Những đợt rét đậm, rét hại không chỉ khiến cơ thể khó thích nghi mà còn âm thầm làm gia tăng nguy cơ bệnh tật nếu sinh hoạt sai cách. Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Hội Y học dưới nước và Oxy cao áp Việt Nam, có hai việc người dân nên tuyệt đối tránh sau 22h trong những ngày giá lạnh để bảo vệ sức khỏe.
Không tập luyện quá sớm hoặc quá muộn
Nhiều người duy trì thói quen tập thể dục sáng sớm hoặc tối muộn với mong muốn giữ dáng, cải thiện sức khỏe. Tuy nhiên, trong thời tiết lạnh, đây lại là khung giờ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Khi vận động mạnh lúc nhiệt độ môi trường thấp, cơ thể dễ bị cảm lạnh, rối loạn điều hòa thân nhiệt, thậm chí tăng nguy cơ đột quỵ do co mạch đột ngột.
Với người có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, hen phế quản hay bệnh tim mạch, việc tập luyện vào sáng sớm hoặc đêm muộn có thể khiến bệnh diễn tiến nặng hơn. Tập luyện cường độ cao trước khi ngủ còn gây hồi hộp, khó thở, nhịp tim tăng nhanh, làm cơ thể bức bách và khó đi vào giấc ngủ.
Các nghiên cứu cho thấy khoảng 7–9h sáng là thời điểm phù hợp hơn để tập thể dục, đặc biệt với người có mục tiêu giảm cân, giảm chỉ số BMI và vòng eo. Người cao tuổi nên ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng như yoga, giãn cơ, thư giãn tinh thần trong nhà hoặc nơi có mái che. Nếu ra ngoài, cần mặc đủ ấm, đội mũ, quàng khăn, đeo găng tay để hạn chế mất nhiệt.
Người mắc bệnh hô hấp mạn tính , suy tim, bệnh mạch vành nên được bác sĩ tư vấn cụ thể về phương thức và cường độ vận động. Trường hợp từng bị đột quỵ cần hạn chế các môn thể thao đòi hỏi sức nhiều hoặc thay đổi áp lực như bơi lội, lặn, leo núi, thay vào đó là đi bộ, đạp xe nhẹ, cầu lông với cường độ vừa phải.
Trước giờ ngủ, nếu cần vận động, nên chọn các bài tập tại chỗ như hít thở sâu, giãn cơ nhẹ, kết hợp nghe nhạc hoặc đọc sách. Bữa tối nên ăn nhẹ và cách giờ ngủ ít nhất ba tiếng, tránh cà phê vào chiều tối và hạn chế uống nhiều nước trước khi đi ngủ để không ảnh hưởng giấc ngủ.
Bác sĩ khuyên không tập luyện quá sớm hoặc quá muộn khi trời lạnh.
Không tắm sau 22h
Càng về khuya, nhiệt độ môi trường càng giảm, sự chênh lệch nhiệt độ giữa cơ thể và bên ngoài lớn hơn. Tắm muộn, đặc biệt sau 22h, khiến cơ thể dễ bị sốc nhiệt, làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim, nhất là ở người cao tuổi và người có bệnh nền.
Tắm đêm còn khiến các bệnh hô hấp mạn tính như viêm phế quản, hen phế quản dễ tái phát hoặc nặng lên. Với nước nóng, việc tắm khuya có thể làm khô da, rụng tóc, kích ứng da đầu, đồng thời làm trầm trọng hơn tình trạng rối loạn đại tràng hoặc tăng tiết axit dạ dày, gây đau vùng thượng vị.
Bác sĩ khuyến cáo nên tắm trước 20h. Thời điểm an toàn và phù hợp nhất là buổi trưa hoặc cuối giờ chiều, khi có ánh nắng hoặc ánh sáng tự nhiên. Khi tắm, nên xối nước từ cổ trở xuống để cơ thể thích nghi dần, sau đó mới gội đầu. Thời gian tắm không nên quá 10 phút, nhiệt độ nước khoảng 40 độ C, tránh quá nóng.
Sau khi tắm, cần lau khô người và tóc, mặc quần áo đủ ấm trước khi ra khỏi phòng tắm. Không nên tắm khi quá đói, quá no, say rượu, mệt mỏi, vừa ngủ dậy hoặc ngay sau khi vận động mạnh vì lúc này thân nhiệt thay đổi đột ngột, dễ gây tai biến. Chênh lệch nhiệt độ giữa phòng tắm và môi trường bên ngoài nên giữ ở mức 2–3 độ C để hạn chế sốc nhiệt.
Theo bác sĩ Hoàng, giữ gìn vệ sinh cá nhân hằng ngày là cần thiết, kể cả với người mắc bệnh nền, nhưng cần lựa chọn thời điểm và cách tắm phù hợp. Trong những ngày rét đậm, chỉ một thói quen sinh hoạt sai giờ cũng có thể trở thành yếu tố khởi phát những biến cố sức khỏe nghiêm trọng.
