Một người phụ nữ suýt chết đuối và một người đàn ông đang trong quá trình phẫu thuật não là hai trường hợp gần đây về những người thấy cuộc đời mình vụt qua trước mắt.
Những suy nghĩ về cái chết và thế giới bên kia chiếm trọn tâm trí chúng ta khi chúng ta già đi, bao gồm cả những gì xảy ra với ý thức của chúng ta sau khi chết.
Mặc dù niềm tin vào thế giới bên kia khác nhau tùy thuộc vào tín ngưỡng tâm linh mà một người chọn theo hay không, hiện tượng toàn bộ cuộc sống của bạn được tái hiện trước khi chết là có cơ sở khoa học.
Mặc dù đây là một sự kiện hiếm gặp, nhưng đã có những trường hợp hoạt động não bộ của một người được ghi lại trước và sau khi họ chết, và hoạt động não bộ này có liên quan đến ký ức.
Chắc chắn đây không phải là một sự kiện dễ dàng tái hiện, vì vậy nó để lại nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời.
Người ta vẫn chưa hiểu rõ nguyên nhân khiến những ký ức về cuộc đời bạn hiện về trong tâm trí trước khi chết, và liệu nguyên nhân đó là do sinh học hay tâm linh. Thực tế là một số người đã từng trải qua những trải nghiệm cận tử cũng có cùng một sự kiện chớp nhoáng về cuộc đời.
Hoạt động não bộ bất ngờ khi cận kề cái chết
Một người đàn ông 87 tuổi mắc chứng động kinh đã được đưa đến phòng cấp cứu với tình trạng chảy máu trong não do ngã.
Vì vậy, các nhân viên y tế đã tiến hành quét não EEG (điện não đồ). Trong quá trình quét, ông đã qua đời. Việc này hóa ra lại giúp các nhân viên y tế có một cái nhìn độc đáo về hoạt động não bộ khi ông qua đời.
Họ đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng 30 giây trước và 30 giây sau khi ông qua đời, sóng não của ông tăng vọt. Hoạt động đặc biệt này liên quan đến trí nhớ, giấc mơ và sự tập trung. Sự kiện này đã được thảo luận sâu rộng trên tạp chí Frontiers in Aging Neuroscience.
Một bài báo khác từ Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học quốc gia (Mỹ), đã trình bày chi tiết một trường hợp thú vị khác liên quan đến sự gia tăng hoạt động não sau khi chết.
Bốn bệnh nhân đã được rút máy hỗ trợ sự sống, và hai trong số họ cho thấy hoạt động não tương tự như người đàn ông 87 tuổi.
Điều khiến các nhà khoa học kinh ngạc là 50% số bệnh nhân này trải qua hoạt động não như vậy. Câu hỏi đặt ra là, tại sao có người có, có người lại không.
Tại sao cuộc đời chúng ta lại hiện ra trước mắt?
Có nhiều giả thuyết khác nhau về hiện tượng kỳ lạ này. Một giả thuyết cho rằng việc thiếu oxy kích hoạt hoạt động hỗn loạn của các tế bào thần kinh mà não bộ chuyển hóa thành ký ức.
Một giả thuyết khác dựa trên sinh học cho rằng những ký ức giàu cảm xúc có liên quan đến các trung tâm xử lý cảm xúc của não bộ, chẳng hạn như hạch hạnh nhân. Trong những sự kiện căng thẳng cao độ, chẳng hạn như cái chết, những vùng não đó sẽ hoạt động và tình cờ những ký ức đó cũng vậy.
Một giả thuyết khác chuyển từ sinh học sang tâm lý học. Bởi vì chúng ta mong đợi được chứng kiến cuộc sống của mình lướt qua trước mắt dựa trên những câu chuyện hư cấu, nên não bộ của chúng ta biến điều đó thành hiện thực khi đối mặt với những tình huống như vậy.
Những người khác lại cho rằng đây là một cách tiếp cận tâm linh hơn, và những trải nghiệm kiểu này là sự xác nhận cho một dạng thế giới bên kia.
Mặc dù những ghi nhận về bùng nổ sóng não khi cận kề cái chết mang lại nhiều gợi ý quan trọng, giới khoa học nhấn mạnh rằng điều này không đồng nghĩa với việc ý thức vẫn tiếp tục tồn tại sau khi con người tử vong.
Theo các nhà thần kinh học, hoạt động điện bất thường trong giai đoạn hấp hối nhiều khả năng là phản xạ sinh học cuối cùng của não bộ trong điều kiện thiếu oxy trầm trọng, chứ không phải bằng chứng của một “thế giới bên kia”.
Các nghiên cứu hiện nay cũng cho thấy không phải tất cả bệnh nhân đều trải qua hiện tượng “cuộc đời vụt qua trước mắt”, và tỷ lệ này còn dao động rất lớn giữa các nhóm nghiên cứu do số lượng mẫu nhỏ, điều kiện đo khác nhau và ảnh hưởng mạnh của tâm lý, văn hóa, niềm tin cá nhân.
Do đó, giới chuyên môn khẳng định: trải nghiệm cận tử là một đối tượng nghiên cứu thần kinh thú vị, nhưng vẫn thuộc vùng “chưa đủ bằng chứng kết luận”, và tuyệt đối không nên xem đây là cơ sở khoa học để khẳng định sự tồn tại của thế giới bên kia.
Cái chết thường không phải là điều chúng ta nghĩ đến cho đến khi già yếu, bệnh tật, hoặc đối mặt với một tình huống nguy hiểm khác.
Khi điều đó xảy ra, liệu cuộc đời của chính chúng ta có vụt qua trước mắt? Chỉ có thời gian mới trả lời được, và có lẽ cần thêm nhiều nghiên cứu khoa học về những sự kiện thú vị này.
