Những ngày qua, đợt mưa lũ lịch sử diễn ra tại các tỉnh miền Trung đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản.
Theo báo cáo của Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (cập nhật đến ngày 24/11), đã có ít nhất 102 người dân (tại các tỉnh như Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Quảng Trị, Huế) chết hoặc mất tích.
Bên cạnh đó, mưa lũ khiến hàng nghìn ngôi nhà bị hư hỏng hoặc đổ sập, nhiều địa phương còn bị chia cắt do ngập nước, đi lại khó khăn. Hiện tại, nhiều địa phương đang khẩn trương khắc phục những hậu quả nặng nề do thiên tai gây ra.

Lũ lụt để lại những hậu quả nặng nề cho nhiều tỉnh miền Trung (Ảnh: BV).
Những nỗi lo về sức khỏe sau lũ
TS.BS Võ Hồng Minh Công, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TPHCM) cho biết, lũ lụt không chỉ gây thiệt hại trực tiếp về tính mạng và tài sản, mà còn tạo ra môi trường thuận lợi cho nhiều loại dịch bệnh bùng phát.
Nước lũ làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt, phát tán mầm bệnh, tạo điều kiện cho các vector truyền bệnh sinh sôi và làm gián đoạn hệ thống y tế. Do đó, hiểu biết về các bệnh thường gặp sau lũ là bước đầu tiên và quan trọng nhất để người dân bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Bác sĩ Công cho biết, có một số nhóm bệnh thường gặp sau lũ.
Thứ nhất, các bệnh lây qua đường tiêu hóa. Đây là nhóm phổ biến nhất, do nguồn nước và thực phẩm bị ô nhiễm nặng, với các bệnh điển hình như: tiêu chảy cấp, tả, lỵ, thương hàn, viêm gan A, viêm gan E.
Tác nhân gây nhóm bệnh này là các loại vi khuẩn (Vibrio cholerae gây bệnh tả, Salmonella gây thương hàn), virus (Rotavirus, Hepatitis A và E) và ký sinh trùng. Khi người dân ăn uống phải thực phẩm, nước uống nhiễm mầm bệnh và tiếp xúc với môi trường, vật dụng bẩn có thể dẫn đến việc lây nhiễm.
Triệu chứng khi nhiễm bệnh có thể xảy ra gồm: đau bụng, buồn nôn, nôn mửa; tiêu chảy nhiều lần, phân có thể lỏng toàn nước (trong bệnh tả) hoặc có nhầy máu (trong bệnh lỵ); sốt, mệt mỏi, có thể mất nước nặng dẫn đến trụy tim mạch, tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Trẻ nhiễm sốt xuất huyết được bác sĩ siêu âm bụng theo dõi diễn tiến bệnh (Ảnh: BV).
Nhóm thứ hai là các bệnh do vector truyền bệnh. Nước đọng sau lũ là môi trường lý tưởng cho muỗi và các vector truyền bệnh sinh sản. Các bệnh điển hình gồm sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não Nhật Bản, Zika.
Tuỳ từng mặt bệnh, người dân có thể gặp các biến chứng khác nhau. Trong đó, sốt xuất huyết nặng có thể gây sốc, còn viêm não Nhật Bản từ sốt cao, đau đầu có thể biến chứng rối loạn ý thức, co giật, hôn mê...
Nhóm thứ ba là các bệnh ngoài da và mắt. Bác sĩ Công phân tích, vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng trong nước bẩn mà người dân tiếp xúc gây ra các bệnh này, bao gồm nấm da, viêm da, mẩn ngứa, ghẻ, lở loét, đau mắt đỏ, viêm kết mạc.
Khuyến cáo thông điệp “5 sạch”
Đáng chú ý, ngoài những nhóm phổ biến trên, bác sĩ Công cảnh báo, người dân có thể mắc một số bệnh khác, như Leptospirosis (bệnh xoắn khuẩn vàng da) lây qua da bị trầy xước hoặc niêm mạc khi tiếp xúc với nước, bùn đất nhiễm nước tiểu của động vật (chuột, chó, lợn...).
Triệu chứng mắc bệnh này là sốt cao đột ngột, đau cơ, vàng mắt, vàng da, suy thận.
Kế đến là bệnh dại. Sau lũ, chó mèo dễ bị thất lạc, hoảng loạn và tăng nguy cơ cắn người. Khi bệnh nhân đã lên cơn dại, tỷ lệ tử vong gần như 100% vì không có phương pháp chữa trị nào hiệu quả.

Sau lũ, người dân có nguy cơ bị động vật hoảng loạn tấn công, gây bệnh dại (Ảnh minh họa: Hoàng Lê).
Ngoài ra, còn có bệnh viêm đường hô hấp. Điều kiện sống chật chội, ẩm thấp sau lũ làm lây lan nhanh các bệnh qua đường hô hấp.
Để chủ động phòng chống dịch bệnh sau lũ, lãnh đạo Bệnh viện Nhân dân Gia Định khuyến cáo người dân thực hiện tốt thông điệp “5 sạch” của Bộ Y tế.
Đó là ăn sạch (ăn chín, uống sôi); uống sạch (sử dụng nước đã được khử trùng để ăn uống); ở sạch (dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, môi trường sống ngay khi nước rút); mặc sạch (mặc quần áo khô ráo, sạch sẽ); giữ sạch (giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên với xà phòng).
Khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời, không được tự ý điều trị tại nhà.
Sáng 25/11, tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Đoàn công tác số 1 của Sở Y tế TPHCM - gồm 20 nhân viên y tế của Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Da liễu và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới - đã chính thức lên đường chi viện cho ngành y tế tỉnh Đắk Lắk, hỗ trợ người dân đang gặp khó khăn sau bão lũ.
Đoàn công tác của Bệnh viện Nhân dân Gia Định do BSCKII Nguyễn Hồng Hải làm trưởng đoàn. Bệnh viện cử 12 bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên y tế thuộc các chuyên ngành nội khoa, ngoại khoa, chấn thương chỉnh hình và điều dưỡng chăm sóc.
Ngay từ sáng sớm, PGS.TS Nguyễn Anh Dũng, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM và PGS.TS.BS Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã có mặt, trực tiếp kiểm tra từng túi thuốc và các vật tư, thiết bị y tế mà đoàn mang theo.

Lãnh đạo Sở Y tế TPHCM và Bệnh viện Nhân dân Gia Định trực tiếp kiểm tra từng túi thuốc và các thiết bị y tế mang đến hỗ trợ bà con vùng lũ miền Trung (Ảnh: BV).
Mỗi tổ công tác chuẩn bị 500 túi thuốc gia đình, bao gồm thuốc hạ sốt, oresol, thuốc tiêu chảy, thuốc cảm, dung dịch sát khuẩn và vật tư sơ cứu, nhằm sẵn sàng hỗ trợ công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân vùng lũ.
Trước đó, Phòng Công tác xã hội của Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã phát động quyên góp quần áo và nhu yếu phẩm thiết yếu để chuyển đến đồng bào vùng bão lũ.




