Trường có tới 9 phó hiệu trưởng, gấp hơn 3 lần quy định
Báo cáo về việc sắp xếp các cơ sở giáo dục theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông (Bộ GD&ĐT), cho biết hầu hết các địa phương giữ nguyên số trường mầm non, tiểu học, THCS, THPT trong năm 2025 và xây dựng lộ trình sắp xếp sau năm học 2025-2026.
Đối với giáo dục mầm non, trong 23 tỉnh báo cáo, có 6 tỉnh giữ nguyên hiện trạng; 15 tỉnh thực hiện sáp nhập với mức giảm từ 1,76% đến dưới 10%; 1 tỉnh đã hoàn thành sáp nhập, giảm 45,83% số cơ sở giáo dục.
Ở giáo dục phổ thông, 7/23 tỉnh giữ nguyên; 15/23 tỉnh giảm từ 0,2% đến dưới 10%; 1 tỉnh giảm 42,57% số cơ sở giáo dục.
Các đại biểu tham dự hội nghị. (Ảnh: MOET)
Giáo dục thường xuyên có mức sáp nhập mạnh
Theo Bộ GD&ĐT, việc sắp xếp bước đầu đã góp phần tinh giản đầu mối, giảm biên chế quản lý, bố trí lại đội ngũ giáo viên, nhân viên, khắc phục tình trạng thiếu, thừa cục bộ. Tuy nhiên, một số địa phương sắp xếp, giảm số lượng trường theo hướng “cơ học” làm mất cân đối quy mô lớp, điểm trường; tiềm ẩn nguy cơ quá tải cơ sở vật chất và ảnh hưởng đến chất lượng dạy học.
Ở một số nơi, tỷ lệ sáp nhập trường học vượt xa khuyến nghị chuyên môn, gây mất cân đối về quy mô. Nhiều xã, phường hợp nhất 3-4 trường thành một hoặc sáp nhập các trường đã có quy mô tối đa. Sau sắp xếp, nhiều cơ sở giáo dục có số lớp hoặc số điểm trường vượt quy định; một số trường có số lượng phó hiệu trưởng vượt định mức 2-3 người, thậm chí có nơi lên tới 9 phó hiệu trưởng. Bên cạnh đó, một số đơn vị chưa kịp điều chỉnh cơ cấu nhân sự, bộ máy tổ chức chưa ổn định.
Một số trường phổ thông dân tộc bán trú sau khi sáp nhập không còn đạt tỷ lệ học sinh bán trú theo quy định, dẫn đến mất tính đặc thù trong hỗ trợ vùng dân tộc, miền núi và ảnh hưởng đến quyền tiếp cận giáo dục của học sinh vùng sâu, vùng xa, nhóm yếu thế. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất ở nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu; dù số đầu mối trường giảm, việc đầu tư mở rộng phòng học, bếp ăn bán trú tại trường mới chưa được triển khai kịp thời.
Sắp xếp cần thận trọng, có lộ trình
Tại hội nghị, đại diện nhiều địa phương thống nhất quan điểm quá trình sắp xếp mạng lưới trường lớp cần thận trọng, có lộ trình, không làm xáo trộn hoạt động dạy học, bảo đảm quyền lợi học tập của học sinh và sự ổn định của đội ngũ nhà giáo.
Ông Nguyễn Vinh Hưng, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP Huế, cho biết thành phố chủ trương giữ ổn định các cơ sở giáo dục trực thuộc Sở, chỉ xem xét sắp xếp ở cấp xã, phường khi cần thiết và bảo đảm điều kiện đi lại an toàn cho học sinh, nhất là ở vùng khó khăn và khu vực biên giới. Việc sắp xếp phải gắn với đầu tư trường bán trú, nội trú nhằm tạo điều kiện học tập ổn định, lâu dài cho học sinh vùng đặc thù.
Đồng quan điểm, ông Phùng Quốc Lập, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Phú Thọ, cho rằng, việc sáp nhập cần tập trung vào các trường, điểm trường quy mô nhỏ, không còn phù hợp, đồng thời không đặt nặng tiến độ. Theo ông, đây là vấn đề nhạy cảm, cần có lộ trình phù hợp, gắn với tuyên truyền, tạo sự đồng thuận của người dân và đội ngũ nhà giáo.
Ông Bùi Quang Trí, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Tuyên Quang, cho biết tỉnh đã chỉ đạo rà soát, xây dựng phương án sắp xếp trên cơ sở lấy ý kiến nhân dân và cấp ủy cơ sở. Theo đó, các đơn vị đủ điều kiện sẽ thực hiện trước, các cơ sở còn lại triển khai theo giai đoạn. Ông Trí đề xuất Bộ GD&ĐT sớm có hướng dẫn cụ thể về tổ chức, tuyển sinh và hoạt động của các trường bán trú, nội trú khu vực biên giới.
Đại diện Sở GD&ĐT Đắk Lắk và Vĩnh Long cho rằng khó khăn lớn nhất hiện nay là nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất và điều kiện đi lại của học sinh. Hai địa phương này kiến nghị Bộ GD&ĐT và Trung ương hỗ trợ kinh phí, hướng dẫn linh hoạt để việc sắp xếp mạng lưới trường học phù hợp từng vùng, không gây gián đoạn hoạt động giáo dục.
Không cắt giảm cơ học
Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Thường trực Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh, việc rà soát, sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục càng trở nên cấp bách trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, sắp xếp địa giới hành chính theo các nghị quyết, kết luận của Trung ương.
Thứ trưởng Thường trực Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: MOET).
Ông Thưởng lưu ý, việc sắp xếp mạng lưới trường học không phải là cắt giảm cơ học hay chạy theo số lượng. Mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng giáo dục, bảo đảm quyền học tập của học sinh và điều kiện dạy học của giáo viên. Những nơi có điểm trường lẻ, quy mô nhỏ, không còn phù hợp cần được sắp xếp, sáp nhập; ngược lại, nơi học sinh đông, sĩ số vượt chuẩn thì phải tính đến phương án chia tách, xây dựng trường mới, bảo đảm quy định về sĩ số lớp học, an toàn trường học và các nguyên lý giáo dục.
Ông Thưởng nhấn mạnh 3 yêu cầu xuyên suốt là đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên, nhưng phải hợp lý, phù hợp thực tiễn địa phương. Việc sắp xếp cần đáp ứng các mục tiêu phổ cập giáo dục, nhất là phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi và giáo dục bắt buộc ở tiểu học và THCS. Cùng với đó, việc tổ chức trường lớp phải tuân thủ các nguyên lý của giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cũng yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm các quy định hiện hành về tiêu chuẩn trường lớp, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên.
