Rượu xuất hiện trong đời sống con người từ hàng nghìn năm, gắn liền với ẩm thực, tín ngưỡng và các dịp lễ hội. Tuy nhiên, do chứa cồn, đồ uống này khiến mọi người dễ say xỉn, mệt mỏi.
Vì vậy, những người thường xuyên phải uống rượu tìm đến vô số mẹo truyền miệng nhằm tránh say, giải rượu hoặc giảm tác hại của cồn lên cơ thể.
Nhiều người tin tưởng tuyệt đối vào những cách làm này dù chúng chưa từng được khoa học xác nhận. Thậm chí, một số quan niệm còn khiến người uống rượu dễ gặp rủi ro hơn vì tạo ra cảm giác an toàn giả.
Dưới đây là 3 lầm tưởng phổ biến về rượu, đã được nghiên cứu khoa học bác bỏ, theo Popular Science.
Thứ tự uống bia và rượu không quyết định mức độ say
Trong nhiều cuộc vui, câu nói “uống bia trước rượu sẽ không bao giờ say” vẫn được lặp lại như một nguyên tắc bất di bất dịch. Thế nhưng không có bất kỳ cơ sở khoa học nào cho thấy thứ tự uống giúp giảm mức độ say hoặc hạn chế cảm giác nôn nao vào sáng hôm sau.
Mức độ nôn nao phụ thuộc vào tổng lượng cồn nạp vào cơ thể, không phải thứ tự uống bia hay rượu (Ảnh: Getty).
Viện Quốc gia về Lạm dụng Rượu và Nghiện rượu của Mỹ khẳng định mức độ nôn nao phụ thuộc vào tổng lượng cồn được đưa vào cơ thể, chứ không đến từ việc uống bia hay rượu trước. Khi lượng cồn tăng, hệ thần kinh, gan và hệ tuần hoàn đều bị quá tải, dẫn đến nhức đầu, mệt mỏi và mất nước.
Một nhóm nhà nghiên cứu tại Đại học Witten Herdecke ở Đức đã thực hiện thí nghiệm với 3 nhóm người. Nhóm đầu uống bia rồi rượu vang, nhóm thứ hai uống rượu vang rồi chuyển sang bia, nhóm còn lại chỉ uống một loại đồ uống. Sau đó, họ đổi thứ tự vào buổi thử nghiệm tiếp theo.
Kết quả cho thấy cả 3 nhóm đều xuất hiện tình trạng say và nôn nao tương đương nhau. Thứ tự thay đổi hoàn toàn không ảnh hưởng đến phản ứng của cơ thể. Như vậy, lời đồn này chỉ tạo ra ảo giác kiểm soát.
Cảm giác nóng bừng sau khi uống rượu không phải dấu hiệu cơ thể ấm lên
Nhiều người cho rằng uống rượu giúp làm ấm cơ thể trong trời lạnh vì cảm giác mặt đỏ, người nóng bừng sau vài ly. Tuy nhiên phản ứng này chỉ là sự mở rộng mạch máu dưới da. Mạch máu giãn ra khiến máu dồn nhiều lên bề mặt và mang theo nhiệt lượng thoát ra ngoài.
Theo bác sĩ Krishna Vakharia tại Anh, nhiệt độ lõi cơ thể thực chất giảm xuống khi uống rượu. Khi nhiệt thoát ra ngoài, cơ thể tưởng như ấm hơn nhưng trên thực tế lại mất đi lượng nhiệt cần thiết để duy trì chức năng sống trong môi trường lạnh.
Nghiên cứu của Đại học Waseda Nhật Bản cũng đi đến kết luận tương tự. Khi so sánh nhóm uống nước và nhóm uống rượu trong điều kiện một căn phòng hơi nóng.
Kết quả cho thấy lưu lượng máu dưới da và tốc độ đổ mồ hôi ở nhóm uống rượu tăng nhanh, khiến nhiệt lượng bị tiêu tán mạnh. Sau khoảng 20 phút, nhiệt độ lõi cơ thể người uống rượu bắt đầu giảm và tiếp tục hạ xuống thấp hơn nhóm đối chứng.
Điều này lý giải vì sao uống rượu trong thời tiết lạnh có thể nguy hiểm, đặc biệt với người đi đường xa hoặc làm việc ngoài trời. Cảm giác nóng chỉ là tạm thời.
Cà phê không thể giúp tỉnh rượu
Cà phê là chất kích thích phổ biến nhất thế giới và rượu đứng ngay sau nó. Việc 2 loại đồ uống này được kết hợp trong cùng một cuộc vui khiến nhiều người tin rằng caffeine giúp tỉnh táo và chống lại tác dụng của cồn.
Tuy nhiên, khoa học cho thấy điều ngược lại. Caffeine chỉ mang lại cảm giác tỉnh táo giả, trong khi mức độ suy giảm nhận thức, phản xạ và phán đoán do rượu gây ra vẫn giữ nguyên.
Caffeine chỉ tạo cảm giác tỉnh táo giả và không thể làm giảm tác động của rượu (Ảnh: Getty).
Trường Y tế Công cộng Đại học Boston đã thực hiện nghiên cứu trên 127 tình nguyện viên với 4 loại bia, bao gồm: bia không cồn, bia có cồn, bia có caffeine và bia không cồn có caffeine.
Sau khi uống, họ được yêu cầu điều khiển mô phỏng một chiếc xe trong điều kiện có nhiều tình huống bất ngờ.
Kết quả cho thấy nhóm uống bia pha caffeine không cải thiện khả năng kiểm soát phương tiện hoặc thời gian phản ứng khi so sánh với nhóm chỉ uống bia có cồn.
Các chuyên gia cho rằng caffeine có thể khiến người uống nghĩ rằng họ tỉnh táo hơn thực tế, từ đó dễ đưa ra quyết định liều lĩnh như tiếp tục uống hoặc lái xe về nhà.
Cách duy nhất để cơ thể hết say là thời gian. Gan cần nhiều giờ để chuyển hóa hoàn toàn lượng cồn đã uống. Không một loại nước, thực phẩm hay chất kích thích nào có thể rút ngắn quá trình này.
Tổ chức Y tế Thế giới từng xác nhận mọi mức độ uống rượu đều làm tăng nguy cơ bệnh không lây, đặc biệt là bệnh gan, ung thư và các rối loạn chuyển hóa.
Trong bối cảnh mùa lễ hội và các cuộc gặp gỡ kéo dài, người uống cần hiểu đúng về tác động của rượu để bảo vệ bản thân. Uống từ tốn, ăn kèm nhiều thực phẩm, uống đủ nước và không lái xe luôn là những nguyên tắc quan trọng.
Các mẹo truyền miệng như đổi thứ tự đồ uống, uống cà phê sau khi uống rượu hay dựa vào cảm giác nóng bừng đều không có giá trị bảo vệ sức khỏe.
Hiểu đúng về những lầm tưởng phổ biến giúp mỗi người đưa ra lựa chọn an toàn hơn.
