Suy thận là tình trạng thận bị mất chức năng nghiêm trọng, không còn khả năng lọc chất thải và điều chỉnh nước trong máu. Đây là giai đoạn cuối của bệnh thận mạn tính, còn được gọi là "urê huyết". Khi chức năng thận chỉ còn 10-15%, bệnh không chỉ gây mệt mỏi, đau đớn mà còn dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm như tăng huyết áp, thiếu máu, suy tim và tổn thương thần kinh, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.
Mức độ nguy hiểm của suy thận nằm ở chỗ các dấu hiệu sớm của nó thường rất mơ hồ, dễ bị nhầm lẫn với các "bệnh vặt" thông thường như cảm cúm, căng thẳng hay bệnh da liễu. Do đó, nam hay nữ đều cần phải đề cao cảnh giác, không bỏ lỡ 4 tín hiệu sớm nhất dưới đây:
1. Phù nề ở một số vị trí
Phù nề do suy thận giai đoạn sớm thường nhẹ và dễ bị bỏ qua hơn so với phù nề nặng do suy tim. Đây là hậu quả trực tiếp của việc thận lọc kém.
Ảnh minh họa
Khi thận không thể loại bỏ natri và nước dư thừa khỏi cơ thể một cách hiệu quả, chất lỏng sẽ bắt đầu tích tụ. Phù nhẹ thường biểu hiện rõ nhất ở những vùng da mềm và lỏng lẻo như mắt cá chân, bàn tay hoặc đặc biệt là mí mắt (sưng mắt) vào buổi sáng. Việc sưng nhẹ, xuất hiện và biến mất nhanh chóng này khiến nhiều người lầm tưởng là do tư thế ngủ hoặc dị ứng.
2. Mệt mỏi, uể oải và giảm khả năng tập trung
Mệt mỏi dai dẳng là một trong những triệu chứng thường bị đổ lỗi cho công việc căng thẳng hay thiếu ngủ. Tuy nhiên, đối với người suy thận giai đoạn nhẹ, sự mệt mỏi này có cơ chế bệnh lý rõ ràng.
Khi chức năng lọc của thận suy giảm, các chất độc và chất thải chứa nitơ (như urê, creatinine) sẽ tích tụ dần trong máu. Sự ứ đọng độc tố này gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và cơ bắp, khiến cơ thể luôn trong tình trạng uể oải, suy nhược tinh thần và thể chất. Tinh thần kém minh mẫn, giảm khả năng tập trung, và hay buồn ngủ bất thường là dấu hiệu cảnh báo thận đang dần kiệt quệ.
Ảnh minh họa
3. Tiểu tiện bất thường, đặc biệt là tiểu đêm
Tiểu tiện bất thường là triệu chứng không thể thiếu của bệnh thận nhưng lại dễ bị nhầm với các vấn đề về bàng quang hoặc do uống nước quá nhiều. Ở giai đoạn đầu, hai dấu hiệu quan trọng cần lưu ý là lượng nước tiểu giảm và hay tiểu về đêm.
Khi chức năng thận suy yếu, khả năng tái hấp thu nước giảm, làm cho lượng nước tiểu bài tiết nhiều hơn vào ban đêm. Y học giải thích tiểu đêm là tình trạng tỉnh dậy nhiều hơn một lần vào ban đêm để đi tiểu trong thời gian dài. Ngoài ra, việc lượng nước tiểu 24 giờ giảm đột ngột hoặc giảm kéo dài (đặc biệt khi giảm xuống dưới 400ml) là tín hiệu thận đang suy giảm chức năng nghiêm trọng. Ở các giai đoạn muộn hơn, nước tiểu sẽ xuất hiện nhiều bọt, đổi màu hoặc tiểu ra máu.
4. Da khô, ngứa và thỉnh thoảng bị chuột rút
Các triệu chứng về da và cơ này thường bị nhầm lẫn là do thời tiết, thiếu nước hoặc tập luyện quá sức, nhưng thực chất lại liên quan đến sự rối loạn cân bằng bên trong cơ thể.
Ảnh minh họa
Thận đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng khoáng chất và điện giải (như canxi, photphat, kali) và sản xuất vitamin D hoạt hóa. Khi chức năng thận suy giảm, sự cân bằng này bị phá vỡ, dẫn đến sự tích tụ của photphat trong máu và gây ra các phản ứng ngứa, khô da. Đồng thời, rối loạn điện giải và sự thiếu hụt canxi cũng là nguyên nhân khiến bệnh nhân thỉnh thoảng bị chuột rút cơ (vọp bẻ), đặc biệt là vào ban đêm.
Ngoài ra, suy thận ở giai đoạn sớm còn có thể gây một số bất thường ít phổ biến hơn như: khó thở khi nằm kèm ngáy to, miệng có vị như kim loại, hôi miệng dù vệ sinh kỹ, huyết áp tăng... Việc khám sức khỏe định kỳ và khám ngay khi có bất thường là vô cùng quan trọng.
