Trong Đông y, thận được gọi là “gốc của tiên thiên”, giữ vai trò quan trọng trong phát triển, sinh trưởng và sinh sản. Thế nhưng trong đời sống hiện đại, rất nhiều người lại vô tình làm tổn thương cơ quan này.
Ở phụ nữ, thận yếu dễ gây lạnh chân tay, mất ngủ, rối loạn kinh nguyệt. Ở nam giới, thận suy lại ảnh hưởng đến sinh lực và tinh thần. Điều đáng nói là rượu không phải “kẻ thù số 1” của thận, những thói quen nhỏ hằng ngày mới là thủ phạm âm thầm hơn.
Dưới đây là 10 hành vi làm tổn thương thận, nhiều khi còn nguy hiểm hơn cả việc uống rượu.
1. Ăn quá “sang”
Một nghiên cứu kéo dài 11 năm đăng trên American Journal of Kidney Diseases (Mỹ) chỉ ra ăn nhiều thịt đỏ, thịt chế biến, chất béo bão hòa và đồ ngọt làm tăng nguy cơ suy giảm chức năng thận.
2. Ăn quá mặn
Khoảng 95% lượng muối chúng ta ăn vào đều phải nhờ thận xử lý. Ăn mặn khiến thận làm việc quá tải, lâu dài dẫn đến giảm chức năng thận. Đông y cho rằng vị mặn “nhập thận”, ăn nhiều còn ảnh hưởng đến hệ xương tủy.
3. Nhịn tiểu
Nhiều người đi làm vì bận mà đành… nhịn. Nước tiểu đọng lâu là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, có thể đi ngược lên niệu quản rồi đến thận, gây viêm thận, nhiễm trùng tiết niệu, thậm chí suy thận.
4. Hút thuốc
Không chỉ làm hỏng phổi, nicotine còn gây độc cho thận. Người hút càng nhiều, thận càng phải lọc lượng lớn chất độc, phá thận càng mạnh, lâu dài gây tổn thương nghiêm trọng.
5. Thừa cân
Nghiên cứu của Đại học London (Anh) cho thấy người thừa cân có nguy cơ mắc bệnh thận cao gấp đôi. Béo phì thường đi kèm mỡ máu, cao huyết áp, kháng insulin, tất cả đều đẩy gánh nặng lên thận.
6. Uống nhiều nước ngọt có gas hoặc uống trà đặc
Một khảo sát trên hơn 3300 y tá tại Mỹ ghi nhận: uống từ hai lon nước ngọt có gas mỗi ngày làm giảm 30% tốc độ lọc cầu thận. Các nghiên cứu trên động vật còn cho thấy fructose trong nước ngọt làm thận tăng hấp thu muối, liên quan trực tiếp đến tăng huyết áp, tiểu đường và suy thận.
Đặc biệt, nhiều người uống rượu rồi “giải rượu” bằng trà đặc. Caffeine và theophylline gây lợi tiểu mạnh khiến ethanol chưa kịp chuyển hóa đã bị thải qua thận, kích thích thận quá mức.
7. Thức khuya
Thức khuya được xem là “kẻ đầu bảng” hủy hoại thận. Cơ thể căng thẳng làm hormone stress tăng cao, nghỉ ngơi kém khiến thận phải làm việc liên tục. Người thức khuya lâu dài dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, suy kiệt, rối loạn cảm xúc - tất cả đều liên quan đến thận khí suy yếu, phá thận.
8. Làm việc quá sức
Theo Bệnh viện Trung Đại, Đại học Đông Nam (Trung Quốc), gần 70% bệnh nhân viêm thận từng trải qua giai đoạn lao lực kéo dài. Cơ thể mệt mỏi khiến tuần hoàn chậm, giảm khả năng lọc và thải độc của thận.
9. Tự ý dùng thuốc
Thận là nơi lọc và đào thải phần lớn thuốc đưa vào cơ thể. Lạm dụng thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh, thuốc cảm… có thể gây tổn thương thận âm thầm. Một số nhóm thuốc gây hại mạnh cho thận gồm:
- Kháng sinh aminoglycosid (gentamicin, kanamycin…).
- Nhóm quinolon (norfloxacin, ciprofloxacin…).
- Thuốc sulfamid (như cotrimoxazol), dễ gây kết tinh trong thận, nhất là người lớn tuổi hoặc mất nước.
Ngay cả thực phẩm chức năng, thuốc “gia truyền” không rõ nguồn gốc cũng tiềm ẩn nhiều độc chất.
10. Ít vận động hoặc đột ngột vận động quá sức
Lười vận động khiến máu huyết kém lưu thông, thận giảm khả năng chuyển hóa. Nhưng ngược lại, người lâu ngày không tập mà đột ngột vận động mạnh có thể gây tiêu cơ vân, một tình trạng dễ dẫn đến suy thận cấp.
Thận không đau, không kêu nhưng một khi suy giảm thì rất khó hồi phục. Điều đáng sợ nhất không phải là rượu bia, mà chính là những thói quen nhỏ ta lặp đi lặp lại hằng ngày.
Nguồn và ảnh: Zhihu
