Theo nghiên cứu của doanh nghiệp này, hiện 5 đoạn tuyến cao tốc đang được Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu phương án mở rộng gồm: Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây. Nếu triển khai theo hình thức PPP, tổng vốn ngân sách có thể giảm hơn 37.000 tỷ đồng.
Tính trên toàn tuyến cao tốc Bắc Nam phía Đông dài hơn 1.100 km, nếu toàn bộ được mở rộng theo phương thức PPP, gánh nặng cho ngân sách có thể giảm tới 152.000 tỷ đồng.
Cao tốc Mai Sơn - quốc lộ 45 qua tỉnh Ninh Bình có 4 làn xe hạn chế. Ảnh: Lê Hoàng
Ông Nguyễn Quang Huy, Tổng giám đốc Tập đoàn Đèo Cả, cho biết doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ giao Bộ Xây dựng xem xét, lựa chọn các đoạn tuyến ưu tiên để đầu tư theo hình thức PPP. Tập đoàn cam kết chủ động thu xếp tài chính từ các nguồn vốn hợp pháp trong nước, tính toán phương án thu hồi vốn hợp lý và minh bạch.
Cùng với đó, Tập đoàn đề xuất kết hợp đầu tư công với đầu tư PPP để huy động thêm nguồn lực trong nước. Trong trường hợp được chấp thuận, Đèo Cả sẽ lập đề xuất dự án và kết nối với các doanh nghiệp trong nước để cùng triển khai.
Tập đoàn cũng kiến nghị Thủ tướng cho phép chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án theo phương thức PPP. Nhà đầu tư cam kết sử dụng vốn chủ sở hữu và vốn huy động trong nước, đồng thời thực hiện nghĩa vụ đóng góp ngân sách dựa trên cơ chế kiểm toán lưu lượng và doanh thu của tuyến đường.
Nhằm rút ngắn tiến độ triển khai, doanh nghiệp đề xuất áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù trong công tác bồi thường, tái định cư, đổ thải và khai thác khoáng sản làm vật liệu. Doanh nghiệp cũng kiến nghị cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, tạm thời sử dụng đất rừng phục vụ thi công, và áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư đối với các dự án cấp thiết.
"Phương thức PPP đã được triển khai thành công tại các dự án chuyển tiếp từ đầu tư công, như hầm đường bộ Hải Vân, và hiện nay là dự án mở rộng cao tốc TP HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận", ông Huy cho biết.
Hiện nay, Nhà nước đã đầu tư xây dựng khoảng 1.375 km cao tốc Bắc Nam với quy mô từ 2 đến 4 làn xe. Trong đó, 654 km thuộc giai đoạn 1 (2017-2020) đã đưa vào khai thác, và 721 km thuộc giai đoạn 2 (2021-2025) đang triển khai, dự kiến hoàn thành vào năm 2025-2026.
Do nguồn vốn đầu tư công còn hạn chế, nhiều đoạn tuyến trong giai đoạn đầu chỉ phân kỳ từ 2 đến 4 làn xe, không đáp ứng nhu cầu lưu thông, tiềm ẩn nguy cơ ùn tắc và mất an toàn giao thông. Trước thực trạng này, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Xây dựng nghiên cứu phương án mở rộng cao tốc Bắc Nam phía Đông lên 6 làn xe, phấn đấu khởi công một số dự án thành phần trong tháng 12/2025.
