Việt Nam đón khách quốc tế cao kỷ lục, học gì để "ăn nên làm ra"?

ẢNH: NHẬT THỊNH

Theo thống kê của Cục Du lịch quốc gia Việt Nam (Bộ VH-TT-DL), tháng 10 năm nay ghi nhận tới 1,73 triệu lượt khách quốc tế đến Việt Nam, tăng 22,1% so với cùng kỳ năm trước. Đây cũng là con số cao nhất trước đến nay. Trong khi đó nếu tính chung 10 tháng, số lượng khách quốc tế đến nước ta đạt gần 17,2 triệu lượt, tăng 21,5% so với cùng kỳ năm trước và tiến gần tới mục tiêu đón 22-23 triệu lượt của toàn ngành của năm 2025.

Thiếu nhân lực đào tạo bậc cao

Một thực tế được chuyên gia chỉ ra là chất lượng nguồn nhân lực hiện vẫn chưa "đuổi kịp" quy mô của toàn ngành. Cụ thể, theo dữ liệu của Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, ngành du lịch nước ta có khoảng 2,5 triệu lao động, nhưng chỉ có khoảng 800.000 lao động trực tiếp, trong đó tỷ lệ lao động được đào tạo chuyên ngành du lịch chỉ chiếm cỡ 45%. Đáng chú ý, hiện mới chỉ khoảng 10% trong số được đào tạo có trình độ ĐH và sau ĐH.

Ngoài ra, chỉ có khoảng 60% lao động biết, sử dụng được ngoại ngữ (chủ yếu là tiếng Anh, các ngôn ngữ khác chiếm tỷ lệ rất nhỏ). Điều này đặt ra không ít thách thức, song cũng mở nhiều cánh cửa cơ hội cho những nhân sự chịu khó nâng cao năng lực chuyên môn và ngoại ngữ, theo chuyên gia.

Trao đổi với Thanh Niên bên lề họp báo ra mắt chương trình thạc sĩ quản trị du lịch mới do Trung tâm Pháp - Việt đào tạo về quản lý (CFVG) thuộc ĐH Kinh tế TP.HCM liên kết đào tạo với trường FERRANDI Paris (Pháp), ông Alain Nguyễn, Tổng quản lý Hoàn Mỹ Resort Phan Rang (Ninh Thuận), cho biết một thực tế đáng chú ý khác là nhiều doanh nghiệp Việt đang bắt đầu mua lại khách sạn ở nước ngoài.

"Do đó, sinh viên học trong nước hoàn toàn có thể ra nước ngoài làm quản lý cho các khách sạn do người Việt đầu tư như cách Trung Quốc, Malaysia hay Singapore đã thực hiện", ông Alain chia sẻ thêm về cơ hội việc làm quốc tế.

Còn về tình hình trong nước, ông thông tin trước đây nhiều khách sạn phải thuê người nước ngoài đảm nhận các vị trí cấp cao chẳng hạn như giám đốc điều hành (CEO) hay tổng giám đốc (GM). Tuy nhiên, hiện nay ngày càng nhiều nhân sự Việt đang dần đảm nhận vị trí này và đây là cơ hội để sinh viên Việt có thể thăng tiến trong ngành sau khi tốt nghiệp.

Trong khi đó, GS-TS Rodolphe Bardot, Giám đốc học thuật và phát triển chương trình thạc sĩ FERRANDI Paris, cho rằng để thu hút khách quốc tế, nhân sự phải đồng thời hiểu rõ bối cảnh địa phương và đặc điểm quốc tế. Ông ví dụ khách châu Á, châu Âu hay châu Phi đều có khẩu vị khác nhau và ẩm thực Việt Nam từ Nam ra Bắc cũng rất đa dạng. Làm sao dung hòa hai yếu tố này để nâng cao trải nghiệm khách là một trong các vấn đề phải lưu tâm.

Bên cạnh đó, chương trình đào tạo cũng phải chú trọng tới tính khoa học chứ không chỉ tập trung vào mỗi khía cạnh ứng dụng thực tế, theo GS Bardot.

