Trung Quốc sắp khép lại năm 2025 với những thành công đáng kể trên phương diện quốc tế. Họ là nền kinh tế lớn đầu tiên đáp trả thuế đối ứng của Mỹ và ngày càng phát huy ưu thế của quân bài đất hiếm trên bàn đàm phán thương mại.
Nhiều công ty công nghệ Trung Quốc đã vượt qua các hạn chế về chip bán dẫn của Washington và phát hành những mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) giá rẻ, đủ sức cạnh tranh với những sản phẩm đắt hơn của doanh nghiệp Mỹ, ví dụ như của OpenAI.
Dù đối phó thành công với các rủi ro bên ngoài, nền kinh tế số hai thế giới vẫn còn nhiều vấn đề nội tại cần phải giải quyết.
Dự kiến các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ thảo luận về kế hoạch chính sách cho năm 2026 tại “Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương" thường niên vào tuần tới. Lịch trình chính thức chưa được công bố, nhưng năm ngoái hội nghị đã được tổ chức trong hai ngày 11 và 12/12.
Dưới đây là ba lực cản chính đối với nền kinh tế Trung Quốc mà các chuyên gia đang theo dõi:
Bất động sản
Khủng hoảng bất động sản của Trung Quốc tiếp tục xấu đi trong năm 2025. Rắc rối gần đây nhất đến từ gã khổng lồ Vanke.
Từ vị thế là một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc theo doanh thu, nay Vanke đang phải vật lộn với các vấn đề tài chính nghiêm trọng.
Công ty đang tìm cách trì hoãn việc thanh toán lô trái phiếu trị giá 2 tỷ nhân dân tệ (tương đương khoảng 283 triệu USD) dự kiến đáo hạn vào ngày 15/12.
Thông tin này đã thúc đẩy S&P Global Ratings hạ xếp hạng nợ của Vanke vào tuần trước, tờ CNBC cho hay.
Tòa nhà đang được xây dựng tại tỉnh An Huy, Trung Quốc, tháng 5/2025. (Ảnh: AFP).
Ông Edward Chan, Giám đốc bộ phận xếp hạng doanh nghiệp của S&P Global Ratings, bình luận: “Niềm tin của người mua nhà tại Trung Quốc vốn rất mong manh...
... nên nếu Vanke buộc phải tìm đến các kênh huy động vốn mang tính giải cứu, điều đó có thể khiến tâm lý thị trường suy yếu thêm. Từ đó, doanh số bán bất động sản trên toàn quốc có nguy cơ sụt giảm”.
Goldman Sachs cho biết doanh số bán nhà mới trong tháng 11 thấp hơn 20 - 30% so với cùng kỳ năm trước. Các nhà phân tích của ngân hàng này cho rằng khả năng Bắc Kinh thực hiện thêm các biện pháp hỗ trợ đã tăng lên.
Tuy nhiên, Giám đốc Chan của S&P Global Ratings lưu ý: “Rất khó để biết doanh số bán nhà phải xuống thấp đến mức nào thì Bắc Kinh mới lo ngại”.
Tiêu dùng
Cuộc khủng hoảng bất động sản không phải mối lo duy nhất của Bắc Kinh. Sau cuộc họp vào cuối tháng 10 về kế hoạch kinh tế 5 năm mới, các nhà hoạch định chính sách đã phát tín hiệu sẽ nỗ lực hơn nữa để thúc đẩy tiêu dùng nội địa.
Tuần trước, 6 bộ của Trung Quốc đã cùng công bố kế hoạch phát triển các ngành tiêu dùng, từ điện tử cho đến đồ thể thao.
Họ đặt mục tiêu đưa đưa ít nhất ba ngành đạt quy mô 1.000 tỷ nhân dân tệ vào năm 2027 và giúp 10 ngành khác chạm mốc 100 tỷ nhân dân tệ trong cùng giai đoạn. Tuy nhiên, kế hoạch không trình bày giải pháp cụ thể.
Các nhà phân tích của Goldman Sachs đánh giá: “Kế hoạch đó thiếu các chi tiết về nguồn tài trợ và cách thức triển khai… Nhìn chung, kế hoạch tập trung hoàn toàn vào phía nguồn cung.
Trong khi đó, chúng tôi tin rằng các chính sách hỗ trợ tăng trưởng việc làm và thu nhập mới là yếu tố cần thiết để thúc đẩy tiêu dùng tăng trưởng bền vững”.
Một điều đáng lo ngại là tỷ lệ nợ xấu của các hộ gia đình Trung Quốc đã đạt 1,33% trong nửa đầu năm nay, cao hơn tỷ lệ của khối doanh nghiệp là 1,2%, ngân hàng Natixis cho biết.
Nhà kinh tế Gary Ng của Natixis lưu ý doanh nghiệp có thể tái cơ cấu để giải quyết nợ, nhưng hộ gia đình có ít lựa chọn hơn, đặc biệt trong bối thị trường bất động sản và việc làm trì trệ.
Giảm phát
Kể từ đại dịch, người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng cẩn trọng với chi tiêu, dẫn đến doanh nghiệp đua nhau giảm giá để thu hút khách hàng.
Trong những tháng gần đây, lạm phát tính theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã xuống gần mức 0%. Nếu không tính giá thực phẩm và năng lượng dễ biến động, lạm phát lõi tháng 10 chỉ đạt 1,2%. Con số này tuy cao hơn hẳn 0% nhưng không đủ để tạo cảm giác yên tâm.
Ông Ting Lu, nhà kinh tế trưởng của ngân hàng Nomura, ước tính rằng nếu không kể đà tăng của giá vàng, CPI lõi tháng 10 chỉ tăng 0,9% so với cùng kỳ năm trước.
Vị chuyên gia kỳ vọng Bắc Kinh sẽ triển khai các chính sách hỗ trợ mới vào đầu năm sau để tạo điều kiện thuận lợi cho kế hoạch 5 năm tiếp theo.
