Sỏi thận vốn phổ biến trong các bệnh lý đường tiết niệu, với tỷ lệ mắc có thể lên đến 10% dân số. Nếu không điều trị đúng cách, căn bệnh thầm lặng này có thể gây đau đớn dữ dội và để lại nhiều biến chứng nguy hiểm.
Những năm gần đây, phẫu thuật điều trị sỏi thận có rất nhiều tiến bộ, nhờ sự cải tiến về dụng cụ và kỹ thuật mới.
Có bao nhiêu cách tán sỏi?
Trong kỷ nguyên nội soi, các kỹ thuật xâm lấn tối thiểu đã thay thế cho các phương pháp truyền thống như mổ mở hoặc mổ nội soi sau phúc mạc trong điều trị ngoại khoa sỏi thận.
Các phương pháp mới mang lại nhiều lợi ích, như giảm thời gian phẫu thuật và nằm viện, giảm lượng thuốc giảm đau sau mổ, cũng như giúp người bệnh sớm quay lại các hoạt động thường ngày.
Hiện nay, có nhiều phương pháp để can thiệp tán sỏi thận, như tán sỏi ngoài cơ thể (sử dụng sóng xung kích từ ngoài làm vỡ sỏi, không chạm vào da), tán sỏi qua da đường hầm nhỏ (có lỗ nhỏ xuyên da, vào thận), hay tán sỏi qua niệu quản bằng ống soi mềm (qua lỗ tự nhiên).
Trong đó, tán sỏi qua da (PCNL) đã trở thành “tiêu chuẩn vàng” trong phẫu thuật điều trị sỏi thận.
Bác sĩ đang thực hiện tán sỏi thận qua da cho bệnh nhân (Ảnh: BV).
Bác sĩ Hoàng Thiên Phúc, Trưởng khoa Nội soi niệu, Bệnh viện Bình Dân (TPHCM), cho biết với phương pháp tán sỏi cũ, các ống thông trong và ngoài thận giúp dẫn lưu nước tiểu và dịch tiết từ thận ra ngoài, góp phần cầm máu sau mổ.
Tuy nhiên, các ống thông có thể gây ra một số bất lợi cho người bệnh như: tiểu gắt buốt, tiểu máu, đau hông lưng, nhiễm khuẩn đường niệu... Từ đó, người bệnh bị hạn chế vận động, chăm sóc sau mổ phức tạp và cần nhiều ngày để trở lại với cuộc sống thường ngày.
Thời gian mang ống thông, nhất là ống thông JJ (ống thông từ thận qua niệu quản xuống bàng quang) có thể kéo dài 2-4 tuần. Các bác sĩ đã ghi nhận nhiều trường hợp người bệnh gặp biến chứng do quên tái khám, ống thông chưa được rút còn nằm trong người nhiều năm, gây đóng sỏi và dễ gãy.
Trong tình huống này, người bệnh phải trải qua một, thậm chí vài cuộc mổ để lấy toàn bộ các phần ống thông bị đứt gãy nằm trong niệu quản ra ngoài.
Với kỹ thuật tán sỏi qua da, chỉ một vết rạch da 5 mm (bằng hạt tiêu), bác sĩ phẫu thuật có thể đưa các thiết bị chuyên dụng tán những viên sỏi thận có kích thước trung bình từ 10-30mm.
Sau mổ, người bệnh có thể sớm vận động dễ dàng, đi lại bình thường chỉ trong 2 ngày. Bên cạnh đó, lượng thuốc giảm đau cần dùng cho người bệnh được dùng ít hơn so với các phẫu thuật lấy sỏi thận khác.
“Ngay ngày đầu tiên sau mổ, người bệnh được rút hoàn toàn các ống thông. Họ được hướng dẫn sinh hoạt lại như trước, trong ngày thứ hai hậu phẫu”, bác sĩ Hoàng Thiên Phúc nói.
Tán sỏi qua da cần bác sĩ có kinh nghiệm và máy móc chuyên dụng
Từ kinh nghiệm thực hành lâm sàng và trao đổi chuyên môn với các chuyên gia quốc tế, Bệnh viện Bình Dân đã triển khai kỹ thuật tán sỏi qua da đường hầm nhỏ và không mở thận ra da cho người bệnh từ năm 2019.
Sỏi thận được lấy qua vết rạch da rất nhỏ, gần như không thấy sẹo mổ (Ảnh: BV).
Theo thống kê, mỗi năm có hơn 1.000 trường hợp tán sỏi qua da được thực hiện tại đơn vị trên. Trong đó, 60% người bệnh chỉ cần theo dõi tại viện 3 ngày và được xuất viện mà không có bất kỳ ống thông dẫn lưu nào trong người.
Ngoài ra, tỷ lệ sạch sỏi cao trên 85% và tỷ lệ biến chứng không tăng so với kỹ thuật lấy sỏi kinh điển.
Kỹ thuật tán sỏi qua da đường hầm nhỏ mà không mở thận ra da hiện nay đang trở thành tiêu chuẩn thường quy mà các chuyên gia niệu khoa hàng đầu hướng đến trong phẫu thuật điều trị sỏi thận.
Kỹ thuật này đòi hỏi người ứng dụng phải là các bác sĩ có kinh nghiệm, hiểu rõ chỉ định thực hiện cho phù hợp người bệnh và bệnh viện được trang bị máy móc chuyên dụng thực hiện lấy sỏi qua da.
Các bác sĩ khuyến cáo, người dân nên đi khám sức khỏe định kỳ mỗi năm, cũng như siêu âm bụng để phát hiện sỏi thận và điều trị từ sớm.
