Theo thông tin từ Bộ GD-ĐT, để triển khai thành công đề án dự kiến cần khoảng 12.000 giáo viên (GV) tiếng Anh mầm non. Bậc tiểu học, để triển khai dạy học môn tiếng Anh bắt buộc từ lớp 1 cần khoảng gần 10.000 GV. Ngoài ra, cần đào tạo và bồi dưỡng tiếng Anh và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho ít nhất 200.000 GV dạy học bằng tiếng Anh từ nay đến năm 2035 để đáp ứng được nhu cầu, mục tiêu của đề án.
Để chuẩn bị lực lượng này, các trường ĐH cho biết đã có sự chuẩn bị nhiều mặt từ công tác đào tạo GV.
Sinh viên Trường ĐH Sư phạm TP.HCM. Trường này hiện đào tạo chương trình sư phạm một số môn bằng song ngữ Việt - Anh
ẢNH: NGỌC LONG
Tăng cường đào tạo năng lực tiếng Anh học thuật và chuyên ngành
PGS-TS Dương Thị Hồng Hiếu, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, cho biết nhà trường đang đào tạo ngành sư phạm tiếng Anh, sinh viên (SV) khi tốt nghiệp có thể tham gia giảng dạy ở cấp THCS và THPT, với quy mô tuyển sinh các năm gần đây từ 200 - 225 SV mỗi năm. Ngoài ra, ngành ngôn ngữ Anh của trường cũng đào tạo đáng kể nhóm nhân lực sau tốt nghiệp có thể học nghiệp vụ sư phạm và cả TESOL để có thể trở thành GV. Bên cạnh đó trường cũng đã xây dựng chương trình sư phạm tiếng Anh tiểu học, dự kiến sẽ mở rộng tuyển sinh vào năm 2026. Với bậc mầm non, trường hiện đã có chương trình bồi dưỡng "Phương pháp cho trẻ làm quen tiếng Anh".
Tương tự, đại diện Trường ĐH Sài Gòn cũng cho biết trường đang đào tạo nhiều ngành có liên quan trực tiếp đến việc chuẩn bị đội ngũ GV phục vụ đề án như: sư phạm tiếng Anh, ngôn ngữ Anh. Trong đó, SV tốt nghiệp ngành sư phạm tiếng Anh có thể tham gia giảng dạy tiếng Anh ở bậc THPT, THCS, tiểu học và mầm non. Ngoài ra, 15 ngành đào tạo GV các môn (sư phạm mầm non, sư phạm tiểu học, sư phạm toán, sư phạm vật lý…) đều đang được tăng cường đào tạo năng lực tiếng Anh học thuật và tiếng Anh chuyên ngành, hướng tới mục tiêu lâu dài là giảng dạy song ngữ hoặc dạy học bằng tiếng Anh.
Mở nhiều chương trình đào tạo GV song ngữ
Về đào tạo GV dạy các môn học khác bằng tiếng Anh, PGS-TS Dương Thị Hồng Hiếu thông tin, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM hiện đào tạo chương trình sư phạm toán học dạy bằng song ngữ Việt - Anh. Các môn học khác cũng trong lộ trình xây dựng và triển khai để đảm bảo sự chuẩn bị chu đáo và đáp ứng hiệu quả.
Trường ĐH Sư phạm TP.HCM sẽ bổ sung nội dung của chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm dạy các môn học bằng tiếng Anh để SV ra trường có thể thực hiện được nhiệm vụ theo yêu cầu của đề án
ẢNH: NGỌC LONG
Trường đã xây dựng chương trình dạy các môn học khác bằng song ngữ Việt - Anh như: giáo dục tiểu học, sư phạm khoa học tự nhiên, sư phạm vật lý, sư phạm hóa học… Các chương trình này sẽ triển khai ngay trong năm nay nếu có đủ chỉ tiêu phân lớp cũng như số lượng SV quan tâm phù hợp. Thời gian tới, trường cũng sẽ tiếp tục xây dựng thêm chương trình dạy các môn học khác bằng tiếng Anh.
