Chạy đua với thời gian
AP ngày 6.12 dẫn lời quan chức Ả Rập và phương Tây tiết lộ một cơ quan quốc tế có tên là Hội đồng Hòa bình mang nhiệm vụ quản trị Dải Gaza sẽ được công bố trong tháng 12. Cơ quan này là một phần trong kế hoạch hòa bình Gaza giai đoạn 2, tập trung vào giám sát quá trình tái thiết dải đất này sau hơn 2 năm xung đột Hamas - Israel.
Tờ The Times of Israel dẫn lời một quan chức Mỹ nói Washington muốn công bố sớm kế hoạch trên, song tiến trình thực tế khó có thể hoàn tất trước cuối năm.
Ngoài Hội đồng Hòa bình, các bên trung gian cũng dự kiến công bố về chính quyền gồm các nhà kỹ trị người Palestine sẽ điều hành hoạt động hằng ngày ở Gaza hậu xung đột, dưới sự quản lý của cơ quan quốc tế.
Người dân TP.Khan Younis (Gaza) ngày 4.12 đưa tang người thiệt mạng sau vụ không kích của Israel
Ảnh: AP
Theo trang Axios, chính quyền nói trên sẽ gồm 12 - 15 người Palestine có kinh nghiệm trong quản trị và kinh doanh, đồng thời không liên kết với phong trào Hamas, Fatah hay các phe phái Palestine khác. Mỹ được cho là đang đàm phán các bước cuối cùng để đồng thuận với Israel, Chính quyền Palestine và các nước Ả Rập trong việc thống nhất thành phần chính quyền kỹ trị. Cùng với đó, một lực lượng quốc tế để đảm bảo an ninh cho Gaza có thể được triển khai vào đầu năm 2026.
Các thông tin về đàm phán giai đoạn 2 thỏa thuận Gaza được đưa ra trong bối cảnh hoạt động trao đổi con tin - tù nhân giữa Hamas và Israel trong giai đoạn 1 sắp kết thúc. Tính đến chiều qua, chỉ còn 1 thi thể con tin Israel chưa được Hamas bàn giao.
Còn những nút thắt
Vấn đề lớn nhất có thể khiến đàm phán giai đoạn 2 ở Gaza rơi vào ngõ cụt là Hamas chưa cho thấy nhóm này chấp nhận yêu cầu giải giáp. Các nước trung gian đang tích cực trao đổi để Hamas đồng ý một thỏa thuận, theo đó đề xuất được đưa ra là lực lượng này sẽ loại bỏ vũ khí hạng nặng trước, sau đó từng bước giải giáp vũ khí hạng nhẹ. Các bên trung gian bày tỏ lạc quan rằng sẽ đạt đồng thuận với Hamas. Thế nhưng, giới chuyên gia nhận định những phát ngôn chính thức từ Hamas đến nay cho thấy nhóm vũ trang này không muốn chấp nhận giải giáp mà không thu được lợi gì.
AP đề cập nguồn tiền cho kế hoạch tái thiết Gaza sẽ lấy từ đâu cũng chưa được làm rõ. Ngoài ra, kế hoạch mở cửa khẩu để người dân tại Gaza hồi hương theo thỏa thuận đang vấp phải tranh cãi giữa các nước Ả Rập và Israel. Trong ngày 5.12, ngoại trưởng các nước Ả Rập và Hồi giáo đã ra tuyên bố chung, bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc Israel thông báo sẽ chỉ mở cửa khẩu Rafah "một chiều", tức chỉ cho người Gaza rời dải đất để đến Ai Cập. Đây là cửa khẩu duy nhất ở Gaza nối với một nước khác ngoài Israel. Quân đội Israel nói đã phối hợp với Ai Cập triển khai động thái này, tuy nhiên giới chức Cairo và các nước Ả Rập đã kịch liệt phản đối, yêu cầu Israel tuân thủ kế hoạch của Tổng thống Trump, vốn bao gồm mở cửa khẩu Rafah ở 2 chiều.
Trong diễn biến liên quan, phát biểu tại Diễn đàn Doha ngày 6.12, hội nghị ngoại giao thường niên tổ chức tại Qatar, Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani tuyên bố: "Bây giờ chúng ta đang ở thời điểm quan trọng. Lệnh ngừng bắn không thể hoàn tất trừ khi quân đội Israel rút lui hoàn toàn, đồng thời mang sự ổn định trở lại Gaza". AFP dẫn lời ông Al-Thani nói rằng Qatar và các nước trung gian khác cùng nhau hợp tác để đưa ra hướng đi cho giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận, đồng thời nhấn mạnh giai đoạn 2 cũng mang tính tạm thời và cần giải pháp toàn diện hơn để đảm bảo hòa bình lâu dài.
