Tờ Wall Street Journal (WSJ) cho hay GM từng là một trong những hãng tích cực dồn toàn lực chạy đua phát triển ngành xe điện sau thành công của Tesla. Thế nhưng tình hình thị trường ảm đạm khiến GM quay xe khi dồn toàn lực chạy đua để đảo ngược quyết định cấm bán ô tô xăng vào năm 2035 tại Mỹ.
"Chúng tôi cần sự giúp đỡ của các bạn! Các tiêu chuẩn khí thải không phù hợp với thực tế thị trường gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho hoạt động kinh doanh của chúng tôi bằng cách làm suy yếu sự lựa chọn của người tiêu dùng và khả năng chi trả cho xe hơi", GM cho biết trong một email gửi đến hàng nghìn nhân viên văn phòng của mình vào tuần trước.
Với vị thế là một trong những hãng xe hơi lớn nhất Mỹ, tuyển dụng lượng lớn người lao động, hãng GM đang khuyến khích nhân viên thảo luận và gây áp lực vận động hành lang đến Nghị viện nhằm vô hiệu hóa kế hoạch cấm bán xe mới chạy xăng vào năm 2035 tại California.
Kế hoạch này đã được 11 tiểu bang khác thông qua nhưng Thượng viện Mỹ sắp bỏ phiếu để thu hồi mệnh lệnh này, vốn đặt ra các tiêu chuẩn khí thải ống xả nghiêm ngặt hơn để ưu ái xe điện.
Quay xe
Ban đầu, phía GM từng tuyên bố sẽ ngừng sản xuất xe xăng vào năm 2035 và ủng hộ quy định bảo vệ môi trường của bang California.
Thế nhưng thành công của Tesla qua đi quá mau cùng với sự ảm đạm của thị trường khiến GM phải đổi ý.
Nếu như 3 năm trước đây, nhu cầu mua xe điện cao hơn mức cung thì giờ đây doanh số bán ô tô năng lượng sạch này bắt đầu chững lại.
Lợi thế từ những khoản chiết khấu và hỗ trợ thuế của chính phủ dần cạn kiệt, người mua xe đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế có giá thấp hơn và Nhà Trắng đang tìm cách hủy bỏ các khoản tín dụng thuế đã thúc đẩy doanh số bán xe điện trong nhiều năm.
Ngay cả ở California, thị trường xe điện hàng đầu của Mỹ, doanh số bán ô tô điện cũng chậm hơn nhiều so với kế hoạch đề ra của chính bang này.
Theo kế hoạch, vào năm 2026, doanh số bán xe không phát thải sẽ chiếm 35% tổng doanh số bán xe tại California, thế nhưng hiện tại chúng chỉ chiếm 20% thị trường ô tô của tiểu bang.
Tồi tệ hơn, số liệu của của công ty nghiên cứu Motor Intelligence cho thấy doanh số bán xe điện đã giảm 5% vào tháng 4/2025 trong khi thị trường ô tô nói chung của Mỹ lại tăng 10%.
Tính đến thời điểm hiện tại, xe điện chỉ chiếm 7% thị trường Mỹ, một con số quá khiêm tốn sau 4 năm nhận được hỗ trợ từ chính phủ cũng như để so sánh với các thị trường khác như Trung Quốc và Châu Âu.
Xin được nhắc lại rằng chính Elon Musk và Tesla đã tiên phong khơi mào làn sóng xe điện ở Mỹ, thúc đẩy về một giấc mơ "cách mạng ô tô", đẩy tổng vốn hóa hãng xe điện lên ngang ngửa các tập đoàn công nghệ.
Thế nhưng giờ đây, doanh số và thị phần của xe điện tại chính nơi khơi mào xu thế này lại đang gặp khó.
Quay trở lại với GM, hãng đã từ bỏ mục tiêu tự đặt ra là sản xuất 400.000 xe điện vào giữa năm 2024. Thậm chí vào năm ngoái, công ty cho biết sẽ hoãn kế hoạch sản xuất xe điện Buick mới và lùi thời điểm mở nhà máy sản xuất xe tải điện.
Hàng loạt các thương hiệu lớn như Ford cũng đã thu hẹp kế hoạch tương tự.
Đổi giọng
Tờ WSJ cho hay dù vẫn tiếp tục đầu tư vào xe điện và tung ra một loạt mẫu xe điện mới nhưng phát ngôn viên của GM cho biết công ty từ lâu đã lập luận rằng Mỹ nên có một quy định phát thải có tính toán đến nhu cầu thị trường.
Tuyên bố này khác hoàn toàn so với quan điểm về xe điện trước đây của GM.
Người phát ngôn của GM cho biết email kêu gọi hành động đã được gửi đến những người lao động ở Michigan và các tiểu bang bị ảnh hưởng. Tại Michigan, một số nhà lập pháp đã ghi nhận nhận được cuộc gọi từ nhân viên GM.
Không riêng gì GM, tổ chức "Liên minh đổi mới ô tô" (AAI) tại Mỹ, đại diện cho các thương hiệu lớn như Stellantis, Ford và Toyota đã kêu gọi Nghị viện Mỹ "ngăn chặn" các quy định có thể ảnh hưởng đến ngành sản xuất xe hơi và tác động đến hàng triệu việc làm này.
Đáp trả, các giám đốc điều hành của Tesla và Rivian cho biết xe điện là xu thế tất yếu không thể đảo ngược.
"Bạn không thể ngăn cản sự ra đời của ô tô điện. Điều đó sẽ xảy ra", Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk đã nói với các nhà đầu tư vào tháng 1/2025 khi được hỏi về tham vọng đảo ngược quy định tại California.
Trái lại, Thượng nghị sĩ John Barrasso cho biết các quy định khắt khe về khí thải là một nỗ lực nhằm "loại bỏ mọi phương tiện chạy bằng xăng ở Mỹ".
"Điều đó hoàn toàn không thực tế. Nó đắt đỏ vượt quá khả năng chi trả của hầu hết các gia đình", Thượng nghị sĩ John Barrasso chỉ trích các quy định hỗ trợ việc phát triển xe điện.
Tương tự, dân biểu Laura Gillen từ New York, một trong những tiểu bang thông qua lệnh này, cho biết bà ủng hộ mục tiêu giảm phát thải nhưng mốc thời gian này "không phù hợp với thực tế" và là gánh nặng không đáng có đối với người tiêu dùng đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt.
"Nếu tất cả mọi người trong khu vực của tôi đều ra ngoài và mua một chiếc EV, thì lưới điện không thể đáp ứng được điều đó", bà Gillen lo ngại.
Không riêng gì các thượng nghị sĩ, những chủ cửa hàng bán xe như Barry Stoler ở New York cũng cho biết xe điện là mặt hàng khó bán ngay cả với các khoản tín dụng thuế liên bang hào phóng, vốn đang bị Nhà Trắng loại bỏ dần.
"Nếu các hãng xe không có ưu đãi và chính phủ không trợ giá nữa thì người tiêu dùng không đủ khả năng chi trả cho ô tô điện", ông Stoler cho biết.
Vị chủ đại lý bán xe này cho biết các nhà sản xuất ô tô khó có thể đáp ứng được các yêu cầu của California về việc ngừng bán xe xăng năm 2035, đồng thời lo ngại không đủ nguồn ô tô để bán.
"Không có nhiều khách hàng mua xe điện đâu", ông Stoler cảnh báo.
*Nguồn: WSJ
