Liu Dejun, phát ngôn viên hải cảnh Trung Quốc, cáo buộc một tàu cá Nhật Bản hôm 2/12 "xâm nhập trái phép lãnh hải Trung Quốc" quanh nhóm đảo Điếu Ngư, được Tokyo gọi là Senkaku trên biển Hoa Đông.
"Các tàu hải cảnh Trung Quốc đã thực hiện những biện pháp kiểm soát cần thiết và đưa ra cảnh báo để xua đuổi tàu cá", ông Liu cho hay.
Quan chức này nhấn mạnh Trung Quốc sẽ tiếp tục tiến hành các hoạt động nhằm bảo vệ quyền và thực thi pháp luật ở vùng biển xung quanh nhóm đảo, đồng thời khẳng định Bắc Kinh sẽ "kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và các quyền về hàng hải".
Tàu cảnh sát biển Nhật Bản (trái) và tàu hải cảnh Trung Quốc (phía sau) tại khu vực Senkaku/Điếu Ngư tháng 4/2024. Ảnh: Reuters
Trong khi đó, Cảnh sát biển Nhật Bản (JCG) nói hai tàu tuần tra của hải cảnh Trung Quốc đã đi vào "lãnh hải nước này" quanh nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư và rời đi sau đó vài giờ. Khi tàu hải cảnh Trung Quốc di chuyển về phía tàu cá Nhật Bản, một tàu JCG đã yêu cầu phía Bắc Kinh rời khỏi vùng biển.
JCG cáo buộc Trung Quốc "vi phạm luật pháp quốc tế", thêm rằng hai tàu hải cảnh trên và một số tàu khác vẫn hiện diện ở khu vực.
Senkaku/Điếu Ngư là nhóm đảo không người nằm cách Tokyo khoảng 1.900 km và Thượng Hải khoảng 600 km, hiện do Nhật Bản kiểm soát. Cả Trung Quốc và Nhật Bản đều tuyên bố chủ quyền với nhóm đảo này. Sau khi Nhật Bản quốc hữu hóa Senkaku/Điếu Ngư năm 2012, các tàu công vụ Trung Quốc áp sát nhóm đảo này thường xuyên hơn.
Căng thẳng giữa hai nước xoay quanh chủ quyền đối với nhóm đảo đã diễn ra nhiều năm, trong đó tàu cảnh sát biển Nhật Bản thường xuyên chạm trán tàu hải cảnh và tàu cá Trung Quốc ở khu vực.
Sự việc mới nhất diễn ra trong lúc căng thẳng song phương đang gia tăng vì phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi hôm 7/11. Bà Takaichi khi đó cảnh báo Nhật Bản có thể sẽ có động thái quân sự trong trường hợp đảo Đài Loan bị tấn công. Đảo Đài Loan cách hòn đảo gần nhất của Nhật Bản 100 km.
Vị trí nhóm đảo Senkaku//Điếu Ngư và đảo Đài Loan. Đồ họa: AFP
Trung Quốc đã phản ứng dữ dội sau phát biểu này và khuyến cáo công dân không đến Nhật Bản. Một số sự kiện văn hóa đã bị ảnh hưởng bởi căng thẳng song phương, trong đó có việc một ca sĩ Nhật Bản phải ngừng giữa chừng buổi biểu diễn ở Thượng Hải hôm 28/11 do bị cắt điện không rõ nguyên nhân.
Trung Quốc luôn xem đảo Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp để thống nhất hòn đảo. Lãnh đạo Trung Quốc cũng nhiều lần khẳng định không loại trừ biện pháp sử dụng vũ lực để thu hồi hòn đảo, dù chủ trương chung vẫn là đối thoại và thống nhất trong hòa bình.
(Theo AFP, SCMP)