ẢNH: NHẬT THỊNH

Còn GS-TS Hồ Viết Tiến, đồng Giám đốc CFVG, lưu ý thêm rằng để đáp ứng nhu cầu của du khách quốc tế, nhân sự ngành du lịch phải tự "quốc tế hóa" chính mình như có hiểu biết về thị trường toàn cầu, học cách làm việc theo chuẩn quốc tế. Đồng thời, các bạn cũng cần trau dồi kiến thức và kỹ năng về du lịch xanh, du lịch bền vững, tôn trọng căn tính văn hóa bản địa..., vốn là những yếu tố mà nhiều nhóm khách nước ngoài quan tâm.

Khách quốc tế tăng nhu cầu du lịch xa xỉ

Một điểm đáng chú ý khác được ông Bardot chỉ ra là thế giới đang ngày càng quan tâm tới nhóm khách thượng lưu. Do đó, việc đào tạo nhân sự hỗ trợ những dịch vụ xa xỉ cũng ngày càng được các trường trên toàn cầu chú trọng, nhất là ở những quốc gia đón đông đảo lượng khách quốc tế như Pháp. Thực tế tại Việt Nam, thời gian qua nước ta cũng đón nhiều tỉ phú USD đến du lịch như Bill Gates, Jensen Huang, Tim Cook...

Chuyên khai thác các tour du lịch xa xỉ, ông Đồng Hoàng Thịnh, sáng lập và điều hành Dong DMC, nói rằng để đáp ứng nhu cầu của ngành này, các bạn buộc phải thấu hiểu hành vi của nhóm khách thượng lưu ngay cả khi họ chưa làm gì, từ nơi ở, tham quan tới khẩu vị ăn uống... Để làm được việc này, ngoài dùng tới các công cụ đánh giá chuyên biệt, nhân sự ngành này còn phải có nhiều tố chất đặc thù khác như sự nhạy cảm, hiếu khách...

"Các bạn cũng phải có trải nghiệm ở lĩnh vực này", ông nhấn mạnh.

Từ góc nhìn thị trường, ông Thịnh cho biết nhu cầu du lịch nước ngoài xa xỉ của người Việt còn hạn chế. Tuy nhiên, bức tranh đối lập lại diễn ra với nhóm khách quốc tế muốn du lịch xa xỉ tại Việt Nam, khi phân khúc này chiếm tới 80% ở đơn vị của ông Thịnh. "Khách hàng du lịch xa xỉ ngày càng sang. Hiện tại, chúng tôi tập trung kinh doanh một số loại tour đặc thù như tour hành hương cho khách mộ đạo, tour chiến trường xưa cho cựu binh...", ông chia sẻ.

Ông Thịnh cho biết thêm những công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang có tác động đáng kể đến ngành dịch vụ du lịch và lữ hành, nhất là với một số đơn vị chưa chuẩn bị thấu đáo. Dẫu vậy, điều này chỉ ảnh hưởng chính ở mặt quản trị, trong khi vai trò của nhân sự là con người ở các khâu tiếp xúc với khách hàng như lễ tân, hướng dẫn viên... là không thể thay thế.

Do đó, cơ hội việc làm trong các lĩnh vực lấy con người làm trung tâm như nhà hàng, khách sạn và du lịch vẫn đang rất mở rộng trong thời đại AI, theo nam lãnh đạo.

ẢNH: NGỌC LONG

Chia sẻ thêm về vấn đề du lịch xa xỉ, tiến sĩ Nguyễn Đức Trí, Trưởng khoa Du lịch của ĐH Kinh tế TP.HCM, kêu gọi các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM, Cần Thơ phải đặt nền móng phát triển hình thức du lịch này ngay từ bây giờ thay vì cứ mải tập trung phát triển du lịch đại trà. Điều này vừa giúp duy trì nguồn thu của ngành du lịch, vừa không tạo quá nhiều áp lực lên hệ thống cơ sở hạ tầng nhờ lượng khách ít nhưng chi tiêu nhiều.

Cũng theo tiến sĩ Trí, các sản phẩm đều có 2 yếu tố là "mua cho mình" và "mua cho người". Ở các ngành liên quan tới xa xỉ, yếu tố "mua cho người" chiếm tỷ trọng đặc biệt cao. Người làm du lịch xa xỉ, vì thế phải làm cho khách hàng có những trải nghiệm giúp họ "thăng hoa với ước mơ và được xã hội ngưỡng mộ" và các trường hoàn toàn có thể giảng dạy nội dung này dưới hình thức học qua tình huống (case study), ông Trí chia sẻ.