Đề xuất miễn viện phí cho bệnh nhân chạy thận, ung thư

Cập nhật thuốc điều trị ung thư trong BHYT

Đại biểu (ĐB) Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) cho rằng "gánh nặng chi phí điều trị vẫn là rào cản lớn nhất đối với người bệnh". Dù nhiều loại thuốc thế hệ mới, như thuốc điều trị đích, thuốc miễn dịch đã chứng minh hiệu quả vượt trội trong điều trị, song chi phí cao khiến nhiều bệnh nhân (BN) không thể tiếp cận điều trị tối ưu. 

ẢNH: TRANG CHÂU

Thống kê cho thấy tiền thuốc luôn chiếm tỷ trọng cao nhất trong cơ cấu chi phí khám chữa bệnh (KCB), hiện chiếm khoảng 33% (giảm từ mức 40 - 50% những năm trước). Do đó, nữ ĐB kiến nghị cập nhật danh mục thuốc kịp thời, nhất là đối với các loại thuốc điều trị ung thư, thuốc điều hòa miễn dịch thế hệ mới, để giảm chi tiền túi của người dân, đảm bảo quyền lợi cho hơn 95,5 triệu người tham gia BHYT hiện nay.

ĐB Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học truyền máu T.Ư), đề xuất cần làm rõ hơn quy định miễn viện phí. Theo ông, miễn viện phí phải theo hướng nâng cao chất lượng KCB với thuốc tốt, các phác đồ chẩn đoán, điều trị chuẩn mực. Đồng thời phải thuận tiện, tức là chủ động KCB nơi gần nhất, thuận lợi nhất, thực hiện việc phân tuyến thực chất, không bị phụ thuộc vào thanh toán BHYT và khả năng chi trả. Ông nhấn mạnh yếu tố công bằng, cấp KCB cơ bản phải được bố trí gần nhất và phải có đủ thuốc để điều trị cho BN. Mọi người dân, tùy theo mức độ bệnh tật, đều được thụ hưởng như nhau.

"Miễn viện phí cần có lộ trình hợp lý nhưng phải đạt được viện phí toàn dân vào năm 2030. Tôi đề nghị thực hiện miễn viện phí sớm cho những người đang điều trị các bệnh ung thư khó chữa, mạn tính, những BN đang chạy thận nhân tạo, đặc biệt là những BN ung thư đang điều trị với các thuốc rất đắt", ĐB Trí phát biểu.

Giải trình nội dung này, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay Nghị quyết 72 của Chính phủ giao cho Bộ Y tế xây dựng đề án. Bộ đã tổ chức hội thảo lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương để hoàn thiện, trong đó đề xuất giao cho Chính phủ hướng dẫn thực hiện.

Tăng phụ cấp cho nhân viên y tế

Tại dự thảo nghị quyết, Chính phủ đề xuất bác sĩ (BS), BS y học dự phòng và dược sĩ sẽ được xếp lương từ bậc 2 (hệ số 2,67) ngay khi tuyển dụng, thay vì bậc 1 như hiện nay. ĐB Phạm Khánh Phong Lan (TP.HCM) cho rằng xếp lương bậc 2 là "chưa đủ mạnh", nên xem xét xếp luôn bậc 3 hoặc bậc 4 cho BS mới tuyển dụng và mở rộng chính sách cho các nhóm nhân viên y tế khác. Bà cũng đề nghị không phân mức phụ cấp ưu đãi 100% và 70% vì mức sống đô thị cao, nên xem xét nâng phụ cấp lên gấp 2 - 3 lần.

ẢNH: HOÀNG SƠN

Cùng quan điểm, ĐB Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) cho rằng xếp lương bậc 2 chỉ cải thiện thu nhập ban đầu, không giải quyết gốc rễ vấn đề thu nhập thấp. Ông nêu thực tế nhiều nhân viên y tế nghỉ việc do chênh lệch thu nhập lớn giữa khu vực công và tư; nhiều chuyên khoa nguy hiểm như cấp cứu, hồi sức, truyền nhiễm, xét nghiệm vẫn chưa được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề 100%. Điều này dẫn đến nguy cơ thiếu hụt BS trong 10 - 15 năm tới, khi y tế dự phòng đang thiếu hơn 8.000 BS, chỉ đạt 42% nhu cầu.

