Công nghệ AI đang thay đổi mạnh mẽ thị trường việc làm toàn cầu. Những nghề từng rất phổ biến nay lại đứng trước nguy cơ bị xóa sổ hoàn toàn khi máy móc có thể làm nhanh hơn, chính xác hơn và rẻ hơn con người.
Doubao - Chatbot AI xịn nhất Trung Quốc đã đưa ra dự đoán táo bạo: 10 nghề dưới đây nhiều khả năng sẽ biến mất chỉ trong vòng 20 năm nữa. Đương nhiên, đây chỉ là những thông tin mang tính tham khảo, phản ánh xu hướng công nghệ và tự động hóa, chứ không phải dự báo tuyệt đối.
1. Nhân viên nhập liệu
Công việc gõ số liệu vào hệ thống vốn lặp đi lặp lại và ít đòi hỏi tư duy. Ngày nay, AI có thể tự động quét, nhận diện, thậm chí sửa lỗi dữ liệu với tốc độ vượt xa con người. Doanh nghiệp sẽ không còn lý do gì để thuê một đội nhập liệu như trước kia, vì vừa tốn kém vừa chậm hơn máy.
2. Nhân viên chăm sóc khách hàng cơ bản
Các chatbot thông minh và trợ lý giọng nói đã thay thế phần lớn khâu trả lời câu hỏi thường gặp. Đơn cử như tại Trung Quốc, trợ lý ảo JIMI của JD đã xử lý được 90% yêu cầu khách hàng mà không cần người thật. Khi khách hàng đã quen với việc "nói chuyện" cùng AI, những vị trí tổng đài viên cơ bản sẽ dần biến mất.
Ảnh minh họa
3. Văn thư, trợ lý hành chính đơn giản
Lên lịch họp, gửi email, quản lý hồ sơ, chuẩn bị báo cáo… vốn là nhiệm vụ quen thuộc của các trợ lý hành chính. Nhưng giờ đây, các công cụ văn phòng thông minh có thể đảm nhận toàn bộ với độ chính xác cao và chi phí thấp. Đặc biệt, các startup và doanh nghiệp nhỏ càng ưa chuộng AI vì tiết kiệm nhân sự.
4. Kế toán sơ cấp và nhân viên ghi sổ
Những phần mềm kế toán như QuickBooks, Xero hay các nền tảng AI mới có thể lập báo cáo, đối chiếu hóa đơn, thậm chí phát hiện bất thường tài chính. Khả năng phân tích theo thời gian thực của AI còn vượt trội hơn con người, khiến vị trí kế toán sơ cấp gần như không còn đất sống.
5. Công nhân dây chuyền sản xuất
Trong nhiều nhà máy, robot đã thay thế phần lớn công nhân làm các việc lặp lại như hàn, lắp ráp, đóng gói. Khi AI kết hợp với robot, chúng không chỉ thao tác chính xác mà còn linh hoạt xử lý tình huống. Các tập đoàn lớn như Foxconn đã giảm tới 80% nhân công dây chuyền, báo hiệu sự "biến mất" của nghề này.
6. Nhân viên bán hàng trình độ thấp
Mua sắm trực tuyến và hệ thống gợi ý thông minh khiến khách hàng không còn phụ thuộc vào người bán. Một thuật toán AI có thể đoán được nhu cầu, đưa ra gợi ý phù hợp, thậm chí chốt đơn tự động. Vì vậy, những nhân viên bán hàng chỉ đứng chào mời trong cửa hàng truyền thống dần trở nên thừa thãi.
7. Biên dịch viên cơ bản
AI dịch thuật ngày càng tiến bộ, hỗ trợ hàng trăm ngôn ngữ với độ chính xác vượt chuẩn con người trong các văn bản phổ thông. Các công cụ như Meta SeamlessM4T hay Google Translate phiên bản mới đã "ăn đứt" dịch giả ở mảng dịch nhanh, rẻ, khối lượng lớn. Người làm dịch thuật sẽ chỉ còn chỗ đứng trong những bản dịch chuyên sâu, sáng tạo.
8. Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh (chuyên ngành X-quang)
AI có thể đọc hàng ngàn phim X-quang, CT, MRI trong vài giây với độ chính xác đã được chứng minh cao hơn cả nhóm chuyên gia hàng đầu. Không chỉ nhanh và rẻ hơn, AI còn ít bị mệt mỏi hay bỏ sót chi tiết. Vì vậy, vai trò của bác sĩ X-quang truyền thống đang đứng trước thách thức lớn.
Ảnh minh họa
9. Trợ lý pháp lý
Trước đây, luật sư cần đội ngũ trợ lý để đọc hàng ngàn trang hợp đồng, đối chiếu văn bản. Giờ đây, AI pháp lý có thể phân tích, tìm lỗi, đưa ra gợi ý chỉ trong tích tắc. Công cụ như LawGeex đạt độ chính xác tới 93%, nhanh gấp nhiều lần con người. Khi hiệu quả vượt trội như vậy, nhu cầu tuyển trợ lý pháp lý sẽ giảm mạnh.
10. Tài xế xe tải
Xe tự lái từng là giấc mơ viễn tưởng, nay đã thành hiện thực. Các hãng công nghệ lớn đã thử nghiệm thành công xe tải không người lái với hàng triệu km an toàn. Chi phí vận hành thấp hơn gần 70% so với tài xế truyền thống. Khi công nghệ này phổ biến, nghề tài xế xe tải - một trong những nghề phổ biến nhất thế giới có thể biến mất hoàn toàn.
Sự trỗi dậy của AI chắc chắn sẽ làm ảnh hưởng đến thị trường lao động dù ít dù nhiều. Tuy nhiên, sự biến mất của nghề này cũng đồng nghĩa cơ hội cho nghề khác xuất hiện. Thay vì lo sợ, điều quan trọng là mỗi người cần chuẩn bị sẵn sàng: học hỏi kỹ năng mới, trau dồi khả năng sáng tạo và tận dụng AI như một công cụ đồng hành, để không bị bỏ lại trong dòng chảy công nghệ.
