Bức ảnh lạ từ khoảng cách 290 triệu km
Tháng 7 năm 2025, tàu thăm dò Psyche của NASA, một con tàu vũ trụ trị giá hơn 1 tỷ USD đã gửi về Trái Đất một bức ảnh khiến giới khoa học không khỏi sững sờ.
Trong bức ảnh được chụp từ khoảng cách gần 290 triệu km, tương đương 180 triệu dặm, Trái Đất chỉ còn là một đốm sáng trắng nhỏ bé giữa bóng tối, còn Mặt Trăng đứng phía sau, nhỏ hơn và phải phóng to có thể thấy rõ.
Tàu thăm dò Psyche của NASA đã gửi về Trái Đất một bức ảnh khiến giới khoa học không khỏi sững sờ. (Ảnh: BBC)
Bức ảnh được chụp vào hai ngày 20 và 23 tháng 7 năm 2025 trong quá trình kiểm tra các thiết bị khoa học của tàu. Psyche khi ấy đang di chuyển giữa Sao Hỏa và Sao Mộc, chuẩn bị cho giai đoạn quan sát sâu trong không gian.
Theo NASA Jet Propulsion Laboratory, hình ảnh này được ghi lại bằng hệ thống camera khoa học Multispectral Imager gồm hai ống kính A và B. Ảnh chính do Imager A chụp ngày 23 tháng 7, còn ảnh chèn được ghi lại từ Imager B ngày 20 tháng 7.
Khi bức ảnh "thử máy" khiến các nhà khoa học giật mình
Ban đầu, nhóm điều khiển chỉ định kiểm tra độ phản xạ ánh sáng và hiệu suất của camera trong môi trường ánh sáng yếu, tương tự điều kiện khi tàu sẽ tiếp cận tiểu hành tinh Psyche. Không ai ngờ rằng chính trong quá trình đó, camera đã bắt được hình ảnh Trái Đất và Mặt Trăng, hai vật thể quen thuộc nhất nhưng nhìn từ nơi xa xôi chưa từng có.
Một kỹ sư của dự án Psyche kể lại trong thông cáo NASA: "Chúng tôi chỉ đang kiểm tra thiết bị, nhưng khi hai chấm sáng nhỏ hiện lên giữa bầu trời đen đặc, tất cả đều im lặng. Không ai nói gì, vì ai cũng hiểu mình đang nhìn về quê hương."
Hình ảnh khiến nhóm điều khiển "giật mình" không chỉ vì giá trị cảm xúc. Nó còn cho thấy khả năng hoạt động xuất sắc của hệ thống hình ảnh, khi hai camera có thể nhận diện được Trái Đất và Mặt Trăng ở khoảng cách hàng trăm triệu km cũng là minh chứng rằng các thiết bị đều vận hành ổn định, vượt ngoài mong đợi.
Camera đã bắt được hình ảnh Trái Đất và Mặt Trăng, hai vật thể quen thuộc nhất nhưng nhìn từ nơi xa xôi chưa từng có. (Ảnh: BBC)
Hiệu chuẩn thành biểu tượng
Theo NASA, việc chọn Trái Đất làm mục tiêu chụp không nằm trong kế hoạch khoa học chính thức. Các kỹ sư chỉ cần một nguồn sáng phản xạ để thử nghiệm camera, và Trái Đất - hành tinh sáng rõ trong tầm nhìn là lựa chọn tự nhiên nhất.
Nhưng kết quả lại mang đến một ý nghĩa vượt xa kỹ thuật: bức ảnh gợi lại cảm xúc mà nhân loại từng trải qua với "Pale Blue Dot", hình ảnh huyền thoại do Voyager 1 chụp năm 1990 khi nhìn về Trái Đất từ khoảng cách hơn 6 tỷ km.
Trên tạp chí Sky at Night, nhà thiên văn học Abigail Beall bình luận: "Trái Đất trong bức ảnh này chỉ là một hạt bụi sáng nhỏ, nhưng đó là nơi chứa toàn bộ lịch sử và sự sống mà chúng ta biết. Cảm giác ấy khiến con người trở nên khiêm nhường hơn bao giờ hết."
Minh chứng cho công nghệ liên lạc không gian thế hệ mới
Ngoài mục đích hiệu chuẩn camera, NASA cũng tận dụng thời điểm này để thử nghiệm công nghệ truyền dữ liệu bằng tia laser – hệ thống DSOC (Deep Space Optical Communications).
Dù ở khoảng cách 290 triệu km, tín hiệu hình ảnh vẫn được gửi về Trái Đất rõ ràng. Đây được coi là bước tiến lịch sử trong lĩnh vực liên lạc không gian, mở ra kỷ nguyên truyền thông tốc độ cao giữa các hành tinh.
Giới chuyên môn gọi đây là "bức ảnh song hành hai kỷ nguyên": vừa là kiểm chứng công nghệ của thế kỷ 21, vừa là lời nhắc nhở về sự nhỏ bé của con người giữa vũ trụ mênh mông.
Hành trình đi tìm lõi của một hành tinh sơ khai
Psyche được NASA phóng vào tháng 10 năm 2023 với sứ mệnh kéo dài sáu năm, hướng tới tiểu hành tinh 16 Psyche là một vật thể khổng lồ bằng kim loại, được cho là lõi còn sót lại của một hành tinh sơ khai từng hình thành cùng thời với Trái Đất.
Tiểu hành tinh 16 Psyche là một vật thể khổng lồ bằng kim loại, được cho là lõi còn sót lại của một hành tinh sơ khai từng hình thành cùng thời với Trái Đất. (Ảnh: BBC)
Khi đến nơi vào năm 2029, tàu sẽ thực hiện khảo sát quỹ đạo, đo đạc trọng lực và phân tích cấu trúc địa chất, giúp giới khoa học hiểu rõ hơn cách các hành tinh đá ra đời hàng tỷ năm trước.
Tờ Space.com ví von: "Psyche như một du khách đang băng qua lịch sử vũ trụ. Và trước khi chạm tới tương lai, nó đã ngoái nhìn về nơi tất cả bắt đầu."
Bức ảnh khiến cả thế giới lặng người
Sau khi NASA công bố, bức ảnh nhanh chóng lan truyền khắp mạng xã hội. Trên nền tảng X (Twitter), cơ quan này viết ngắn gọn:
"Từ khoảng cách 180 triệu dặm, Trái Đất chỉ là một chấm sáng nhỏ nhưng là chấm sáng duy nhất mà chúng ta gọi là nhà."
Chỉ trong vài giờ, bức ảnh nhận hàng triệu lượt chia sẻ, trở thành một trong những khoảnh khắc được nhắc đến nhiều nhất trong năm. Nhiều người gọi đây là "bức ảnh khiến nhân loại lặng người giữa vũ trụ bao la".
Các chuyên gia nhận định, dù chỉ là hình ảnh thử nghiệm, nhưng bức ảnh của Psyche đã chạm đến cảm xúc sâu thẳm nhất của con người: nỗi kinh ngạc, sự nhỏ bé và lòng biết ơn dành cho hành tinh duy nhất mà chúng ta gọi là nhà.
