Bản chất của “cái khó” trong việc giữ tiền, đơn giản là do chúng ta luôn có xu hướng “mềm lòng” trong việc tiêu tiền.
Thấy món đồ trông hay hay, mua. Thấy món ăn là lạ hoặc đang hot, thử. Thấy chán, tiêu tiền.
Ảnh minh họa
Cứ thế nên chẳng bao giờ giữ được tiền. Trong khi phần lớn các kiến thức quản lý tài chính đều khuyên chúng ta tuân thủ những nguyên tắc quen thuộc: Phân bổ chi tiêu theo 50/30/20, lập ngân sách rõ ràng hay cắt giảm những khoản không cần thiết. Lý thuyết nghe sao mà dễ, còn thực tế chưa chắc đã hiệu quả nếu áp dụng cứng nhắc.
Sau nhiều lần trầy trật thử nghiệm, tôi nhận ra đôi khi phương pháp giữ tiền hiệu quả nhất lại là những thứ chẳng ai nhắc, không ai dạy.
1. Dùng tiền như dùng pin: Luôn để mức “dự trữ” và không bao giờ để cạn!
Người biết giữ tiền có một thói quen gần như bản năng: họ không bao giờ để tài khoản về mức đáy. Họ đối xử với tiền như viên pin, luôn cần một mức năng lượng tối thiểu để không rơi vào trạng thái báo động.
Thực tế cho thấy khi tài khoản chạm mức thấp nhất, con người dễ ra quyết định sai lầm nhất: vay nóng, chi li từng đồng, hoặc hoảng hốt làm những việc không đáng làm. Giữ lại một mức dự trữ tối thiểu giúp chúng ta ổn định tâm lý, tránh chi tiêu hoảng loạn và không bị cuốn vào những khoản vay khẩn cấp. Đây không phải quỹ khẩn cấp lớn lao như sách vở nói, mà đơn giản chỉ là “giới hạn đỏ” bạn tự đặt ra để không bao giờ tiêu vượt.
2. Mặc kệ khoản thu nhập tăng lên: Có cũng coi như không!
Nhiều người khó giữ tiền không phải vì thu nhập thấp, mà vì thu nhập tăng là chi tiêu cũng tăng theo, thành ra không đọng lại được gì.
Người giữ được tiền thường có một thói quen ngược lại: khi có thêm tiền, họ vẫn giữ mức sống cũ một thời gian để cho khoản thu nhập tăng thêm có thời gian “ngấm” vào tài khoản. Họ không vội đổi điện thoại, đổi xe hay chuyển sang căn phòng đẹp hơn đắt hơn, bởi họ hiểu rằng tăng thu nhập nên là cơ hội để ổn định tài chính thay vì tiêu xài.
Ảnh minh họa
Việc trì hoãn nâng cấp mức sống giúp họ tích lũy một khoản tiền đáng kể trước khi nhu cầu chi tiêu mới xuất hiện. Và nhiều khi, sau giai đoạn chờ đó, họ còn thấy “ờ, thật ra mình cũng chẳng cần những thứ định nâng cấp nữa”.
3. Có một khoản “tiền xấu hổ” để tự cứu mình khỏi cám dỗ
Nghe có vẻ kỳ lạ nhưng đây là khoản tiền chúng ta “ngại” động vào. Tôi gọi đây là khoản tiền biếu bố mẹ dịp Tết, còn thêm 1 khoản khác để phòng khi bố mẹ ốm đau. Và thế là tôi không bao giờ dám “động” vào 2 khoản này vì cảm giác để dành cho bố mẹ mà tiêu vào, quả thực tự thấy sai, tự thấy hổ thẹn.
Đó là “tiền xấu hổ” và điều thú vị là chính cảm giác này lại trở thành động lực tiết kiệm.
4. Tiền trong túi mình, mình mình biết thôi!
Chuyện tiền bạc hay tài chính cá nhân, càng ít người biết, càng tốt. Có thể suy nghĩ này hơi thực dụng, nhưng tôi thấy nó hợp và đúng với mình. Nếu mình than thở “dạo này nghèo quá”, nhiều người xung quanh có thể ái ngại, bàn tán ra vào, thậm chí gán cho mình cái mác “pick me girl” vì rõ là công việc ổn, ăn mặc cũng diện mà lại kêu không có tiền. Nói chung là phiền!
Ảnh minh họa
Tiền trong túi, mình mình biết thôi. Bạn bè khó khăn, nếu sẵn lòng muốn giúp thì đó cũng là mong muốn xuất phát từ chính mình chứ không phải theo kiểu áp lực “có tiền mà không giúp bạn”. Sự kín tiếng trong chuyện tiền bạc giúp tôi tránh được những lời xì xào không đáng nghe, và cả những khoảnh khắc khó xử không đáng có.
5. Coi tiết kiệm như tự trả lương cho mình
Cách nghĩ này tạo ra một ranh giới rất rõ ràng giữa số tiền “không được đụng tới” và số tiền “được quyền xài”. Nó khiến tôi không bao giờ ảo tưởng về khả năng chi tiêu, cũng không tự lừa mình bằng suy nghĩ “cuối tháng còn thừa thì tiết kiệm”. Bởi ai cũng biết, cuối tháng chẳng mấy khi còn thừa.
Việc ưu tiên trả lương cho phiên bản tương lai của mình là nguyên tắc đơn giản nhưng lại cực kỳ hiệu quả. Bởi nếu cứ hưởng thụ, cứ tập trung cho hiện tại, tương lai chắc chắn là trắng tay và điều đó thì chẳng ai muốn cả!
