Mỗi lần bạn dung túng cho con, chính là âm thầm chôn một “quả bom” trên con đường tương lai của con! Bạn không nỡ nghiêm khắc dạy con, thì xã hội sẽ trả giá gấp đôi thay bạn.
Bạn đã từng nghe qua những câu chuyện rùng mình như thế này chưa?
Chỉ vì tiếng khoan điện từ công trình bên ngoài quá ồn, làm ảnh hưởng đến việc xem phim hoạt hình “Dê vui vẻ và Sói xám”, một cậu bé 10 tuổi đã dùng dao cắt dây an toàn của công nhân đang làm việc trên cao. May mắn thay, dây bảo hộ có hai lớp, người công nhân chỉ bị treo lơ lửng giữa không trung chờ được cứu.
Hay vì bị thầy giáo khiển trách do vấn đề bài tập, một học sinh 16 tuổi vốn là học sinh xuất sắc, được thầy cô kỳ vọng đã có hành động cực đoan khiến giáo viên ra đi mãi mãi.
Những bi kịch ấy liên tục gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho các bậc làm cha mẹ: Không thể nuông chiều con cái một cách mù quáng.
Nhiều phụ huynh sùng bái “giáo dục khen ngợi”, “giáo dục hạnh phúc”, tin rằng chỉ cần mỗi ngày nói với con 100 câu “con giỏi lắm” là sẽ nuôi dạy được một đứa trẻ tự tin, hoàn hảo. Vì thế, cha mẹ không tiếc lời khen, nhưng lại không kịp thời uốn nắn những hành vi sai trái, thậm chí còn tự an ủ rằng: “Trẻ con mà, có biết gì đâu” rồi liên tục nhượng bộ.
Không ít người không nhận ra rằng, kiểu giáo dục ấy thực chất đang hại con. Tiếp tục nhượng bộ con cái, giáo dục sẽ đi vào ngõ cụt.
Ảnh minh hoạ
Sự buông lỏng trong giáo dục của cha mẹ rất dễ dẫn đến lỗ hổng về đạo đức và thói quen hành vi ở trẻ.
1. Bồi dưỡng ý thức kỷ luật và đạo đức
Khi trẻ chưa đủ khả năng phân biệt đúng sai, các em thường dùng hành vi để thử giới hạn của cha mẹ và mức độ bao dung của người lớn xung quanh. Việc khen ngợi quá mức và dung túng sẽ khiến trẻ mất đi ý thức về quy tắc, không còn biết điều gì nên làm, điều gì không được phép.
Cha mẹ nên cùng con thảo luận và xây dựng các quy tắc, không chỉ là “đặt luật”, mà còn giúp con hiểu vì sao phải tuân thủ, đồng thời cho con cơ hội đặt câu hỏi, nêu ý kiến. Trong các thói quen sinh hoạt gia đình như: giờ giấc, vệ sinh cá nhân, phép lịch sự…, cha mẹ không chỉ yêu cầu con làm, mà chính mình cũng phải làm gương.
Hãy tận dụng những tình huống đạo đức trong đời sống hằng ngày hoặc các sự việc thực tế ở trường học để trò chuyện với con.Những hành vi thân thiện, công bằng, biết giúp đỡ người khác cần được khích lệ; còn khi con có hành vi sai, phải kịp thời ngăn chặn và chỉ rõ cách làm đúng.
Trong cuộc sống, cha mẹ cần làm gương: đi đường tuân thủ luật giao thông, giữ gìn trật tự nơi công cộng, tôn trọng quy tắc xã hội, chính hành vi của cha mẹ là bài học trực quan nhất cho con.
2. Giao tiếp cha mẹ con cái và sự dẫn dắt đúng đắn
Ở tuổi dậy thì, trẻ thường có cái tôi rất mạnh, dễ sinh tâm lý chống đối. Nhiều bậc cha mẹ vì lo sợ việc giáo dục nghiêm khắc sẽ ảnh hưởng đến tâm lý con nên buông xuôi, để mặc con tự do phát triển, hậu quả là trẻ dễ đi chệch hướng.
Trên thực tế, uốn nắn và dẫn dắt kịp thời đối với hành vi sai là vô cùng cần thiết, và điều kiện tiên quyết chính là giao tiếp tốt giữa cha mẹ và con cái.
Không ít người cha cho rằng chỉ cần mang lại cuộc sống vật chất đầy đủ là xong, nên mải mê làm việc, ít dành thời gian cho con. Đến khi nhận ra con không còn muốn chia sẻ, những vấn đề trong quá trình trưởng thành đã bị bỏ lỡ thì mọi chuyện đã muộn. Không có thành công nào trong sự nghiệp có thể bù đắp cho thất bại trong việc giáo dục con cái.
Trước những vấn đề lớn như học hành, chọn trường, chọn nghề, trẻ rất cần lời khuyên và định hướng từ cha. Không chỉ vậy, trong việc hình thành giá trị sống, nhân cách, thói quen, lối sống…, vai trò của người cha là không thể thay thế.
3. Nuôi dưỡng khả năng lập kế hoạch và tinh thần nỗ lực
Nhiều đứa trẻ lớn lên trong sự bao bọc của cha mẹ và thầy cô, con đường học tập thuận lợi. Nhưng khi ra trường, bước vào xã hội với áp lực lớn, các em lại bối rối, trốn tránh hiện thực. Ngày nay, không ít người trẻ trở thành “tháng nào tiêu hết tháng đó”, quen tiêu dùng trước trả tiền sau; có người tốt nghiệp xong không muốn đi làm, chỉ thích du lịch rồi về nhà sống dựa vào cha mẹ.
Khả năng hoạch định tương lai và tinh thần phấn đấu không tự nhiên mà có, mà cần được cha mẹ bồi dưỡng ngay từ khi con còn nhỏ. Cha mẹ nên giúp con xác định những mục tiêu rõ ràng, khả thi, đồng thời liên tục động viên trong quá trình con theo đuổi mục tiêu.
Trong quá trình nỗ lực của con, dù là những thành công rất nhỏ, cũng cần được ghi nhận. Điều đó giúp trẻ hình thành ý thức: thành công đến từ sự cố gắng.
Khi con gặp thất bại, đừng vội nói: “Thôi bỏ đi” hay “Để bố mẹ làm giúp”, mà hãy nói: "Con thử lại xem".
Đối với trẻ, việc được khuyến khích tự vượt qua khó khăn có ý nghĩa hơn nhiều so với việc được người lớn giải quyết thay. Sự động viên của cha mẹ chính là nguồn sức mạnh to lớn, giúp con thêm tự tin để đối mặt và vượt qua thử thách.
