Nội dung trên được Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương - Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia - đề cập khi trình bày tham luận tại Diễn đàn quốc gia phát triển Kinh tế số và xã hội số lần thứ 3, diễn ra sáng 20/12.
Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia. (Ảnh: VGP)
Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương cho biết, thời gian qua, Đề án 06 đánh dấu bước chuyển mình lịch sử của Việt Nam trong cuộc chuyển đổi số.
"Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã có 107 triệu dữ liệu công dân, kết nối với 15 bộ ngành và 34 địa phương, tiếp nhận 2,1 tỷ lượt yêu cầu xác thực. Ứng dụng VNeID có 67 triệu tài khoản định danh điện tử, tích hợp 50 tiện ích. Cổng dịch vụ công quốc gia tích hợp 4.700 thủ tục, tiếp nhận 11,5 triệu hồ sơ trực tuyến năm 2025 và tiết kiệm hơn 4.000 tỷ đồng chi phí xã hội. VNeID chi trả 33.000 tỷ tiền an sinh xã hội cho 675.000 người", ông Cương dẫn số liệu.
Tuy nhiên, theo Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, chúng ta mới ở giai đoạn xây nền móng bước đầu của nền kinh tế dữ liệu.
"Mới chỉ có cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phát huy vai trò cốt lõi như vậy. Nếu chúng ta hình thành và khai thác được tiềm năng của cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia với 4 trụ cột dữ liệu chính là con người, vật phẩm, địa điểm và hoạt động thì sẽ phát huy vai trò hơn nữa", Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương nhìn nhận.
Trước thực trạng trên, để tận dụng mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026-2030, ông Cương cho rằng chúng ta cần phải giải quyết ba điểm nghẽn quan trọng. Đó là: Nghịch lý giữa có dữ liệu nhưng thiếu dữ liệu sống động; mâu thuẫn giữa có nền tảng nhưng thiếu hệ sinh thái và chưa xác định được mô hình kinh tế dữ liệu của quốc gia.
5 đột phá chiến lược
Để vượt qua ba điểm nghẽn, từ đó tạo bước nhảy vọt, Bộ Công an đề xuất 5 đột phá chiến lược để gắn chặt chẽ với mục tiêu phát triển kinh tế số và xã hội số. Một trong số đó là nâng cấp VNeID thành siêu nền tảng số quốc gia, trung tâm của hệ sinh thái số.
"Đây là một giải pháp để VNeID không chỉ là ứng dụng định danh mà trở thành điểm truy cập duy nhất, kết nối liền mạch giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân", Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương nhấn mạnh.
Đề xuất tiếp theo là xây dựng Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế dữ liệu. Nước ta có thế mạnh về lực lượng lao động trẻ, tiếp cận tốc độ, tiếp cận số rất nhanh, nguồn tài nguyên dữ liệu đang được tạo lập có quy mô quốc gia, hạ tầng dữ liệu tin cậy quốc gia hiện đại đang được triển khai có hiệu quả.
Trong khi đó, Đảng và Nhà nước đã ưu tiên các chính sách và chiến lược dữ liệu quốc gia. Đây là điều kiện tạo nên cơ hội phát triển đột phá để tăng tốc, bỏ qua giai đoạn phát triển truyền thống.
"Quan điểm lựa chọn chiến lược kinh tế dữ liệu nên được cân bằng giữa Nhà nước, thị trường và quyền công dân, tăng thu hút FDI và hình thành các doanh nghiệp nội địa thế hệ mới dựa trên dữ liệu từ đầu, xác định vị thế bản sắc giá trị riêng giữa các hệ sinh thái dữ liệu của quốc gia trên thế giới", đại diện Bộ Công an nói.
Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia cũng kiến nghị xây dựng hệ sinh thái dữ liệu mở để phục vụ doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo.
Bộ Công an đang tham mưu xây dựng nghị định quy định về cơ chế đột phá phát triển cho hoạt động sáng tạo khai thác dữ liệu từ vườn ươm sáng tạo, khai thác dữ liệu thuộc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia. Định hướng phát triển trung tâm là vườn ươm cung cấp hỗ trợ toàn diện cho các doanh nghiệp từ cơ sở vật chất, kết nối vốn đầu tư, tư vấn chuyên môn để tạo điều kiện khởi nghiệp và thương mại hóa sản phẩm.
Ông Cương cho biết, mô hình này đã thành công ở Singapore, Estonia và đang kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam hình thành các công nghiệp dữ liệu trị giá hàng tỷ USD để đóng góp trực tiếp vào kinh tế số, chiếm 30% GDP vào năm 2030.
Đột phá thứ tư là triển khai chiến lược phát triển công dân số quốc gia với cơ chế khuyến khích đột phá. Đây là giải quyết điểm nghẽn về nguồn lực nhân lực cho xã hội số. Bộ Công an đang chủ trì xây dựng Nghị quyết phát triển công dân số, văn bản pháp lý đầu tiên của Việt Nam quy định toàn diện về công dân số.
Đột phá thứ năm là triển khai có hiệu quả khung kiến trúc dữ liệu quốc gia để các bộ ngành căn cứ vào đó xây dựng khung kiến trúc cho bộ, ngành, địa phương mình, và xây dựng nghị định tổ chức hoạt động của Trung tâm Dữ liệu Quốc gia như Thủ tướng đã chỉ đạo.
"5 đột phá chiến lược Bộ Công an đề xuất không phải là 5 mảnh ghép rời rạc mà sẽ là hệ thống tích hợp tác động đến các trụ cột phát triển kinh tế dữ liệu. Khi có hệ sinh thái dữ liệu quốc gia lấy con người làm trung tâm thì từng bước đẩy nhanh chuyển đổi số. Và khi có lực lượng sản xuất trình độ cao, xã hội số sẽ hình thành tự nhiên; khi có dữ liệu tin cậy, tất cả sẽ phát triển bền vững", Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương nhận định.
Bộ Công an tin tưởng rằng kinh tế dữ liệu là con đường để Việt Nam không chỉ đuổi kịp mà vượt lên, đạt mục tiêu mà Đảng, Nhà nước đã đề ra. Bộ Công an cam kết đồng hành cùng Chính phủ, doanh nghiệp và toàn thể người dân để thực hiện từ khóa: Đưa Việt Nam phát triển hùng cường và phồn vinh.
