Chuyện so sánh điểm số giữa các học sinh, tưởng như nhỏ nhặt nhưng lại luôn là một trong những điều khiến học sinh cảm thấy áp lực nhất mỗi khi đến lớp. Dù là lời nhận xét bâng quơ của thầy cô, hay sự đặt lên bàn cân của các bậc phụ huynh, tất cả đều có thể trở thành gánh nặng vô hình đè lên đôi vai non nớt của trẻ. Có lẽ đã đến lúc người lớn cần nhìn nhận lại: Điểm số không phải là thước đo duy nhất của sự trưởng thành hay thành công.
Trên MXH Trung Quốc, từng có một câu chuyện gây xôn xao xuất phát từ một buổi họp phụ huynh tưởng như rất đỗi bình thường. Nhân vật chính là chị Lý, mẹ của một cậu bé lớp 3. Vì đặc thù công việc, vợ chồng chị không có nhiều thời gian kèm con học. Do đó, họ chọn cách để con tự lập, chủ động trong việc học và chỉ hỗ trợ thêm khi con thật sự cần. Thế nên, điểm số của cậu bé không cao, thậm chí thường xuyên "rơi rớt" ở nhóm cuối lớp.
Thế nhưng, điều đó chưa bao giờ là nỗi lo của chị Lý. Với chị, con khỏe mạnh, vui vẻ, biết tự lập và sống lạc quan đã là thành công. Chị tin rằng việc quá kè kè bên con, áp lực chuyện học sẽ khiến bé mất đi sự hồn nhiên cần có ở độ tuổi này.
Rồi ngày họp phụ huynh cuối kỳ cũng đến. Theo thông lệ, mỗi phụ huynh sẽ được chia sẻ kinh nghiệm nuôi dạy con, nhưng ở lần này, cô giáo đã đưa ra cách sắp xếp rất "độc lạ": mời cha mẹ phát biểu theo thứ tự… điểm số của con, từ cao xuống thấp. Khi đến lượt chị Lý, cô giáo không ngần ngại buông một câu khiến cả lớp ngơ ngác: "Xin mời phụ huynh của học sinh đứng bét lớp phát biểu!".
Cô giáo mỉa mai học sinh "đội sổ" trong buổi họp phụ huynh khiến mọi người đều ngơ ngác (Ảnh minh hoạ)
Câu nói như giội gáo nước lạnh khiến chị Lý chết lặng trong giây lát. Nhưng rồi, thay vì im lặng chịu đựng, chị bình thản nhìn cô giáo và đáp một câu khiến tất cả mọi người sững sờ: "Con tôi có tên, không phải 'đứng bét lớp'. Mong cô sửa lại cách gọi".
Sự đĩnh đạc và dứt khoát trong câu nói của người mẹ khiến không ít phụ huynh gật gù đồng tình. Cô giáo trẻ cũng bất ngờ đến mức đỏ mặt, vội vã xin lỗi.
Đây là một câu chuyện nhỏ nhưng lại cho thấy rõ một vấn đề lớn trong giáo dục: nhiều người vẫn đánh giá học sinh chỉ qua những con số. Trẻ em mới chỉ bắt đầu hành trình học hỏi của mình, thế mà đã bị gán mác, bị "dán nhãn" chỉ vì vài điểm số. Điều này thực sự không hề công bằng.
Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận một khía cạnh khác: sự thờ ơ hoàn toàn với việc học của con trẻ cũng có thể là một con dao hai lưỡi. Việc để con tự lập là tốt, nhưng vẫn cần một sự đồng hành vừa đủ để đảm bảo con không bị "đuối" trong chặng đường học tập.
Cha mẹ vẫn cần có sự đồng hành vừa đủ để đảm bảo con không bị "đuối" trong chặng đường học tập (Ảnh minh hoạ)
Vậy cha mẹ nên nhìn nhận như thế nào về điểm số của con?
1. Điểm số không phải là tất cả
Một bài kiểm tra không thể đánh giá hết khả năng hay sự cố gắng của con. Có khi con làm bài chưa tốt chỉ vì hôm đó mệt, quên công thức, hoặc mất tập trung. Đừng vội nghĩ con kém hay lười chỉ vì một con điểm. Thay vào đó, cha mẹ hãy nhìn vào cả quá trình học tập của con, con đã cố gắng ra sao, tiến bộ thế nào, chứ đừng chỉ chăm chăm nhìn vào điểm số.
2. Tìm gốc rễ, không tìm người đổ lỗi
Khi con có điểm số thấp, thay vì nổi giận, cha mẹ nên cùng con phân tích nguyên nhân: Con chưa hiểu bài ở đâu?, Có đang bị áp lực tâm lý?, hay Có phương pháp học phù hợp chưa?. Từ đó, hướng dẫn con sửa sai và tiếp tục tiến bộ, thay vì dằn vặt, trách mắng hay so sánh.
3. Quan tâm đến cảm xúc của con
Khi trẻ nhận điểm kém, điều đầu tiên không phải là sợ bố mẹ mắng, mà là cảm giác buồn, thất vọng, thậm chí xấu hổ với bạn bè. Nhiều em bắt đầu nghi ngờ chính mình, nghĩ rằng "mình học dốt", "mình kém cỏi", rồi dần dần mất tự tin. Nếu lúc đó, cha mẹ không lắng nghe mà chỉ la mắng, so sánh con với người khác, thì con không những không tiến bộ mà còn càng sợ học, thu mình lại, không dám hỏi han hay chia sẻ nữa.
Thường xuyên bị cha mẹ trách mắng khi điểm kém có thể khiến trẻ ngày càng thu mình, tụt lùi hơn (Ảnh minh hoạ)
Thay vào đó, hãy cùng con nhìn lại bài kiểm tra một cách bình tĩnh, chỉ ra những chỗ chưa tốt, đồng thời động viên những chỗ con đã làm được. Sự khích lệ đúng lúc sẽ là "liều thuốc tinh thần" quý giá giúp con vượt qua nỗi buồn và lấy lại sự tự tin để học tốt hơn.
