Hiệp hội Vàng: Nhập mỹ phẩm, rượu tốn ngoại tệ gấp nhiều lần nhập vàng

Góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam kiến nghị cần có cơ chế, chính sách cụ thể nhằm hỗ trợ và khuyến khích doanh nghiệp sản xuất, chế tác và xuất khẩu vàng trang sức.

Cụ thể, các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu vàng trang sức cần được ưu tiên nhập khẩu vàng nguyên liệu mà không bị hạn chế về khối lượng. Thủ tục chỉ cần báo cáo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về kim ngạch nhập khẩu... Nhà nước hỗ trợ về nghiên cứu và mở rộng thị trường xuất khẩu vàng trang sức cho doanh nghiệp.

Hiệp hội khẳng định năng lực, trình độ của các doanh nghiệp sản xuất, chế tác vàng Việt Nam hiện nay không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn đủ sức xuất khẩu ra thị trường thế giới; trong giá trị xuất khẩu có tới hơn 25% là giá trị sức lao động. Đây cũng là đặc thù riêng có của mặt hàng vàng.

“Do đó, mặc dù phải sử dụng ngoại tệ để nhập khẩu vàng nguyên liệu nhưng đó là nguyên liệu đầu vào của sản xuất, sau khi sản xuất, chế tác thành vàng trang sức thì không những xuất khẩu tái tạo lại được nguồn ngoại tệ (kể cả xuất khẩu tại chỗ). Đây cũng để giải đáp băn khoăn liệu khi cho nhập khẩu vàng nguyên liệu có làm ảnh hưởng đến dự trữ ngoại hối không?”, văn bản của hiệp hội nêu rõ.

Dẫn số liệu của Cục Thống kê, hiệp hội cho rằng tỷ trọng ngoại tệ tiêu tốn cho nhập khẩu các mặt hàng tiêu dùng như mỹ phẩm, thuốc lá, rượu... cao gấp nhiều lần lượng ngoại tệ để nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Cụ thể, năm 2024, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chi gần 1,4 tỷ USD để nhập khẩu khoảng 13,5 tấn vàng nguyên liệu sản xuất vàng SJC. Số ngoại tệ này chiếm chỉ 0,3% so với kim ngạch nhập khẩu của cả nước năm 2024 là 380,76 tỷ USD và bằng 5,7% so với giá trị nhập khẩu hàng hóa tiêu dùng là 24,33 tỷ USD. 

Theo dự tính của hiệp hội, nhu cầu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng, vàng trang sức trung bình khoảng 50 tấn/năm, tương đương khoảng 5 tỷ USD/năm (khoảng 416 triệu USD/tháng). Sau khi đưa vào sản xuất, chế tác 1/2 để đáp ứng nhu cầu trong nước, 1/2 để xuất khẩu, tức 25 tấn để xuất khẩu vàng trang sức có thể thu về từ 3,5 đến 4 tỷ USD. 

Hiệp hội cũng tính toán, nhu cầu mua ngoại tệ để nhập vàng nguyên liệu khoảng 5 tỷ USD/năm, tức bình quân khoảng 416 triệu USD/tháng. Con số này rất nhỏ so với doanh số mua bán ngoại tệ trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng khoảng 900 triệu đến 1,2 tỷ USD/ngày, tức khoảng 18,9 tỷ đến 25,2 tỷ USD/tháng.

Vì vậy, hiệp hội cho rằng, nhu cầu mua trung bình 416 triệu USD/tháng để nhập vàng nguyên liệu là nằm trong khả năng đáp ứng của các ngân hàng thương mại, không ảnh hưởng đến cung cầu thị trường ngoại tệ, do đó không phải sử dụng dự trữ ngoại hối để can thiệp thị trường ngoại tệ. 

Bên cạnh đó, hiệp hội cũng đề nghị bỏ quy định về điều kiện sản xuất vàng trang sức và thủ tục, hồ sơ cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động sản xuất vàng trang sức và bỏ quy định doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức phải mua vàng nguyên liệu từ đầu mối nhập khẩu là tổ chức tín dụng.

Đồng thời, hiệp hội cũng đề nghị bỏ quy định: Doanh nghiệp chỉ được phép nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu của nhà sản xuất vàng được chứng nhận bởi Hiệp hội thị trường vàng London (LBMA). 

Hiệp hội cho rằng, các doanh nghiệp đã phải thực hiện rất nhiều thủ tục hành chính để được tham gia sản xuất vàng miếng, các doanh nghiệp đã thực hiện rất nhiều thủ tục hành chính để được cấp giấy phép sản xuất vàng miếng; cấp hạn mức nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu. Nếu hạn chế cả nơi mua (thị trường cung cấp) là không có cơ sở pháp lý, vi phạm quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp.