làm xét nghiệm, thăm dò chức năng cơ bản, nên thực hiện thêm nội soi dạ dày – đại tràng để tầm soát sớm bệnh lý tiêu hóa.
Trước khi đi khám, người bệnh nên chuẩn bị đầy đủ thông tin về tiền sử bệnh, tiền sử gia đình và tình trạng sức khỏe hiện tại để trao đổi với bác sĩ.
Bác sĩ Nguyễn Quốc Nhật lưu ý một số xét nghiệm như đường huyết, mỡ máu hay vitamin có thể bị ảnh hưởng bởi ăn uống. Vì vậy, người khám nên nhịn ăn 6–8 giờ trước khi lấy máu, có thể uống nước lọc ngụm nhỏ.
