Năm 2025 ghi dấu một làn sóng thanh, kiểm tra và phá án dồn dập trong lĩnh vực thực phẩm chức năng, sữa, mỹ phẩm và dược phẩm. Cơ quan chức năng không còn làm "kiểm tra hình thức" nữa. Hàng loạt đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả, kém chất lượng bị bóc trần; một số người nổi tiếng, đơn vị phân phối bị kéo vào vòng điều tra.
1. Kẹo rau củ Kera
Sản phẩm kẹo rau củ mang tên Kera (liên quan đến một số người nổi tiếng và influencer) bị cơ quan chức năng kiểm tra do nghi vấn về nội dung quảng cáo và chất lượng. Viện Kiểm nghiệm An toàn Vệ sinh Thực phẩm đã có kết quả kiểm nghiệm gửi về.
Kết luận cho thấy một số chỉ tiêu phù hợp với tự công bố nhưng phát hiện tồn tại chất tạo ngọt không ghi trên nhãn, đồng thời cơ sở sản xuất, hồ sơ công bố bị điều tra chặt. Vụ này gióng hồi chuông về quảng cáo thiếu trách nhiệm và hậu quả khi KOLs quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc.
2. Gần 600 loại sữa giả ngoài thị trường bị phanh phui
Đây có lẽ là vụ "nặng ký" nhất: Bộ Công an triệt phá đường dây sản xuất, tiêu thụ sữa bột giả với 573 nhãn hiệu được đưa ra thị trường trong nhiều năm, thu lời ước tính gần 500–500 tỉ đồng. Hàng giả này không chỉ ảnh hưởng trẻ em mà còn cả người bệnh cần chế độ dinh dưỡng đặc thù (tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non…). Cơ quan công an đã thu giữ kho hàng lớn, khởi tố nhiều nghi can. Vụ việc phơi bày lỗ hổng truy xuất nguồn gốc, quản lý nhãn hiệu và kênh phân phối.
3. Thu hồi mỹ phẩm, đình chỉ hoạt động thẩm mỹ viện Mailisa
Chuỗi điều tra liên quan đến thương hiệu nổi tiếng trên mạng xã hội dẫn tới quyết định thu hồi và đình chỉ toàn bộ phiếu công bố sản phẩm của một số đơn vị phân phối (MK Skincare / Mailisa). Cơ quan quản lý đã yêu cầu ngừng lưu hành ngay, đồng thời giám định chất lượng toàn bộ sản phẩm liên quan. Vụ này một lần nữa cho thấy, thương hiệu nổi tiếng không có nghĩa là sản phẩm an toàn; giấy tờ công bố, cơ sở sản xuất và chất lượng phải minh bạch.
4. Ngân 98 bị bắt vì buôn bán hàng chứa chất cấm
Ngân 98, người nổi tiếng, thương hiệu cá nhân liên quan trực tiếp tới hoạt động buôn bán "thuốc giảm cân", "viên collagen" nghi vấn chứa chất cấm. Cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt tạm giam để làm rõ tội "sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm". Vụ án là ví dụ điển hình: Khi influencer trở thành kênh phân phối, rủi ro pháp lý và sức khỏe công chúng tăng vọt.
Hệ quả chung và bức tranh quản lý
Tăng cường kiểm nghiệm, truy xuất nguồn gốc: Năm 2025 cho thấy xu hướng lấy mẫu xét nghiệm rộng, giám định kỹ, truy nguồn cung ứng. Cơ quan chức năng chủ động thu thập chứng cứ tài chính, tài sản để khai thác nguồn lợi bất chính.
Kênh phân phối online bị soi gắt: Shopee, Facebook, Instagram và mạng cá nhân influencer trở thành tuyến bán hàng chính của nhiều sản phẩm giả và cũng trở thành điểm bị rà soát.
Người tiêu dùng chịu thiệt hại trực tiếp: Sản phẩm kém chất lượng có thể gây dị ứng, nhiễm trùng da, hoặc nguy cơ cho trẻ em, bệnh nhân. Việc thu hồi và cảnh báo là cần thiết nhưng không hoàn trả hoàn toàn được tổn thất đã xảy ra.
Bài học dành cho chúng ta
Không mua sản phẩm chỉ vì KOLs nói: Yêu cầu giấy tờ công bố, mã vạch, nguồn gốc. Nếu không rõ đừng mua.
Kiểm tra thông tin trên Cục An toàn thực phẩm / Bộ Y tế: Danh sách cảnh báo, thu hồi được cập nhật thường xuyên.
Bảo quản bằng chứng giao dịch: Nếu phát hiện nghi ngờ, giữ lại hóa đơn, ảnh, tin nhắn để khiếu nại hoặc cung cấp cho cơ quan chức năng.
Năm 2025, năm của các cuộc thanh trừng công khai, mạnh mẽ, với bằng chứng, bắt giữ và thu hồi. Người tiêu dùng tỉnh táo, cơ quan quản lý hành động quyết liệt, đó mới là điểm sáng. Nhưng cảnh báo vẫn còn đó: Thị trường nhiều ngã rẽ, kẻ xấu tìm kẽ hở. Đọc kỹ nhãn, kiểm tra nguồn gốc và đòi hỏi minh bạch, đó là cách duy nhất để bạn tự bảo vệ mình.
