Xe điện gần đây được người tiêu dùng lựa chọn nhiều hơn khi các hãng xe chủ động đầu tư, mở rộng mạng lưới trạm sạc và phát triển dịch vụ đổi pin xe điện.
Phủ sóng trạm sạc
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, Công ty CP Ô tô TMT (TMT Motors) - chuyên lắp ráp và phân phối xe điện Wuling tại Việt Nam - chính thức bổ sung ngành nghề phát triển hạ tầng sạc xe điện với mục tiêu đầy tham vọng là phủ sóng 30.000 trạm sạc trên toàn quốc.
Theo lãnh đạo TMT Motors, hệ thống trạm sạc của công ty không chỉ phục vụ xe Wuling mà xe điện của các hãng khác cũng có thể sử dụng. Đây là bước đi chiến lược trong bối cảnh thị trường đang thiếu vắng trạm sạc đa thương hiệu.
Dự kiến, trong giai đoạn đầu, TMT Motors ưu tiên phát triển trạm sạc dùng chung tại các thành phố lớn và trục giao thông trọng điểm. Giai đoạn 2 sẽ mở rộng về khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa. "Chúng tôi sẽ có trạm sạc nhanh, sạc tiêu chuẩn, trạm tích hợp dịch vụ tiện ích. Ngoài ra, chúng tôi cũng tìm kiếm đối tác trong lĩnh vực điện lực, bất động sản, thương mại để đẩy nhanh tiến độ" - đại diện TMT Motors thông tin.
Mới đây, Ford Việt Nam đã ra mắt mẫu xe điện đầu tiên - Mustang Mach-E. Cùng với đó, hãng công bố kế hoạch lắp đặt 53 trạm sạc tại hệ thống đại lý phân phối và 275 trạm sạc hợp tác với đối tác. Ford Việt Nam khẳng định hạ tầng sạc này sẽ phục vụ sản phẩm của mọi hãng xe, không giới hạn nội bộ.
Các thương hiệu xe sang cũng không đứng ngoài cuộc. Audi Việt Nam đã vận hành 65 trụ sạc đặt tại đại lý và các địa điểm công cộng như nhà hàng, quán cà phê, resort, trạm dừng chân... Hãng dự kiến nâng số lượng trụ sạc lên 150 trụ vào năm 2026. Mercedes-Benz Việt Nam cũng đang duy trì khoảng 50 trụ sạc tại các đại lý và một số khu nghỉ dưỡng cao cấp.
Mở rộng mô hình trạm đổi pin giúp tăng sự thuận tiện cho người sử dụng xe điện. Trong ảnh: Trạm đổi pin của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex)
Đổi pin: Giải pháp hữu hiệu
Ngoài mở rộng trạm sạc, giải pháp đổi pin được xem là hướng đi khả thi, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian. Với mô hình này, người dùng chỉ cần vài phút để đổi pin đã sạc đầy thay vì chờ sạc từ hàng chục phút đến hàng giờ.
VinFast đang triển khai mô hình đổi pin xe máy điện với quy mô lớn. Hãng xe Việt dự kiến xây dựng mạng lưới lên tới 150.000 trạm đổi pin trên toàn quốc trong 3 năm tới. Ngay trong tháng 10-2025, VinFast sẽ lắp đặt 1.000 trạm đổi pin đầu tiên, đến cuối năm nay đạt 50.000 trạm. Khách hàng có thể lựa chọn thuê 1 hoặc 2 pin với chi phí 200.000 đồng/pin/tháng và phí đổi pin chỉ 9.000 đồng/lần (đã bao gồm chi phí sạc). Một viên pin cho phép đi tối đa 85 km trong điều kiện tiêu chuẩn. Theo tính toán, chi phí này thấp hơn so với tiền xăng phải chi trả cho cùng quãng đường. Song song với hình thức thuê pin, VinFast vẫn cung cấp xe điện kèm pin cho khách hàng muốn sở hữu trọn gói hoặc sạc tại nhà.
Nhiều doanh nghiệp (DN) xe điện khác trong nước đã sớm đầu tư dịch vụ đổi pin. Ông Nguyễn Hữu Phước Nguyên, Tổng Giám đốc Selex Motors, cho biết sau 2 năm hoạt động, công ty đã có hơn 100 trạm đổi pin tập trung tại các thành phố lớn. Đến năm 2026, dự kiến DN sở hữu hệ thống 1.100 trạm đổi pin nhằm phục vụ nhu cầu ngày càng cao cũng như đòi hỏi của khách hàng về tính tiện lợi, an toàn và chi phí rẻ.
Cũng nhìn nhận đổi pin là giải pháp phù hợp với điều kiện của Việt Nam, ông Huỳnh Tiến Đạt, Giám đốc điều hành EV One, quyết định vừa phát triển trạm sạc vừa mở rộng dịch vụ đổi pin. Về trạm sạc, DN xây dựng mô hình hợp tác đầu tư: Đối tác cung cấp địa điểm xây dựng trạm sẽ được chia tới 70% doanh thu thuần, sau khi trừ chi phí điện và thuế. Về dịch vụ đổi pin, DN có định hướng phủ rộng các điểm đổi pin để đáp ứng xu hướng xe máy điện bùng nổ trong tương lai.
Trụ sạc trở thành tiện ích thiết yếu
Nhiều công ty năng lượng cũng tham gia đầu tư hạ tầng sạc pin xe điện. Công ty TNHH Năng lượng xanh An Gia đang đẩy mạnh mô hình trạm sạc kết hợp năng lượng tái tạo cho hộ gia đình. Với chi phí chỉ từ 50 triệu đồng, khách hàng cá nhân có thể lắp 1 trụ sạc sử dụng điện mặt trời, vừa phục vụ sạc xe điện vừa cung cấp điện cho sinh hoạt gia đình. Mô hình này cũng áp dụng cho khách hàng DN - bao gồm khách sạn, resort, nhà hàng, tòa nhà văn phòng... - như một dịch vụ gia tăng giúp thu hút khách hàng, tiết kiệm chi phí. "Chủ xe điện thường chọn những địa điểm có trạm sạc để dừng chân. Vì vậy, trụ sạc đang trở thành một tiện ích thiết yếu tương tự bãi đỗ xe, wifi miễn phí..." - ông An Đình Nhã, Tổng Giám đốc công ty, nhận xét.
Không ít siêu thị, trung tâm thương mại, nhà hàng, khách sạn, bãi xe... đã bắt đầu lắp trạm sạc xe điện để thu hút khách hàng. Các đại lý ô tô điện không chỉ đặt trụ sạc trong showroom mà còn mở rộng hệ sinh thái trụ sạc tới các trạm dừng chân, khu nghỉ dưỡng, quán cà phê...
