Hãng Reuters ngày 2.12 dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng Honduras dường như "đang cố gắng thay đổi kết quả bầu cử tổng thống", cáo buộc ủy ban bầu cử tại quốc gia Trung Mỹ này dừng kiểm phiếu quá sớm. "Nếu họ làm vậy thì sẽ phải trả giá đắt! Người dân Honduras đã đi bỏ phiếu với số lượng áp đảo vào ngày 30.11", ông viết trên mạng xã hội Truth Social. Kết quả bầu cử sơ bộ hôm 1.12, với chỉ hơn 40% số phiếu được kiểm, cho thấy ứng viên đảng Quốc gia bảo thủ Nasry Asfura dẫn trước ứng viên đảng Tự do Salvador Nasralla.
Trước đó, ông Trump công khai ủng hộ ông Asfura qua một loạt bài đăng trên mạng xã hội, nói rằng ông có thể hợp tác với ông Asfura để chống nạn buôn ma túy và rằng "nếu ông Asfura không thắng, Mỹ sẽ không tiếp tục ném tiền tốt vào chỗ xấu".
Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Trump đang tăng cường ủng hộ cánh hữu các nước
Ảnh: Phát Tiến
Mỹ Latinh, châu Âu
Theo giới quan sát, Tổng thống Trump đang kêu gọi cử tri các nước bỏ phiếu cho những người bạn cánh hữu của ông, động thái công khai chứ không còn là những âm mưu mờ ám của Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) hay các chiến dịch truyền thông kín đáo. Ông Trump cảm thấy đặc biệt được cổ vũ tại Mỹ Latinh, nơi mà Washington từ lâu đã can thiệp. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã hạ thấp Tổng thống cánh tả được bầu ở Colombia Gustavo Petro và áp đặt cấm vận lên một thẩm phán Brazil, người truy tố cựu Tổng thống cánh hữu Jair Bolsonaro vì cố gắng lật ngược kết quả bầu cử.
Tại Argentina, ông Trump hứa chi 20 tỉ USD hỗ trợ nền kinh tế đang gặp khó khăn, nhưng cảnh báo sẽ không chi nếu cử tri bác bỏ Tổng thống Javier Milei trong cuộc bầu cử. Cuối cùng, đảng Tự do Tiến lên của nhà lãnh đạo cánh hữu này đã giành chiến thắng. Tại Venezuela, nơi không có cuộc bầu cử nào gần đây, ông Trump lại đe dọa dùng sức mạnh quân sự để loại bỏ nhà lãnh đạo cánh tả Nicolas Maduro.
Ông Trump còn tìm cách tác động đến các nước châu Âu. Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Kristi Noem trong chuyến thăm Ba Lan đã công khai ủng hộ ông Karol Nawrocki, ứng viên bảo thủ cho chức tổng thống, người sau đó đã giành chiến thắng. Phó tổng thống JD Vance trong chuyến thăm Đức công khai chỉ trích các hạn chế đối với đảng cực hữu AfD. Ông Trump và các trợ lý đã khen ngợi nghị sĩ chống di cư người Anh Nigel Farage và chỉ trích một phán quyết của tòa án Pháp nhắm vào lãnh đạo cực hữu Marine le Pen.
Cách tiếp cận riêng
Nhà khoa học chính trị người Israel Dov Levin, trong một cuốn sách năm 2021, viết rằng Mỹ đã can thiệp vào các cuộc bầu cử nước ngoài hơn 80 lần kể từ khi kết thúc Thế chiến II, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Tuy nhiên, chuyên gia Thomas Carothers tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình quốc tế (Mỹ) cho rằng ông Trump dường như không chỉ độc đáo về các biện pháp công khai mà còn về động cơ. "Điều này khác với thời Chiến tranh lạnh, khi Mỹ thường ủng hộ một cá nhân cụ thể và vì lý do địa chiến lược. Còn ở đây, điều chúng ta thấy là ông Trump cảm thấy có một nhóm bạn ở khắp nơi trên thế giới mà ông muốn giúp đỡ", theo ông Carothers.
Nhận định về trường hợp Thủ tướng Hungary Viktor Orban, ông Carothers cho rằng nhiều nhà lãnh đạo châu Âu muốn nhân vật cánh hữu này thua trong cuộc bầu cử vào tháng 4.2026, nhưng họ không công khai. Tháng trước, ông Trump đã tiếp ông Orban tại Nhà Trắng. Phát biểu cùng nhau trước báo giới, ông Trump nói thẳng rằng các nhà lãnh đạo châu Âu cần có đánh giá cao hơn đối với ông Orban.
