Việt Nam có chịu áp lực phải tăng lãi suất hay không?
Phát biểu tại Diễn đàn Bất động sản nhà ở 2025 với chủ đề “Sóng vệ tinh” chiều 18/9 tại TPHCM, TS. Cấn Văn Lực cho biết, kinh tế thế giới đang trong xu hướng chậm lại, với dự báo năm nay chỉ quanh mức 2,3%. Trong khi đó, Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng ít nhất 8% trong năm nay và đạt hai con số trong những năm tiếp theo. Đây là thách thức rất lớn nhưng vẫn thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước và Chính phủ trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững.
TS. Cấn Văn Lực cho rằng, diễn biến tỷ giá VNĐ/USD hiện tại là hiếm gặp.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa quyết định cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm, đưa biên độ lãi suất xuống 4 - 4,25%. Đây là lần giảm đầu tiên kể từ đầu năm nay, diễn ra trong bối cảnh lạm phát tại Mỹ đã hạ xuống mức 3%, việc làm suy giảm và tiêu dùng yếu đi. Fed để ngỏ khả năng có thể giảm thêm ít nhất một lần nữa vào tháng 12 tới. Nhiều người đặt ra câu hỏi: Việt Nam có chịu áp lực phải tăng lãi suất hay không?
Hiện, Ngân hàng Nhà nước đang duy trì lãi suất cho vay qua đêm ở mức trên 4%. Đây được xem là mức thấp và ổn định, cho dù lãi suất huy động, giá vàng hay thị trường chứng khoán có thể biến động.
Một vấn đề gây chú ý khác được TS. Cấn Văn Lực chỉ ra là diễn biến tỷ giá VNĐ/USD. Năm ngoái, VNĐ mất giá khoảng 5%, trong khi năm nay USD mất giá khoảng 10%, nhưng VNĐ vẫn giảm thêm 3,4%. Đây là hiện tượng hiếm gặp và có 3 nguyên nhân chính:
Cán cân thanh toán của Việt Nam bị âm do xuất khẩu hàng hóa có thặng dư nhưng dịch vụ, nhất là du lịch và logistics lại thâm hụt. Biến động thuế quan khiến nhu cầu găm giữ ngoại tệ tăng lên. Giá vàng biến động cũng kích thích hoạt động nhập lậu, gây áp lực lên thị trường ngoại hối.
Chênh lệch lãi suất cũng là một yếu tố. Hiện tại, Mỹ đang duy trì lãi suất khoảng 4,2% - 4,5%, tương đương với mức lãi suất liên ngân hàng ở Việt Nam. Trong bối cảnh rủi ro tỷ giá thấp, dòng vốn ngoại tệ có xu hướng quay trở lại Mỹ.
Tuy nhiên, dù tỷ giá có tăng thì lãi suất VNĐ vẫn sẽ ổn định để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Đặc biệt, dự báo từ nay đến cuối năm và sang năm tới, tỷ giá sẽ ổn định hơn nhiều, nhất là khi Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất. Dự kiến cả năm VNĐ mất giá khoảng 4%.
TS. Cấn Văn Lực khẳng định, việc giữ mặt bằng lãi suất ổn định có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhất là khi thị trường bất động sản đang trong giai đoạn cần thêm động lực để phục hồi. Thêm vào đó, giá dầu thô Brent giảm đã giúp giảm rủi ro nhập khẩu lạm phát vào Việt Nam, cho phép nền kinh tế tránh được áp lực giá cả lớn từ bên ngoài.
Tuy nhiên, những rủi ro đối với kinh tế toàn cầu vẫn hiện hữu. Chính sách thương mại của các nền kinh tế lớn ngày càng khó đoán, thương mại toàn cầu có dấu hiệu chậm lại. Lạm phát và lãi suất tuy giảm nhưng vẫn ở mức cao, trong khi nợ công và nợ tư của nhiều nền kinh tế tiếp tục là mối lo dài hạn.
Doanh nghiệp phải linh hoạt hơn
Trong bức tranh nhiều gam màu, kinh tế Việt Nam 8 tháng qua vẫn cho thấy nhiều điểm sáng. TS. Cấn Văn Lực dẫn chứng, cầu tiêu dùng trong nước phục hồi, xuất khẩu có cải thiện. Đầu tư tư nhân và khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) duy trì mức tăng khá, trong khi đầu tư công tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ.
Điểm nhấn quan trọng khác là đầu tư công. Kế hoạch năm nay đạt khoảng 33 tỷ USD, cao hơn mức 31 tỷ USD của năm ngoái. Nếu giải ngân thành công, đầu tư công có thể đóng góp hơn 2% vào tăng trưởng GDP.
Bối cảnh kinh tế vĩ mô cũng sẽ chi phối mạnh đến cung cầu nhà ở.
Theo ông Lực, gần 3.000 dự án với tổng vốn khoảng 235 tỷ USD hiện đang bị “ách tắc”. Nếu tháo gỡ được 10% trong năm nay và thêm 10% trong năm tới thì sẽ giải phóng khoảng 600.000 tỷ đồng mỗi năm, tạo dòng vốn lớn cho nền kinh tế.
Tương tự, TS Nguyễn Văn Khôi - Thành viên Hội đồng tư vấn cải cách của Thủ tướng - cho biết, bối cảnh kinh tế vĩ mô cũng sẽ chi phối mạnh đến cung cầu nhà ở. Lãi suất hạ nhiệt giúp cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng của người mua thật nhưng chính sách kiểm soát chặt chẽ tín dụng bất động sản vẫn buộc doanh nghiệp phải linh hoạt hơn trong huy động vốn.
Song song đó, đầu tư công với loạt dự án hạ tầng trọng điểm - từ đường cao tốc, tuyến metro cho đến sân bay quốc tế Long Thành - đang tạo ra những cực hút mới cho thị trường, đặc biệt tại các khu vực vệ tinh.
“Các nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị về phát triển đất nước đến năm 2045 tiếp tục định hướng đổi mới tư duy, đặt ra yêu cầu bất động sản phải gắn liền với chiến lược phát triển vùng và quốc gia”, ông Khôi nói.