Do đó, ĐB đoàn Vĩnh Long đề nghị xây dựng bảng lương đặc thù ngành y theo rủi ro, trách nhiệm, thâm niên; mở rộng phụ cấp ưu đãi nghề 100% cho các chuyên khoa nguy hiểm tương đương. Nâng phụ cấp y tế cơ sở và dự phòng lên 100% trên toàn quốc, vùng khó khăn hưởng thêm 30 - 50%. Nhân viên y tế cũng cần được bảo vệ bằng bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp bắt buộc, hỗ trợ pháp lý, bảo vệ an toàn và hỗ trợ tâm lý…

ĐB Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM) thì đề nghị ban soạn thảo cân nhắc bổ sung phụ cấp trách nhiệm nghề nghiệp theo từng vị trí công tác chứ không chỉ theo chuyên ngành. Lý do là tại tuyến y tế cơ sở và tại các đơn vị hồi sức, chống độc, áp lực công việc, cường độ trực và rủi ro nghề nghiệp rất cao, nếu không quy định phụ cấp trách nhiệm thì khó đảm bảo giữ chân và tạo động lực nghề nghiệp bền vững. Đây là yếu tố quyết định cho chiến lược phát triển nguồn nhân lực y tế - thách thức lớn nhất hiện nay.

Trong khi đó, ĐB Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) cho rằng các chính sách được nêu tại dự thảo chưa thực sự mang tính đột phá để thu hút và giữ chân đội ngũ BS có trình độ. Thực tế cho thấy tại tuyến y tế cơ sở đang thiếu hụt nghiêm trọng BS, nhưng các chính sách đang áp dụng như đưa BS trẻ về cơ sở hay biệt phái từ 2 - 3 năm "chỉ mang tính tạm thời". Tâm lý của BS khi được điều chuyển theo mô hình ngắn hạn thường không ổn định, khó chuyên tâm gắn bó lâu dài.

"Nếu không có cơ chế mạnh mẽ, bền vững hơn về thu nhập, điều kiện làm việc và lộ trình phát triển nghề nghiệp thì rất khó để tuyến y tế cơ sở có được đội ngũ nhân lực đủ về số lượng, mạnh về chất lượng như kỳ vọng", nữ ĐB cảnh báo. Bà kiến nghị, với BS từ khu vực ngoài nhà nước thu hút về công tác tại tuyến y tế cơ sở cần được tính thâm niên và xếp bậc lương tương đương như BS làm việc trong khu vực nhà nước. BS được xem xét đặc cách tuyển dụng vào viên chức tại các trạm y tế (không phải qua thi tuyển) nếu đã có chứng chỉ hoặc giấy phép hành nghề.

Ngoài ra, về phụ cấp ưu đãi nghề, đề nghị áp dụng mức 100% cho BS trực tiếp làm chuyên môn tại trạm y tế xã và cơ sở y tế dự phòng; đối với các vị trí chuyên môn y tế khác được hưởng tối thiểu 70%.

Giải trình cuối phiên, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay chính sách tiền lương, phụ cấp cho nhân viên y tế thời gian qua rất khó khăn. Khi xây dựng Nghị quyết 72, Bộ Chính trị đã cho phép lựa chọn một số nhóm và mức để tăng dần phụ cấp. Bộ Y tế cũng đang trình Chính phủ xây dựng chế độ đặc thù như phụ cấp trực và các loại phụ cấp khác cho nhân viên y tế. Bộ Y tế đang trình Chính phủ xây dựng nghị định về chế độ đặc thù như chế độ trực và các chế độ phụ cấp khác đối với nhân viên y tế thôn, bản...