Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 quy định, từ ngày 1.1.2026, khi chở trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 m trên xe ô tô bắt buộc sử dụng thiết bị an toàn (ghế an toàn) phù hợp cho trẻ em.
Nếu không chấp hành quy định, lái xe sẽ bị phạt từ 800.000 - 1 triệu đồng theo quy định tại Nghị định 168.
Minh họa thiết bị an toàn đạt chuẩn
ẢNH: CỤC CSGT
Thiết bị an toàn cho trẻ em trên xe ô tô có thể bao gồm một số loại cụ thể: Nôi trẻ em sơ sinh (thường < 2 tuổi); ghế trẻ em nhỏ (cho trẻ từ 2 - 6 tuổi) và các loại ghế nâng và đệm nâng (cho trẻ từ 6 - 10 tuổi).
Tài xế taxi, xe công nghệ hoang mang
Quy định bắt buộc sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em trên xe ô tô khiến nhiều người bối rối, đặc biệt là tài xế taxi, xe công nghệ và xe vận chuyển hành khách.
Ông Mạnh Khang (tài xế công nghệ, ở phường Nam Nha Trang, Khánh Hòa) cho biết, ông chạy GrabCar 7 chỗ, xe thường xuyên chở các khách gia đình, có những đoàn có 2 - 3 trẻ em.
"Với quy định này thì tài xế phải chuẩn bị bao nhiêu ghế an toàn cho trẻ em trên xe mới đủ. Lỡ tài xế chuẩn bị 1 cái nhưng có 3 trẻ em lên thì 2 trẻ em còn lại sẽ không nhận chở hay xử lý thế nào? Nếu kê cả 3 ghế trẻ em ra thì người lớn không đủ chỗ ngồi", ông Khang thắc mắc.
Quy định mới về thiết bị an toàn cho trẻ em dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 m được áp dụng từ 1.1.2026
ẢNH: VŨ PHƯỢNG
Tương tự, anh Hoài Bảo (tài xế taxi, ở phường Bình Thạnh, TP.HCM) chạy xe 5 chỗ ngồi chia sẻ, phần cốp sau xe rất nhỏ, nếu để 2 ghế trẻ em thì sẽ không còn chỗ để hành lý cho khách khi di chuyển. "Tôi thấy quy định chưa rõ ràng, chưa có hướng dẫn cụ thể cho tài xế. Thiết bị thế nào là an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn. Mỗi tài xế trang bị bao nhiêu cái. Khi gặp nhà đưa theo trẻ em quá số ghế chuẩn bị thì phải làm sao?", anh đặt hàng loạt câu hỏi.
Nội dung này cũng được thảo luận sôi nổi trên các nhóm về giao thông những ngày qua. "10 tuổi, 42 kg thì ghế nào cho vừa?", "Chạy dịch vụ khách lên không chịu cài thì sao?", "Bế trẻ em trên tay khi ngồi có bị phạt không?"...
Theo Cục CSGT, khi trẻ dưới 1,35 m, việc sử dụng dây đai an toàn theo xe sẽ không đảm bảo an toàn khi có va chạm xảy ra, bởi với chiều cao đó của trẻ, dây đai an toàn chỉ kéo tới phần đầu, cổ không phù hợp với trẻ, không đảm bảo độ an toàn của dây với trẻ.
Tài xế taxi sẽ khó biết trước bao nhiêu trẻ sẽ lên xe, ở độ tuổi, cân nặng nào để chuẩn bị ghế
ẢNH: TN
"Nhiều khi người dân cứ nghĩ rằng ôm trẻ vào lòng là an toàn, nhưng không phải thế. Khi xảy ra va chạm, đứa trẻ có thể bị văng ra, gây chấn thương. Hay chỉ cần tài xế phanh gấp, đứa trẻ cũng có thể bị dúi người ra phía trước gây nguy hiểm", đại diện Cục CSGT nói.
Làm sao biết được có bao nhiêu trẻ em dưới 10 tuổi sắp lên xe để chuẩn bị?
Ông Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho rằng, quy định bắt buộc người lái xe phải sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em dưới 10 tuổi và cao dưới 1,35 m trên xe ô tô nên áp dụng với xe cá nhân trước.
Bởi vì, xe cá nhân có thể di chuyển trên cao tốc với tốc độ tối đa 120 km/giờ, tần suất trẻ em sử dụng cao (xe gia đình) và bố mẹ người giám hộ luôn biết trước được nhu cầu này.
Những ghế an toàn phù hợp theo độ tuổi của trẻ
ẢNH: CỤC CSGT
PGS.TS Phạm Việt Cường, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chính sách và Phòng chống chấn thương, Trường đại học Y tế công cộng cho biết các quốc gia trên thế giới đều đặt yêu cầu với xe ô tô con cá nhân là chính.
Như tại Malaysia, phương tiện bắt buộc áp dụng là xe con cá nhân. Các phương tiện kinh doanh vận tải như taxi, xe buýt, xe khách, xe tải thuộc diện miễn trừ.
Với taxi, dịch vụ gọi xe công nghệ như Grab... thì phụ huynh được khuyến khích mang theo ghế CRS của riêng mình khi sử dụng các dịch vụ này. Một số dịch vụ gọi xe như Grab, Be, Xanh SM... có thể cung cấp các tùy chọn đặc biệt (ví dụ: GrabFamily) có trang bị sẵn thiết bị an toàn với một khoản phụ phí, nhưng đây là dịch vụ tự chọn, không phải tiêu chuẩn.
Ông Trần Hữu Minh và PGS.TS Phạm Việt Cường đều đồng quan điểm, với vận tải công cộng, xe kinh doanh vận tải nên có lộ trình dài để có thể chuẩn bị hoặc có quy định riêng vì vận tải công cộng trong đô thị thường có tốc độ thấp.
Bên cạnh đó, phương tiện vận tải công cộng thường có tiêu chuẩn an toàn cao hơn nên bản thân xe công cộng đã là một thiết bị an toàn. Cuối cùng là sự khó khăn trong đáp ứng nhu cầu ngẫu nhiên chở trẻ em trong vận tải công cộng và kinh doanh vận tải, đơn giản vì nhà xe rất khó biết được chuyến đi sắp tới sẽ có bao nhiêu trẻ em dưới 10 tuổi sẽ lên xe để chuẩn bị.
