Chiều ngày 3/12, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, các đại biểu Quốc hội đã nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính về dự thảo nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM, theo Cổng TTĐT Quốc hội.
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nêu rõ để hoàn thành các mục tiêu phát triển, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng hai con số trong 5 năm tới, TP HCM cần thêm khoảng 1,8 triệu tỷ đồng. Trong khi đó, nguồn lực hiện có chỉ đáp ứng khoảng 30% tổng nhu cầu vốn của xã hội.
Do đó, cần thiết phải bổ sung các giải pháp đột phá, vượt trội ngoài luật vào nghị quyết để thu hút các nguồn lực đầu tư, giải quyết ngay các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực, với mục tiêu xây dựng TP HCM thành siêu đô thị lớn nhất tại Đông Nam Á.
Quốc hội nghe Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn trình bày Tờ trình. (Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội).
Đáng chú ý, liên quan đến thành lập Khu thương mại tự do, dự thảo nghị quyết bổ sung một điều để quy định khung pháp lý đầy đủ, tương đồng với các cơ chế đã được áp dụng cho Hải Phòng và Đà Nẵng, đồng thời trao thẩm quyền cho UBND TP quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do và coi đây là điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh việc này có những ưu đại vượt trội như: cho phép giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu (trừ dự án nhà ở thương mại); ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm; giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học chất lượng cao; cho phép doanh nghiệp trong khu được niêm yết, định giá và thanh toán bằng ngoại tệ.
Về nội dung này, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết Uỷ ban Kinh tế và Tài chính cùng Thường trực các cơ quan của Quốc hội nhất trí với việc thành lập Khu thương mại tự do tại TP HCM.
Đối với các cơ chế, chính sách đặc thù cho Khu thương mại tự do TP HCM, cơ quan thẩm tra cơ bản nhất trí với các cơ chế chính sách đã được quy định áp dụng cho Khu thương mại tự do TP Hải Phòng.
Cần làm rõ cơ chế khai thác quỹ đất TOD
Cũng tại dự thảo nghị quyết, Chính phủ đề xuất cho phép HĐND TP HCM được sử dụng ngân sách địa phương để thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư khu vực nhà ga, đường sắt và vùng phụ cận nhằm tạo quỹ đất đối giá hoặc thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện đường sắt theo hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao).
Bên cạnh đó, Chính phủ đề xuất cho phép TP HCM được sử dụng khoản thu 100% từ quỹ đất TOD để trực tiếp đầu tư cho dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD.
Dự thảo nghị quyết cũng quy định phân cấp cho UBND TP HCM quyết định việc đầu tư xây dựng kết hợp nhà ở, thương mại dịch vụ tại nhà ga, khu tập kết bảo dưỡng tàu, và vùng phụ cận các nút giao thông; quyết định các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật, chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch tại các khu vực này khác với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
Theo Uỷ ban Kinh tế và Tài chính, cơ quan soạn thảo cần cân nhắc lại các quy định trên. Trong đó, với mô hình phát triển đô thị theo TOD, về quy định thanh toán hợp đồng BT, đa số ý kiến Uỷ ban nhận thấy nội dung bổ sung về thanh toán cho nhà đầu tư dự án đường sắt áp dụng loại hình hợp đồng BT có phạm vi hẹp hơn hoặc trùng lặp so với quy định hiện hành và có thể làm hạn chế tính chủ động của địa phương. Cơ quan soạn thảo cần làm rõ việc thu hẹp phạm vi này.
Về sử dụng đất kết hợp, cơ quan thẩm tra cơ bản nhất trí với việc cho phép kết hợp xây dựng nhà ở, thương mại dịch vụ tại khu vực nhà ga, nút giao thông TOD để khai thác quỹ đất và tăng nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, pháp luật đất đai hiện hành chưa quy định cho phép việc kết hợp đất sử dụng mục đích công cộng với mục đích nhà ở. Vì vậy, Chính phủ cần rà soát và đề xuất sửa đổi áp dụng chung trên toàn quốc để đảm bảo tính đồng bộ.
Về việc giữ lại 100% thu từ TOD, Uỷ ban Kinh tế và Tài chính cho biết điều này đã được quy định tại Luật Đường sắt và việc sử dụng ngân sách địa phương thuộc thẩm quyền của HĐND, do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc không quy định nội dung này tại dự thảo nghị quyết để tránh trùng lặp.
