Google ra mắt AI nhận diện tin nhắn lừa đảo, người dùng Android có thể yên tâm hơn?

Lừa đảo qua tin nhắn và cuộc gọi đang trở thành một trong những rủi ro phổ biến của đời sống số. Khi smartphone ngày càng giữ vai trò trung tâm trong giao dịch tài chính, mua sắm và xác thực tài khoản, chỉ một tin nhắn tưởng như vô hại cũng có thể mở đầu cho việc mất tiền hoặc lộ lọt thông tin cá nhân. 

Trước thực trạng này, Google bắt đầu đưa các mô hình AI thâm nhập sâu hơn vào hệ điều hành Android và các ứng dụng cốt lõi, với mục tiêu nhận diện sớm các dấu hiệu lừa đảo ngay từ tin nhắn và cuộc gọi.

Lừa đảo di động: quen kịch bản, khó né bẫy

Khác với spam truyền thống, thường dễ nhận biết qua nội dung quảng cáo hàng loạt, các hình thức lừa đảo hiện nay được thiết kế như những cuộc hội thoại có chủ đích. Kẻ gian không đánh nhanh, mà dẫn dắt từng bước, tạo cảm giác cấp bách và đánh thẳng vào tâm lý lo sợ mất tiền hoặc mất quyền kiểm soát tài khoản.

Những kịch bản như "đơn hàng giao không thành công", "tài khoản ngân hàng có dấu hiệu bất thường" hay "xác minh thông tin để tránh bị khóa" không mới, nhưng liên tục được biến tấu để trông hợp lý và đáng tin hơn. 

Trong nhiều trường hợp, người dùng không sập bẫy vì thiếu hiểu biết, mà vì bị đặt vào tình huống phải phản ứng nhanh, không kịp kiểm chứng thông tin. Khi cảm xúc bị đẩy lên trước lý trí, chỉ một cú nhấp link hay một cuộc gọi xác nhận cũng đủ tạo ra hậu quả.

AI của Google hoạt động như thế nào?

Trong ứng dụng nhắn tin của Google, AI không chỉ dò tìm từ khóa nhạy cảm mà phân tích toàn bộ ngữ cảnh hội thoại theo thời gian. Các dấu hiệu như gây áp lực tâm lý, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, thúc giục chuyển tiền hoặc dẫn dắt người dùng đến hành động khẩn cấp đều được đưa vào mô hình đánh giá rủi ro.

Khi phát hiện bất thường, hệ thống sẽ hiển thị cảnh báo trực tiếp trên màn hình trước khi người dùng thực hiện thao tác có thể gây nguy hiểm. Phần lớn quá trình xử lý diễn ra ngay trên thiết bị, giúp hạn chế việc gửi nội dung tin nhắn lên máy chủ và giảm lo ngại về quyền riêng tư.

Về bản chất, AI của Google không chỉ hỏi "tin nhắn có chứa từ khóa nguy hiểm hay không", mà tập trung vào việc tin nhắn đang cố dẫn dắt người dùng làm gì.

Với các cuộc gọi nghi ngờ lừa đảo, hệ thống không phân tích nội dung theo thời gian thực, mà dựa trên các tín hiệu đã được nhận diện trước, như lịch sử spam hoặc đặc điểm bất thường của số gọi đến, từ đó đưa ra cảnh báo để người dùng cân nhắc.

Bên cạnh đó, Google còn bổ sung các công cụ hỗ trợ kiểm chứng như Google Lens và Circle to Search, cho phép người dùng nhanh chóng đối chiếu hình ảnh, website hoặc thông tin đáng ngờ ngay trên màn hình trước khi quyết định hành động.

Lợi thế và những giới hạn khó tránh

Việc đưa AI vào nhiều điểm chạm trong trải nghiệm sử dụng smartphone giúp cải thiện đáng kể khả năng cảnh báo sớm các kịch bản lừa đảo quen thuộc. Tuy nhiên AI không phải là giải pháp toàn năng. Ngôn ngữ địa phương, tiếng lóng, cách viết tắt hay những biến thể ngày càng tinh vi của kẻ gian vẫn là thách thức lớn, khiến hiệu quả nhận diện không phải lúc nào cũng đồng đều.

Bên cạnh đó, tâm lý lệ thuộc vào cảnh báo AI cũng tiềm ẩn rủi ro. Khi quen với việc được hệ thống "báo động", người dùng có thể trở nên chủ quan, trong khi không có công nghệ nào đạt độ chính xác tuyệt đối.

AI kết hợp với cảnh báo cuộc gọi và các công cụ kiểm chứng có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ trước những "cái bẫy quen thuộc". Tuy nhiên trong môi trường số ngày càng phức tạp, người dùng vẫn là tuyến phòng thủ cuối cùng.