Chỉ trong 7 tháng, thời gian mà nhiều dự án tên lửa còn chưa xong bản thiết kế, Tập đoàn hàng đầu châu Âu về tên lửa - MBDA đã đưa Crossbow từ "tờ giấy trắng" thành vũ khí sẵn sàng bắn thử cuối 2025 và sản xuất hàng loạt từ Quý 2/2026.
Với tầm bắn trên 800km, đầu đạn 300kg, tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) chống nhiễu GPS và giá thành rẻ đến mức 'có thể dùng như đạn pháo tầm xa', Crossbow không chỉ là một tên lửa mới, mà là lời tuyên bố rằng kỷ nguyên 'tên lửa cao cấp vài triệu USD một quả' sắp kết thúc.
Tên lửa Crossbow, hay còn gọi là One-Way Effector Heavy (OWE Heavy), là tên lửa hành trình một chiều được thiết kế để thực hiện các đòn đánh sâu vào lãnh thổ đối phương.
Điểm nổi bật nhất của hệ thống này nằm ở khả năng cân bằng giữa hiệu suất cao và chi phí hợp lý, nhờ sử dụng các linh kiện sẵn có trên thị trường (off-the-shelf).
Điều này giúp giảm đáng kể thời gian và chi phí sản xuất, phù hợp cho nhu cầu tác chiến cường độ cao nơi cần số lượng lớn vũ khí tiêu hao.
Theo thông tin từ MBDA, Crossbow được phát triển song song với phiên bản OWE nhẹ hơn, cả hai đều nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách từ các bài học thực tiễn ở Ukraine, nơi tên lửa hành trình giá rẻ đã chứng minh giá trị trong việc tấn công sâu.
Về mặt công nghệ, Crossbow tích hợp các tính năng tiên tiến để đảm bảo độ chính xác và khả năng sống sót cao.
Tên lửa sử dụng hệ thống định vị dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI) kết hợp với nhận diện hình ảnh, cho phép Crossbow điều hướng chính xác mà không phụ thuộc hoàn toàn vào tín hiệu GPS – một điểm yếu thường bị khai thác trong môi trường tác chiến điện tử.
Động cơ của Crossbow là loại turbojet nhỏ gọn, giúp đạt tốc độ cao dưới âm thanh (high subsonic), đủ nhanh để xuyên thủng các hệ thống phòng không mà không cần công nghệ siêu thanh phức tạp.
Thiết kế mô-đun cho phép tích hợp dễ dàng vào các nền tảng phóng khác nhau, nổi bật nhất là từ container tiêu chuẩn ISO 20 feet trên xe tải, giúp triển khai linh hoạt và nhanh chóng trên chiến trường.
Xét về thông số kỹ thuật, Crossbow có trọng lượng tổng thể khoảng 750kg, với đầu đạn nặng 300kg – đủ sức gây thiệt hại nghiêm trọng cho các mục tiêu chiến lược như trung tâm chỉ huy, kho vũ khí hoặc cơ sở hạ tầng.
Tầm bắn vượt trội hơn 800km cho phép nó tấn công sâu vào hậu phương kẻ địch từ khoảng cách an toàn, tương đương với một số tên lửa hành trình hiện đại nhưng với chi phí thấp hơn đáng kể.
Một số nguồn so sánh Crossbow với tên lửa Paveh của Iran hoặc thậm chí khái niệm V-1 cổ điển, nhưng phiên bản của MBDA nổi bật nhờ tính hiện đại hóa, như khả năng phóng từ container và tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao độ chính xác.
Hiện tại, MBDA đang đàm phán với các đối tác để tiến hành thử nghiệm bắn đạn thật vào quý 4/2025, chỉ sau 7 tháng từ giai đoạn thiết kế ban đầu.
Nếu nhận được hỗ trợ từ khách hàng, quá trình này sẽ diễn ra suôn sẻ, dẫn đến sản xuất quy mô lớn bắt đầu từ quý 2/2026.
Công ty nhấn mạnh rằng Crossbow đã sẵn sàng cho sản xuất và giao hàng ngay trong năm tới, với thiết kế tập trung vào tính khả dụng cao để đáp ứng nhu cầu khẩn cấp của các lực lượng vũ trang châu Âu và NATO.
Điều này không chỉ giúp lấp đầy khoảng trống trong kho vũ khí mà còn mang lại lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng leo thang.
Crossbow đại diện cho hướng đi mới trong công nghệ tên lửa: tập trung vào tính kinh tế và tốc độ triển khai mà không hy sinh hiệu suất.
Với những đặc điểm này, Crossbow có tiềm năng trở thành vũ khí chủ lực trong các chiến dịch tấn công tầm xa, góp phần thay đổi cách tiếp cận tác chiến hiện đại.
‘One-Way Effector Heavy’ là tên gọi của hệ thống vũ khí tấn công tầm xa, phóng từ mặt đất của Tập đoàn MBDA, được thiết kế để tiêu diệt các mục tiêu giá trị cao hoặc gây nhiễu các hệ thống phòng thủ của đối phương.
Tên gọi ‘One-Way Effector’ (vũ khí một chiều) ám chỉ việc hệ thống này có vai trò tấn công và phá hủy mà không có khả năng quay trở lại, trong khi ‘Heavy’ (nặng) chỉ quy mô và sức mạnh của nó.