Ngoài ra, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM cũng đã xây dựng chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho GV dạy các môn học bằng tiếng Anh, giúp GV các môn học khác biết cách tổ chức dạy học nội dung chuyên môn bằng tiếng Anh. Chương trình này sẽ được tổ chức rộng rãi cho các GV đang công tác tại các trường phổ thông. "Với SV đang học tại trường, ngoài việc quan tâm đào tạo ngoại ngữ như lâu nay, sắp tới trường cũng sẽ bổ sung các nội dung của chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm dạy các môn học bằng tiếng Anh để giúp SV ra trường có thể thực hiện được các nhiệm vụ theo yêu cầu của đề án", PGS Hiếu nói thêm.
Để đáp ứng yêu cầu của đề án, đại diện Trường ĐH Sài Gòn cho biết trường đang rà soát và điều chỉnh chương trình đào tạo sư phạm tiếng Anh theo hướng tăng cường các học phần về phương pháp giảng dạy tiếng Anh ở bậc tiểu học và mầm non, nhằm mở rộng phạm vi ứng dụng nghề nghiệp của SV sau tốt nghiệp. Trường cũng dự kiến xây dựng thêm các chương trình đào tạo GV dạy học bằng tiếng Anh, trước mắt thí điểm giai đoạn 2026 - 2030 chương trình sư phạm toán và sư phạm khoa học tự nhiên.
Trường cũng tập trung tăng thời lượng học tiếng Anh không chuyên và các học phần tiếng Anh chuyên ngành trong chương trình đào tạo; tăng cường sử dụng giáo trình, tài liệu tham khảo song ngữ hoặc tiếng Anh; tăng cường các chính sách hỗ trợ SV sư phạm nâng cao năng lực ngoại ngữ nói chung, tiếng Anh nói riêng; đồng thời tổ chức các lớp bồi dưỡng năng lực tiếng Anh cho GV tại các trường phổ thông.
Theo PGS-TS Hồ Văn Thống, Hiệu trưởng Trường ĐH Đồng Tháp, trường đã cập nhật, phát triển các chương trình đào tạo GV ngành giáo dục tiểu học và giáo dục mầm non theo hướng tích hợp đào tạo song ngữ. Điều này hướng đến việc học sinh (HS) tiểu học và mầm non sẽ hình thành và phát triển năng lực tiếng Anh thông qua hoạt động học tập nói chung chứ không chỉ thông qua học môn tiếng Anh riêng rẽ.
"Trường cũng phát triển chương trình sư phạm chuyên ngành tiếng Anh cho mầm non và tiểu học. Một số biện pháp sẽ được triển khai như cập nhật các nội dung liên quan đến phương pháp dạy học tích hợp ngôn ngữ và nội dung, ứng dụng công nghệ và AI trong giảng dạy tiếng Anh cho SV; tăng cường thỉnh giảng giảng viên từ các nước sử dụng tiếng Anh tham gia vào một số học phần/chuyên đề của các chương trình đào tạo", PGS-TS Thống cho hay.
Ưu tiên đầu vào cho thí sinh có năng lực tiếng Anh
Để triển khai thực hiện đề án, Trường ĐH Đồng Tháp là một trong 14 cơ sở giáo dục ĐH chủ chốt trong việc đào tạo 22.000 GV tiếng Anh ở mầm non và tiểu học đến năm 2030. PGS-TS Hồ Văn Thống thông tin: "Trường đã nghiên cứu, quán triệt và có những điều chỉnh phù hợp trong công tác tuyển sinh đầu vào và chương trình đào tạo hiện hành để đảm bảo thực hiện có hiệu quả các mục tiêu của đề án".
Cụ thể, về tuyển sinh đầu vào, trường sẽ đề nghị cấp thẩm quyền xem xét tăng chỉ tiêu tuyển sinh ngành sư phạm tiếng Anh, cân nhắc ưu tiên đầu vào cho những thí sinh có năng lực tiếng Anh, thông qua điểm IELTS, TOEFL, VSTEP… Bên cạnh đó, sẽ có các chế độ khuyến khích tuyển sinh từ các vùng thiếu GV để đảm bảo phân bổ nhân lực hợp lý.
Tiến sĩ Nguyễn Hữu Trí, Phó hiệu trưởng Trường ĐH An Giang (ĐH Quốc gia TP.HCM), cho biết nhóm ngành đào tạo GV tại trường luôn có điểm trúng tuyển cao hơn so với chuẩn quy định của Bộ GD-ĐT, có ngành lên đến hơn 27 điểm. Trong những năm tới, trường sẽ đẩy mạnh sử dụng chứng chỉ tiếng Anh quốc tế trong xét tuyển nhằm góp phần nâng cao năng lực tiếng Anh đối với SV của trường nói chung và các ngành sư phạm nói riêng.
