Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định: Khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m trên ô tô, người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em. Thiết bị an toàn là thiết bị có khả năng bảo đảm an toàn cho trẻ em ở tư thế ngồi hoặc nằm trên ô tô. Nếu vi phạm, lái xe sẽ bị phạt từ 800 nghìn đến 1 triệu đồng. Quy định có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho biết, hầu hết các nước phát triển có quy định này và được xác định là mang lại lợi ích xã hội. Tuy nhiên, ở các nước này, tỷ lệ sử dụng ô tô rất cao, hầu như không có xe máy. Trong khi đó, ở Việt Nam, tỷ lệ sử dụng xe máy cao.
"Nếu quy định ghế trẻ em quá cứng nhắc có thể khiến nhiều nhà buộc phải chở trẻ em bằng xe máy thay vì đi ô tô hoặc taxi, khi đó rủi ro tai nạn cho trẻ còn cao hơn. Điều này từng diễn ra tại Indonesia hay Philippines, khi quy định ghế trẻ em bắt buộc thì tỷ lệ phụ huynh chở trẻ em bằng xe máy đi học tăng 15-30%", đại biểu Hà Sỹ Đồng nêu quan điểm.
Ông đề nghị cân nhắc kinh nghiệm của nhiều nước khác là có loại trừ đối với xe taxi và dịch vụ gọi xe công nghệ.
Theo quy chuẩn 123:2024 của Bộ GTVT (cũ), ghế trẻ em có từ 4 tới 5 kích thước, phụ thuộc vào cân nặng của trẻ. Nếu yêu cầu taxi trang bị ghế trẻ em thì mỗi chiếc taxi phải có ít nhất 4 ghế khác kích cỡ. Ông Đồng nhận định, "điều này là hoàn toàn bất khả thi".
Ngoài ra, ông cho hay taxi phục vụ khách du lịch và thường kết hợp với các hình thức vận tải khác như máy bay, nếu yêu cầu cha mẹ mang theo ghế trẻ em thì sẽ phải mang lên máy bay và phải mang theo ghế trong suốt chuyến du lịch. Nếu yêu cầu hãng taxi phải có ghế trẻ em thì cũng không thể đáp ứng khi gia đình có 2 trẻ trở lên.
Một số gia đình không có ô tô cá nhân nên phải gọi taxi đưa trẻ đi tiêm chủng, khám chữa bệnh hoặc đi đường trời mưa rét. Số lượng taxi có trang bị ghế trẻ em thường ít nên gọi xe khó hơn, thời gian và quãng đường di chuyển không có khách cao hơn nên giá cước cũng cao hơn. Chi phí này sẽ do các gia đình nghèo hoặc các ông bố, bà mẹ trẻ chi trả. Tỷ lệ tai nạn của taxi thấp hơn xe cá nhân do lái xe taxi chuyên nghiệp.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Gia Lai) nêu, thời gian qua, Cục CSGT (Bộ Công an) cho sơn biển báo tốc độ lên mặt đường, sơn biển báo dừng lại ở đường nhánh ra đường chính nhằm hỗ trợ lái xe lái đúng tốc độ, quan sát tốt hơn khi nhập làn.
Ông Cảnh cho biết, hiện nay, phương tiện lưu thông qua các ngõ nhỏ rất đông, các điểm giao nhau bị hạn chế tầm nhìn nên dễ xảy ra tai nạn, gây chấn thương cho lái xe, hư phương tiện, hỏng nhà dân.
Đại biểu đề nghị tại các ngõ thường xuyên xảy ra tai nạn, nếu không thể cắm biển báo phân biệt đường ưu tiên thì sơn vạch nhường đường để đảm bảo an toàn.
Các biển báo, vạch nhường đường được sơn lên mặt đường có giá trị tương đương như biển báo hiệu đường bộ, tuy nhiên dự thảo luật chưa quy định, vì vậy ông Cảnh đề nghị bổ sung “vạch sơn thể hiện biển báo hiệu đường bộ”.
Phát biểu tiếp, đại biểu Cảnh dẫn Công ước Vienna 1968 về giao thông đường bộ quy định “pháp luật nội địa nên quy định như sau: Người đi bộ đi trên lòng đường phải đi về phía đối diện với chiều lưu thông trừ khi điều đó gây nguy hiểm với họ”.
"Tôi đi qua khu vực có nhiều người nước ngoài ở TPHCM thì thấy khi đi bộ hay chạy thể dục dưới lòng đường tại những đoạn không có vỉa hè, họ di chuyển sát mép đường và ngược chiều dòng xe như quy định trong Công ước Vienna. Tôi tìm hiểu thêm trên mạng thì nhiều người Việt Nam cũng đi bộ, chạy tập thể dục sát mép đường và ngược chiều dòng xe vì thấy an toàn hơn", ông Cảnh dẫn chứng.
Đại biểu cho biết đã có nhiều trường hợp người dân đi bộ dưới lòng đường theo chiều dòng xe và bị xe tông ở phía sau gây chấn thương, có trường hợp tử vong.
Ở Việt Nam, có rất nhiều tuyến đường không có vỉa hè, lề đường cho người đi bộ, đặc biệt ở nông thôn. Trong khi đó, phương tiện giao thông ngày càng nhiều nên nguy cơ người đi bộ phải đi dưới lòng đường bị xe tông là hiện hữu.
"Nếu đi bộ ngược chiều dòng xe, người đi bộ luôn quan sát được xe đang tới, nếu có nguy cơ va chạm thì họ có đủ thời gian để tránh va chạm. Việc này liên quan đến tính mạng, đặc biệt là các em nhỏ đi bộ ở nông thôn", ông Cảnh phân tích.
Ông đề nghị, trong trường hợp đường không có vỉa hè, lề đường, đường dành riêng cho người đi bộ thì người đi bộ phải đi ngược chiều dòng xe, sát mép đường bên trái theo chiều đi của mình và đi thành hàng một.
