Tối 20/12, tỉnh Hà Tĩnh tổ chức lễ kỷ niệm 260 năm ngày sinh Đại thi hào dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du (1765-2025) và chương trình nghệ thuật "Đại thi hào Nguyễn Du - Chữ tâm sáng mãi".
Ông Nguyễn Duy Lâm, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, cho biết Nguyễn Du sống trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX.
Ông Nguyễn Duy Lâm, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh trình bày diễn văn tại Lễ kỷ niệm 260 năm Ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du (Ảnh: Đình Nhất).
Cuộc đời ông trải qua nhiều thăng trầm, 11 tuổi cha mất, 13 tuổi mẹ qua đời, 10 năm gió bụi lưu lạc, 18 năm lận đận chốn quan trường. Nguyễn Du từng bao phen nếm trải, thấu tận nỗi đau nhân thế, chứng kiến "những điều trông thấy mà đau đớn lòng".
Từ trái tim giàu lòng trắc ẩn và tài năng thiên bẩm, Nguyễn Du để lại cho hậu thế những di sản văn chương xuất sắc như Thanh hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục, Văn chiêu hồn và đỉnh cao với Truyện Kiều - kiệt tác văn học của mọi thời đại.
Không chỉ được yêu mến trong nước, Truyện Kiều đã được dịch ra hơn 20 ngôn ngữ trên thế giới, trở thành biểu tượng tinh hoa của văn chương, văn hóa Việt Nam.
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng phát biểu tại lễ kỷ niệm (Ảnh: Đình Nhất).
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương, cho hay cách đây 10 năm (năm 2015), UNESCO đã cùng Việt Nam tổ chức kỷ niệm 250 năm ngày sinh Nguyễn Du, sự kiện chính thức vinh danh ông là danh nhân văn hóa thế giới.
Sự kiện đó không chỉ là niềm tự hào của dân tộc mà còn khẳng định giá trị di sản tư tưởng, nhân văn của Nguyễn Du mang tầm vóc thời đại, vượt ra ngoài biên giới quốc gia.
Nguyễn Du đã để lại những giá trị nhân văn phổ quát cho nhân loại, hạt nhân là tư tưởng vì con người, lấy con người làm trung tâm, trong mọi suy tư và sáng tạo nghệ thuật, thể hiện tầm vóc tư tưởng vĩ đại của ông.
Chương trình nghệ thuật với chủ đề "Đại thi hào Nguyễn Du - Chữ tâm sáng mãi" (Ảnh: Văn Nguyễn).
Thông qua Truyện Kiều, Nguyễn Du đặt ra những vấn đề mang giá trị toàn cầu như quyền làm người, phẩm giá con người, vị thế của người phụ nữ, lên án sự bất công xã hội và đề cao khát vọng sống có nhân phẩm.
"260 năm ngày sinh đại thi hào, những giá trị tư tưởng và tinh thần nhân văn tỏa sáng trong di sản Nguyễn Du vẫn soi rọi tâm hồn của mọi người dân Việt Nam hôm nay.
Di sản của Nguyễn Du nhắc nhở chúng ta phát triển phải vì con người, giàu mạnh phải gắn với nhân văn, văn hóa mãi là linh hồn trường tồn cùng sự phát triển của dân tộc, của thời đại", ông Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh.
Sau lễ kỷ niệm diễn ra chương trình nghệ thuật mang chủ đề "Đại thi hào Nguyễn Du - Chữ tâm sáng mãi", gồm 4 chương: Thuở ấu thơ, Mười năm gió bụi, Viết Kiều đất nước hóa thành văn và Đồng vọng với thời gian.
Chương trình tái hiện chân dung, cuộc đời, sự nghiệp và giá trị di sản của Đại thi hào Nguyễn Du.
Đại thi hào Nguyễn Du (1765-1820), tên chữ Tố Như, hiệu Thanh Hiên, sinh ra trong một gia đình khoa bảng nổi danh ở xã Tiên Điền.
Thân sinh Nguyễn Du, Xuân Quận công Nguyễn Nghiễm (1708-1775), quê xã Tiên Điền, Hà Tĩnh, từng giữ chức Tể tướng. Mẹ ông, bà Trần Thị Tần (1740-1778) sinh ra trong dòng họ có truyền thống khoa bảng ở tỉnh Bắc Ninh.
Nguyễn Du để lại cho đời một sự nghiệp văn chương vô cùng quý giá, gồm 3 tập thơ bằng chữ Hán: Thanh hiên thi tập, Bắc hành tạp lục, Nam trung tạp ngâm với gần 250 bài và nhiều tác phẩm bằng chữ Nôm, trong đó Truyện Kiều tiêu biểu nhất với 3.254 câu thơ được viết theo thể lục bát.
