Nghi án gian lận cầu thủ nhập tịch đang làm tổn hại đến uy tín của Liên đoàn bóng đá Malaysia (FAM) và gợi nhắc lại những vụ bê bối tương tự từng xảy ra trong làng túc cầu thế giới, nơi một số quốc gia đã bị FIFA xử lý nghiêm khắc vì những hành vi này.
Theo phán quyết được FIFA đưa ra, FAM bị phạt 350.000 franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 11,5 tỉ VND), trong khi bảy cầu thủ nhập tịch bị cấm thi đấu 12 tháng và mỗi người phải nộp phạt 2.000 franc. Trong số này, 5 cầu thủ đã ra sân ngay từ đầu trong chiến thắng 4-0 của chủ nhà Malaysia trước tuyển Việt Nam tại vòng loại Asian Cup hồi tháng 6-2025. Tưởng chừng đó là chiến thắng lịch sử giúp bóng đá Malaysia vươn tầm, nhưng giờ đây, nó lại trở thành vết nhơ khiến người hâm mộ phải ngậm ngùi.
Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên FIFA phải can thiệp mạnh tay vào những bê bối liên quan đến giấy tờ cầu thủ. Trước khi xử phạt bóng đá Malaysia, hai quốc gia khác là Đông Timor và Guinea Xích Đạo cũng từng bị trừng trị vì hành vi tương tự.
Đội tuyển Malaysia bị cáo buộc có 7 cầu thủ gian lận giấy tờ trong trận thắng đậm khách Việt Nam 4-0 ở vòng loại Asian Cup 2027 vào ngày 10-6-2025. Ảnh: CCT.
Tại Đông Nam Á, làng bóng Đông Timor chính là bài học điển hình. Liên đoàn bóng đá nước này từng đăng ký tới 12 cầu thủ gốc Brazil bằng giấy khai sinh và hồ sơ rửa tội giả để chứng minh mối liên hệ với Đông Timor. Trong số đó, 9 cầu thủ đã thi đấu tổng cộng 29 trận, bao gồm cả những trận vòng loại World Cup.
Khi sự thật bị phanh phui, FIFA đã hủy bỏ toàn bộ kết quả các trận đấu có sự góp mặt của những cầu thủ không đủ điều kiện. Hậu quả còn nặng nề hơn khi Liên đoàn bóng đá Đông Timor (FFTL) bị cấm tham dự vòng loại Asian Cup 2023, đồng thời phải nhận án phạt 20.000 USD và thêm 56.000 USD tiền bồi thường. Tổng thư ký FFTL cùng nhiều quan chức khác bị cấm hoạt động bóng đá trong nhiều năm, để lại khoảng trống lớn trong công tác quản lý.
Nếu bóng đá Đông Timor khiến người hâm mộ khu vực bàng hoàng thì Guinea Xích Đạo lại gây sốc ở cấp độ thế giới, đặc biệt là ở bóng đá nữ. Năm 2017, FIFA phát hiện có 10 cầu thủ gốc Brazil sử dụng giấy tờ giả để khoác áo tuyển nữ Guinea Xích Đạo. Hậu quả là đội tuyển nữ nước này bị trục xuất khỏi World Cup 2019, trong khi hai cầu thủ liên quan bị treo giò tới 10 trận quốc tế. Liên đoàn bóng đá Guinea Xích Đạo cũng phải nộp phạt 100.000 franc Thụy Sĩ.
Tiền đạo Emilio Nsue của làng bóng Guinea Xích Đạo từng bị FIFA cấm thi đấu quốc tế. Ảnh: EPA.
Chưa dừng lại ở đó, bóng đá Guinea Xích Đạo một lần nữa vướng dính vòng gian lận khi tiền đạo Emilio Nsue từng giành ngôi Vua phá lưới CAN 2023 bị FIFA xác định không đủ điều kiện ra sân trong hai trận vòng loại World Cup 2026. Kết quả, đội tuyển của anh bị xử thua 0-3 trước Namibia và Liberia. Cá nhân Nsue bị cấm thi đấu quốc tế trong sáu tháng, đồng thời phải nộp phạt 50.000 franc Thụy Sĩ.
Những vụ việc trên cho thấy, FIFA chưa bao giờ khoan nhượng trước các hành vi gian lận giấy tờ. Với bóng đá Malaysia, án phạt lần này không chỉ đơn thuần là mất tiền hay mất cầu thủ, mà còn là đòn giáng mạnh vào danh dự quốc gia. Nó cũng đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm của những người đứng đầu FAM và sự minh bạch trong quy trình nhập tịch cầu thủ. FIFA sau phán quyết ngày 26-9 đã cho làng bóng đá Malaysia 10 ngày để kháng cáo.
Bóng đá Đông Timor không thể cãi lệnh trừng phạt của FIFA khi bị phát hiện giấy khai sinh giả. Ảnh: CCT.
Cuối cùng, FIFA trước khi đưa ra một quyết định nào đó luôn dựa vào sự minh bạch của chứng cứ, như sau hai lần xử lý các liên đoàn bóng đá thành viên mà người bị xử không thể chối cãi. Đông Timor và Guinea Xích Đạo từng phải trả giá đắt, bóng đá Malaysia chắc chắn cũng sẽ đối diện nhiều hệ lụy lâu dài.
Điều quan trọng hơn, quyết định của FIFA với bóng đá Malaysia cũng là lời cảnh tỉnh cho các quốc gia đang nuôi tham vọng rút ngắn khoảng cách bằng con đường nhập tịch, nhưng sự thành công không thể xây dựng trên nền móng của sự gian dối.