Về chuẩn đầu ra cho SV ngành sư phạm, tiến sĩ Trần Hữu Duy, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Đà Lạt, cho hay trường xây dựng lộ trình áp dụng chuẩn đầu ra là chứng chỉ quốc tế với mức điểm sẽ được tính toán để phù hợp với mục tiêu của đề án.
Hiện nay, Trường ĐH Đồng Tháp quy định chuẩn đầu ra ngoại ngữ đối với SV ngành sư phạm là bậc 3 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc. Để đạt được điều này, tất cả chương trình đào tạo GV trường đều bố trí 12 tín chỉ học phần ngoại ngữ; ngoài ra còn hỗ trợ SV bằng cách tìm kiếm và tổ chức các khóa bồi dưỡng tiếng Anh có học phí ưu đãi.
Để chuẩn bị lực lượng giáo viên đáp ứng Đề án đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, các trường ĐH đã có sự chuẩn bị nhiều mặt từ công tác đào tạo giáo viên
ảnh: Ngọc Long
Tăng học phần đào tạo bằng tiếng Anh
Tiến sĩ Nguyễn Hữu Trí cho biết Trường ĐH An Giang sẽ tăng cường tiếng Anh chuyên ngành và học phần dạy bằng tiếng Anh. Hiện tất cả chương trình đào tạo GV của trường đều có học phần tiếng Anh chuyên ngành với thời lượng 2 - 3 tín chỉ. Một số ngành đã bổ sung các học phần chuyên môn giảng dạy bằng tiếng Anh, như giáo dục mầm non, giáo dục tiểu học, sư phạm vật lý, sư phạm khoa học tự nhiên…
"Trong nhiều năm qua, trường đã thực hiện các hình thức giảng hoàn toàn bằng tiếng Anh, ở một vài môn hoặc chọn một số chuyên đề dạy bằng tiếng Anh. Nhiều giảng viên đã tham gia tích cực và đạt hiệu quả tốt như sư phạm toán, sư phạm địa lý, sư phạm lịch sử... Đây là nền tảng bước đầu để nhà trường tiếp tục phát triển công tác giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh, tiến tới đào tạo bằng tiếng Anh một số ngành mà trường có thế mạnh", tiến sĩ Nguyễn Hữu Trí chia sẻ.
Trường ĐH Đà Lạt cũng đang nghiên cứu để ban hành quy định về việc giảng dạy SV sư phạm bằng tiếng Anh.
Nâng chuẩn giảng viên
Bên cạnh đào tạo SV chính quy các ngành sư phạm tiếng Anh, giáo dục tiểu học, giáo dục mầm non đáp ứng yêu cầu của đề án, Trường ĐH Đồng Tháp cũng sẽ có các chương trình bồi dưỡng năng lực tiếng Anh cho đội ngũ GV phổ thông thông qua các khóa bồi dưỡng ngắn hạn, dài hạn…
Trong khi đó, tiến sĩ Trần Hữu Duy , Phó hiệu trưởng Trường ĐH Đà Lạt, cho biết đa số giảng viên giảng dạy các học phần chuyên môn toán, lý, hóa, sinh của trường được đào tạo ở nước ngoài nên tiếng Anh rất tốt. Tuy nhiên giảng viên dạy chuyên môn sư phạm như tâm lý học, giáo dục học, phương pháp dạy học được đào tạo trong nước nên năng lực tiếng Anh còn hạn chế. "Trường sẽ hỗ trợ kinh phí để giảng viên đi học lấy chứng chỉ tiếng Anh, quy định trong một thời gian phải đạt chứng chỉ. Việc nâng chuẩn giảng viên là hết sức cần thiết để thực hiện đào tạo GV đáp ứng yêu cầu của đề án", tiến sĩ Duy nhận định.
Tại Trường ĐH An Giang, giảng viên ngành sư phạm cũng sẽ phải nâng cao năng lực tiếng Anh đáp ứng tiêu chuẩn. Theo đó năng lực tối thiểu đối với giảng viên dạy các học phần tích hợp ngoại ngữ là bậc 5 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho VN hoặc tương đương.
