Trong hành trình làm cha mẹ, yêu con thôi chưa đủ, mà còn cần sự tỉnh táo và ranh giới. Có những câu chuyện tưởng như rất bình thường, kể ra chỉ để than thở, để mua vui, hoặc để “nói cho nhẹ lòng”, nhưng lại vô tình trở thành vết xước dài trong tâm hồn con trẻ. Bố mẹ khôn ngoan sẽ biết rằng: có những chuyện của con, tốt nhất nên để ở lại trong gia đình.
1. Những lỗi lầm và thất bại của con
Con làm sai, điểm kém, bị phạt ở trường hay từng vấp ngã trong một giai đoạn nào đó, đó là bài học riêng của con, không phải câu chuyện để bố mẹ đem ra kể lại với giọng đùa cợt hay than phiền. Khi lỗi lầm bị lặp đi lặp lại trước người khác, con không chỉ thấy xấu hổ mà còn dễ bị đóng khung trong hình ảnh “đứa trẻ kém cỏi”. Điều này khiến con sợ sai, sợ thử, sợ trưởng thành.
2. Những điểm yếu về tính cách và cảm xúc
Có những đứa trẻ nhút nhát, dễ khóc, hay cáu kỉnh hoặc chậm hòa nhập. Đó là đặc điểm phát triển, không phải nhược điểm để đem ra so sánh hay kể với người ngoài. Việc bố mẹ vô tư nói “nó yếu vía lắm”, “nó nhát lắm”, “nó khó nuôi lắm” có thể khiến con dần tin rằng mình đúng là như vậy và không còn muốn thay đổi.
3. Những chuyện riêng tư, nhạy cảm của con
Con bước vào tuổi dậy thì, có những thay đổi về cơ thể, cảm xúc, mối quan hệ bạn bè… Đây là giai đoạn con cần được tôn trọng và bảo vệ sự riêng tư hơn bao giờ hết. Khi những câu chuyện này bị mang ra bàn tán, con sẽ khép mình lại, không còn muốn chia sẻ với bố mẹ nữa.
4. Những nỗi sợ và tổn thương con từng trải qua
Con từng sợ bóng tối, sợ bị bỏ rơi, từng bị bắt nạt hay tổn thương bởi ai đó – đó không phải là câu chuyện để “kể cho vui”. Mỗi lần bị nhắc lại trước người khác, vết thương trong con có thể bị khơi lại, khiến con cảm thấy mình yếu đuối và không được bảo vệ.
5. Những ước mơ còn non nớt của con
Con muốn làm ca sĩ, họa sĩ, đầu bếp, hay theo đuổi một ước mơ chưa rõ hình hài. Bố mẹ kể lại với giọng trêu chọc vô tình có thể dập tắt sự tự tin và lòng can đảm của con. Ước mơ cần được nuôi dưỡng bằng niềm tin, không phải bằng tiếng cười chê.
Lời kết
Con cái không cần bố mẹ hoàn hảo, nhưng cần bố mẹ biết giữ gìn hình ảnh và lòng tự trọng cho con. Khi bố mẹ biết im lặng đúng lúc, biết chọn lọc điều nên chia sẻ và điều cần giữ lại, con sẽ cảm nhận được sự an toàn và tôn trọng. Và từ đó, con mới dám mở lòng, dám tin rằng: gia đình là nơi con có thể là chính mình mà không sợ bị phán xét.
