Theo phân tích của Hội đồng Vàng Thế giới, việc Mỹ thông qua đạo luật chi tiêu mới – được gọi là “One Big, Beautiful Bill” – sẽ khiến nước này phải gánh thêm 3.400 tỷ USD nợ trong vòng 10 năm tới. Nếu không đạt được mức tăng trưởng kinh tế như kỳ vọng, trần nợ công có thể phải nâng thêm 5.000 tỷ USD.
Thêm vào đó là bối cảnh chính trị nhạy cảm, khi tỷ phú Elon Musk vừa thành lập một đảng phái mới mang tên “America Party”. Những biến động tài khóa – chính trị này đang khiến giới đầu tư lo ngại và dịch chuyển vốn ra khỏi các tài sản rủi ro.
Tình hình hiện tại đã dẫn đến sự tái cơ cấu dòng vốn trên toàn cầu. Đồng USD yếu đi, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng và giá vàng – vốn được xem là “nơi trú ẩn an toàn” – liên tục được hỗ trợ.
Vàng được dự báo tăng cao trong thời gian tới
Chính sách tài khóa mới sẽ ảnh hưởng gì đến thị trường vàng?
Kể từ khi Tổng thống Donald Trump công bố các chính sách thuế và chi tiêu mới, thị trường trái phiếu Mỹ liên tục biến động mạnh. Giới đầu tư đang cố gắng đánh giá tác động của gói chi tiêu “Big Beautiful Bill” – mà theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO), sẽ đẩy tổng nợ công lên hơn 36.000 tỷ USD.
Trong bối cảnh này, vàng đang trở thành sự lựa chọn hàng đầu đối với các nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn. Ngay cả khi lãi suất thực ở Mỹ tăng lên trên 2% – vốn thường khiến vàng kém hấp dẫn – giá vàng vẫn đi lên, nhờ sự tham gia mạnh mẽ của các ngân hàng trung ương và nhu cầu phòng ngừa rủi ro của giới đầu tư.
Từ năm 2022, các ngân hàng trung ương, đặc biệt ở các nước đang phát triển, đã tăng cường mua vàng để đa dạng hóa dự trữ ngoại hối, ứng phó với các rủi ro địa chính trị và phòng ngừa khủng hoảng.
Hội đồng Vàng Thế giới cho rằng, sự mất niềm tin vào khả năng chi trả của chính phủ Mỹ khiến các nhà đầu tư quốc tế bắt đầu tìm đến các tài sản thay thế như vàng. Thậm chí, chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và lãi suất hoán đổi đang bị đẩy lên – cho thấy nhà đầu tư không còn sẵn lòng hấp thụ khối lượng trái phiếu mới phát hành.
Trên thực tế, cầu từ các người mua “không nhạy cảm với lợi suất” – như Cục Dự trữ Liên bang (Fed) hay chính phủ nước ngoài – đang giảm. Trong khi đó, nhà đầu tư tư nhân nước ngoài, nhóm nhạy cảm nhất với giá cả, lại đang nắm giữ nhiều nhất lượng trái phiếu Mỹ ngoài chính phủ.
Sự dịch chuyển này khiến lợi suất trái phiếu Mỹ tăng nhanh hơn so với các nước phát triển khác như Đức, và qua đó càng làm gia tăng sức hấp dẫn của vàng như một tài sản phòng ngừa rủi ro.
Giá vàng sẽ còn được hỗ trợ bởi những yếu tố nào?
WGC cho rằng một cuộc khủng hoảng tài khóa toàn diện ở Mỹ chưa thực sự cận kề, trừ khi có một “cú sốc ngắn hạn” – chẳng hạn như vỡ nợ do sai sót trong việc nâng trần nợ công. Tuy nhiên, điều đáng lo hơn là chuỗi các “khủng hoảng nhỏ” nối tiếp nhau, khi các mục tiêu chính trị va chạm với kỳ vọng của thị trường tài chính.
Trong trường hợp chính phủ Mỹ đưa ra các chính sách khiến giới đầu tư nghi ngờ về cam kết duy trì kỷ luật tài khóa dài hạn, phản ứng từ thị trường trái phiếu thường rất mạnh và nhanh chóng. Mặc dù vậy, các đợt phản ứng này thường không kéo dài, do chính phủ buộc phải nhượng bộ hoặc ngân hàng trung ương vào cuộc để ổn định hệ thống tài chính.
Điểm mấu chốt, theo WGC, là: cảm nhận của nhà đầu tư về rủi ro tài khóa có sức ảnh hưởng không kém gì chính sách thực tế. Và trong bối cảnh hiện tại, vàng vẫn đang là điểm tựa tâm lý vững chắc.
Ngoài chính sách tài khóa, các yếu tố như môi trường lãi suất và căng thẳng địa chính trị vẫn tiếp tục là động lực chính thúc đẩy giá vàng. Tuy nhiên, WGC nhấn mạnh rằng nỗi lo về tính bền vững của nợ công Mỹ đang đóng vai trò ngày càng lớn hơn.
Khi niềm tin vào trái phiếu chính phủ Mỹ lung lay – dù chỉ là tạm thời – giới đầu tư quốc tế sẽ chuyển sang vàng. Trong dài hạn, sự bấp bênh này sẽ tiếp tục giữ cho thị trường vàng ở trạng thái được hỗ trợ mạnh.
Kết luận của WGC là: dù chưa có dấu hiệu của một cuộc khủng hoảng tài khóa lớn, khả năng xảy ra các cuộc “khủng hoảng mini” nối tiếp nhau vẫn rất cao. Và điều đó sẽ càng củng cố vị thế của vàng như một tài sản trú ẩn an toàn trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động.
