Ông Trần Hồng Quan (53 tuổi, ngụ ấp Trường Hiệp, xã Trường Long Tây) là một trong ba gương mặt ở TP Cần Thơ được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam vinh danh "Nông dân Việt Nam xuất sắc" năm 2025.
Sinh ra trong gia đình thuần nông, nối nghiệp cha, ông gắn bó với cây lúa, cây cam. Nuôi khát vọng làm giàu, năm 1999, ông là người đầu tiên trong vùng chuyển đổi 2.000m2 trong số 1ha đất sang đào ao nuôi thủy sản.
Tìm hiểu mô hình nuôi ba ba từ các trang thông tin, ông bỏ tiền ra mua 2.000 con giống từ Đài Loan (Trung Quốc) về nuôi thí điểm.
“Thời điểm đó, riêng tiền giống là gần 6 cây vàng chưa kể chi phí cải tạo ao. Nuôi ba ba không hề dễ dàng, tỷ lệ hao hụt lên đến 30%”, ông nhớ lại. Sau 2 năm kiên trì, ông đã thuần dưỡng, ấp nở được ba ba giống.
Ao nuôi được đào sâu hơn 1,5m, dưới đáy là lớp bùn để ba ba chui rúc theo tập quán. Bờ ao dựng tấm chắn, láng xi măng, đổ thoải để chúng dễ dàng lên xuống tắm nắng. Chuồng đẻ trứng dựng ở một góc, có mái che, dưới là nền cát ẩm.
Hiện với 4ha đất, ông đầu tư hệ thống 16 ao nối tiếp, diện tích từ 500-1.500 m2/ao. Lão nông này cũng dành 1ha làm nơi lắng nước thải từ các ao nuôi, trồng lúa hữu cơ, cho thêm thu nhập.
Theo tính toán của ông Quan, trung bình một ngày, ba ba thịt tốn khoảng 2 triệu đồng tiền thức ăn như cá biển, ốc bưu vàng. Một vụ nuôi kéo dài 1,5-2 năm, nông dân bắt đầu có lợi nhuận khi ba ba từ 16 tháng tuổi trở lên.
Ông Quan cho biết, vài năm gần đây giá ba ba sụt giảm do nhu cầu ăn uống ngoài hàng quán giảm bởi quy định nồng độ cồn.
“Đầu tháng 9 vừa qua, cơ sở xuất bán 12.000 con ba ba thương phẩm, giá trung bình 170.000 đồng/kg. Sau khi trừ toàn bộ chi phí, gia đình thu lãi hơn 800 triệu đồng”, ông chia sẻ.
Tiết lộ về bí quyết nhân giống, ông Quan cho hay ba ba từ 36 tháng trở lên cho trứng đạt chất lượng. Nông dân cần thu thập ngay sau khi chúng đẻ trứng (thường từ tháng 3-8 âm lịch), tạo môi trường ấp nhân tạo bằng cát ẩm, duy trì nhiệt độ từ 36-38 độ C vào ban ngày, 26-27 độ C vào ban đêm. Việc tuyển chọn nguồn giống kỹ lưỡng giúp tỷ lệ nở đạt trên 95%.
Giai đoạn trứng gần nở, chuẩn bị sẵn chậu hoặc bể nước để ba ba con có thể bò xuống ngay, tránh bị chết khô. Với số trứng ba ba không đạt chuẩn, ông bán cho người dân với giá 70.000 đồng/kg (khoảng 200-220 quả).
 |
 |
Ba ba mới nở được nuôi trong hầm nổi, thay nước hàng ngày. Phía trên hầm lợp lưới râm, bên trong để các tàu dừa làm giá thể cho chúng trú ẩn. Sau khoảng 15 ngày, ba ba thích nghi môi trường nước sẽ chuyển qua các ao nuôi.
Mỗi năm, cơ sở của ông Quan cung cấp ra thị trường 150.000-200.000 con giống (loại 15 ngày tuổi). Bên cạnh đó, tận dụng khoảng trống giữa các ao, ông trồng thêm 140 gốc sầu riêng Ri6, Monthong, cho sản lượng gần 5 tấn/năm, thu về gần 130 triệu đồng.
Sau hơn 25 năm gắn bó, ông Quan từng sở hữu vài cá thể ba ba đột biến, cá biệt có con trọng lượng lên đến 11kg. Đó là con ba ba lưỡng tính, lớn nhanh như thổi. Do không thể sinh sản nên ông bán lại cho một khu du lịch làm cảnh.
"So với việc trồng cây nông nghiệp, tôi thấy những ai nuôi ba ba đều có kinh tế khá giả. Đây là lý do tôi đặt niềm tin đổi đời nhờ giống nuôi này”, ông tâm sự.
